دولت در حوزه سیاست خارجی تکلیف مردم را مشخص کند
آرمان ملی- علیرضا پورحسین: بیش از دو ماه از آغاز به کار دولت میگذرد و برخی از کارشناسان بر این باورند که دولت سیزدهم، تا این لحظه نتوانسته هیچ یک از شاخصهای توسعه کشور را ارتقا دهد. صاحب نظران بر این باورند که امروز میتوان با اشاره به شاخصهای توسعهیافتگی و شاخصهای عدم توسعه این امر را ثابت کرد. مشخصا زمانی میتوان گفت که یک دولت بهخوبی عمل کرده است که شاخصهای مثبت را ارتقا و شاخصهای منفی را نیز کاهش داده باشد. در همین راستا انتقادات از سفرهای استانی دولت سیزدهم نیز آغاز شد و بسیاری بر این باور هستند که سفر استانی به تنهایی نمیتواند راهگشا باشد و نیاز به مکملهایی دارد. از سوی دیگر مقصر جلوه دادن سایر دولتها دردی از دردهای مردم نمیتواند دوا کند. دولت سیزدهم باید توجه داشته باشد مشکلات امروز ایران جز از مسیر آشتی و صلح با جهان حل نمیشود. تا زمانی که دربهای کشور به روی سایر کشورها بسته باشد، همین مشکلات را خواهیم داشت. بسیاری بر این باور هستند که امروز سفرهای استانی چه فایدهای دارد زمانی که منجر به کاهش قیمتها نمیشود و هر روز نیز مردم بیشتر با گرانی دستوپنجه نرم میکنند. در این میان برخی معترض شدهاند و بر این باورند که هیچکدام از شاخصهای رفاهی و اقتصادی در دو ماه گذشته بهتر نشده است و این نشان میدهد که مسیر دولت اشتباه است و باید از همین ابتدا مسیر درست را در پیش گیرد تا سنگ بنای تلاشهای دولت سیزدهم از ابتدا اصولی و درست باشد. در راستای بررسی عملکرد دولت سیزدهم، «آرمان ملی» گفت و گویی با زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاحطلب داشته است که در ادامه میخوانید.
عملکرد دولت سیزدهم را از زمان تشکیل کابینه تا به امروز چگونه ارزیابی میکنید؟
برخلاف ظاهر اینکه نگاهها نسبت به عملکرد دولت سیزدهم از ابتدا تا به امروز مثبت نبوده به این علت است که برنامه مشخصی برای پیشبرد اهداف کشور نداشته است و برخلاف آنچه گفته شد که چندین هزار صفحه برنامه مدون شده اما در عمل برنامه خاصی را ما مشاهده نکردهایم و یا حداقل با مردم در میان گذاشته نشده است تا مردم نسبت به آینده خود آگاه باشند. احساس ما این است که دولت برنامهای مشخصی برای اداره کشور در کوتاه مدت ندارد. به همین علت است که بیش از دو ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم میگذرد و اتفاق خاصی رقم نخورده تا حداقل امید مردم به آینده را بیشتر کند. دولت سیزدهم تغییرات زیادی در مجموعههای مدیریتی کشور و وزارتخانهها ایجاد کرده است اما این تغییرات هنوز منجر به تغییر مثبتی در کشور نشده و تا به امروز نتیجه ملموسی نداشته است. امروز ایران با چند مشکل مواجه است که نسبت به سایر چالشها از اولویت بیشتری جهت رسیدگی برخوردار هستند و در همین راستا همه انتظار داشتیم تا دولت سیزدهم یک برنامه کوتاه مدت در ابتدا داشته باشد تا برای مثال در ظرف مدت 6 ماه حداقل یکی از فشارهایی که بر مردم وارد میشود را کمتر کند اما به این سمت حرکت نکردند و چنین برنامهای تا به امروز نداشتهاند که بخواهند آن را عملی کنند.
عملکرد دولت در حوزه روابط با سایر کشورها و کنش در عرصه سیاست خارجی مثبت بوده است؟
بیش از دو ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم گذشته اما مردم در حوزه سیاست خارجی، موضع شفاف دولت را نمیدانند. هنوز مشخص نیست که دولت سیزدهم برنامهای برای احیای برجام دارد یا خیر. دولت در حوزه سیاست خارجی یک مسیر پر پیچ و خمی را آغاز کرده است که آینده آن ابهامات زیادی دارد. مردم میخواهند تکلیف خودشان را بدانند که آیا دولت مذاکره خواهد کرد یا خیر تا از بلاتکلیفی خارج شوند. صورت مسالهها در تمامی حوزهها باید برای مردم حل شود تا بدانند دولت به چه گونهای عمل میکند. از سوی دیگر در دو ماه گذشته اتفاقات دیگری نیز در رابطه با روابط ایران با سایر کشورها رخ داده است که عکسالعمل دولت نسبت به آنها خوب و کافی نبوده است. اتفاقات و تنشهایی در هفتههای اخیر در مرزهای شمالی ایران رقم خورده است که نگرانیهایی به وجود آورد اما دولت به خوبی در این عرصه کنشگری نکرده و عکسالعمل خوبی نداشته است. از سوی دیگر شاهد بودیم که کشتیهای ایرانی را به بنادر چینی راه نمیدهند اما باز هم موضع گیری خوبی نشده است. در این حوزه نیز احساس میشود که دولت سیزدهم برای ارتباط گیری با سایر کشورهای جهان برنامهای ندارد. انتظار می رفت که دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی با کشورهای همسایه ارتباط برقرار کند و مسائل دوجانبه را حل و فصل کند اما علاوه بر این که در این حوزه توفیقی به دست نیامده، تکلیف مهمترین پرونده سیاست خارجی ایران نیز مشخص نشده است و این بلاتکلیفی اصلا به نفع کشور نخواهد بود.
عملکرد دولت در حوزه معیشت خانوار و اقتصاد نیز به تبع همین مسائل سیاسی قابل قبول نیست؟
اینکه گفته میشود این دولت خوب است یا خوب نیست امروز محل بحث ما نیست. انتظار از دولت یا همان قوه مجریه، برنامه داشتن و اجرای خوب برنامهها و قوانین کشور است. امروز به نظر میرسد که مسئولان در حوزه اقتصادی دستهای خود را بالا گرفتهاند و تسلیم شدهاند و هیچ کاری انجام نمیدهند تا آرامش روانی بر جامعه حاکم شود و یا سفره مردم بهتر شود. هنوز تکلیف بازار ارز در دولت سیزدهم مشخص نشده است. هیچ کس انتظار ندارد ظرف مدت دو ماه مشکلات حل شود اما حداقل میتوان گفت که دستورالعمل دولت برای 6 ماه ابتدایی چیست؟ امروز وضعیت اقتصادی کشور بهگونهای است که نسخه کوتاه مدت نیاز دارد زیرا زندگی کردن برای بسیاری از مردم سخت شده است. امروز با وجود اینکه آمار مرگ و میر کرونا کاهش پیدا کرده است اما مردم همچنان درگیر این همهگیری هستند و شاهد هستیم روزانه حدود 160 نفر جان خود را از دست میدهند که این عدد کمی نیست و باید برای آن چارهای اندیشیده شود. با توجه به توضیحاتی که مسئولان وزارت بهداشت دادهاند شاید این آمار سه برابر نیز باشد و همین یک فشار سنگین بر جامعه تحمیل کرده است که نیاز است از دوش مردم با برنامههای کوتاه مدت دولت برداشته شود. این افرادی که روزانه جان خود را از دست میدهند هر کدام خانوادههایی دارند و این خانوادهها بهواسطه مرگ عزیزان خود زیر فشار روحی قرار میگیرند و خیل عظیمی از جمعیت را درگیر خود میکند. به همین علت ضرورت دارد تا دولت حداقل مقداری از فشار اقتصادی بر دوش مردم بکاهد. باید یک راهکار در کوتاه مدت وجود داشته باشد. در گذشته اقدامات زیادی در چنین شرایطی انجام میشد و امروز باید هرچه سریعتر دولت اقدامی انجام دهد تا مردم مشاهده کنند به واقع دولت به جامعه توجه دقیق و موثر دارد. سکوت مطلق مسیری نیست که دولتمردان ایرانی در برابر مشکلات مردم باید در پیش گیرند. همین انتقاد را برخی دولتیهای امروز نسبت به دولت گذشته داشتند اما خود نیز آن رویه را در پیش گرفتهاند. مشخصا تورم 45 درصدی را در کوتاه مدت نمیتوان به 5 درصد رساند اما در نگاهی واقع گرایانه انتظار داریم که این تورم 45 درصدی بیشتر نشود و یا حداقل 5 درصد کاهش پیدا کند. این اتفاق محال نیست و با یک برنامهریزی کوتاه مدت میتوان به آن دست یافت و به دنبال آن مردم را به آینده امیدوار کرد. متاسفانه تورم علاوه بر اینکه ثابت نمانده است، روز به روز بیشتر میشود و مردم در تهیه مایحتاج اولیه خود نیز دچار مشکل شدهاند.
چالشهای دولت در حوزه سیاسی و اقتصادی بر مسائل اجتماعی تاثیرگذار خواهد بود؟
رویهای که در حوزه سیاست و اقتصاد وجود دارد در حوزه اجتماعی نیز تکرار شده اس ت و مسائل مهمی در حوزه اجتماعی وجود دارد که بلاتکلیف هستند و دولت سیزدهم نسبت به آنها سکوت اختیار کرده است. هیچکس نمیداند که این سکوت به چه علت است. امروز طرحهای مهمی در مجلس در حال تصویب هستند که دولت نسبت به آنها سکوت اختیار کرده است. همین طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی که در دستور کار مجلس است، چرا دولت نسبت به آن بیتفاوت است. دولت در شورای عالی فضای مجازی اختیاراتی دارد و سرانقوا در این شورا نقش آفرینی میکنند اما امروز عملا نقش آنها بیتاثیر است و دولت از تصمیم گیری در این حوزه کنار گذاشته شده است در حالی که تصویب طرح صیانت کاربران فضای مجازی ممکن است اشتغال نزدیک به 2 میلیون نفر را به خطر اندازد که دولت باید در قبال این شغلهای از دست رفته پاسخگو باشد. امروزصرفا یک کمیسیون مجلس و 4 کارشناس در حال تصمیم گیری در خصوص فضای مجازی کشور هستند که این به هیچ شکل قابل قبول نیست. فضای مجازی که با وجود خوبیها و بدیهایی که دارد قسمتی از اقتصاد ایران را به حرکت درآورده و تعطیلی آن میتواند بسیار مضر باشد. این یک مساله بزرگ است و صدای اعتراض مردم را نسبت به آن میشنویم اما دولت همچنان سکوت کرده است و به اعتراض مردم توجهی ندارد. مسئولان علت هر اقدامی را که انجام میدهند باید به مردم بدهند. رای دهندگان به دولت سیزدهم انتظار داشتهاند که در کوتاه مدت اندکی وضع کشور بهتر شود اما این اتفاق فعلا در حد مطلوب رخ نداده و مسئولان دولتی باید پاسخگوی این مسائل باشند. دیداری با معاون زنان ریاست جمهوری داشتیم و ایشان نیز تاکید داشت که مسائل مربوط به زنان و جامعه و خانوادهها حل شود اما برنامهای در حوزه زنان و خانواده وجود نداشت. حوزه تصمیمگیری و برنامه ریزی در دایره اختیارات دولت است و امروز شهروندان منتظر دیدن تصمیم گیریهای دولت هستند تا روند اداره کشور بهتر شود و مردم زندگی بهتری داشته باشند. زنان در دنیای سیاسی جریان منتسب به دولت در عرصههای مختلف مدیریتی و غیره جدی گرفته نشدند. نحوه انتصابها و رویکردها نسبت به زنان در دولت و حتی در مجلس یازدهم که در دست یک جریان خاص است رویکردی توام با عدم توجه به حوزه زنان است. حتی زنان برای حضور در هیأت رئیسه مجلس با پاسخ منفی رو بهرو شدند عدهای پیامها و دیدگاههای امام خمینی (ره) و همچنین رهبری را نسبت به زنان باور ندارند. همچنان میخواهند بین مسائل سیاسی و زنان خط کشی کنند و این قشر از جامعه را در عرصه مسائل سیاسی مشارکت ندهند و حتی به نظرم بدشان نمیآید در عرصه اقتصادی مشارکت ندهند. در حالی که دوره این نوع نگرشها سپری شده است و زنان به آن حد از بلوغ و خودباوری رسیدهاند که میتوانند نه تنها در مقدرات اصلی کشور مشارکت داشته باشند بلکه حتی میتوانند راهبردهای موثری تعیین کنند، زیرا به آن حد از دانش و علوم رسیدهاند که بتوانند اقدامات مثبتی را انجام دهند.
رئیس جمهوری در ادامه سفرهای استانی خود روز گذشته به استان اردبیل سفر کرد. این سفرها به تنهایی میتواند گرهای از مشکلات اصلی کشور باز کند؟
باید توجه داشت که رئیس دولت و مسئول اجرایی کشور باید به تمام نقاط کشور سفر کند و چالشها را از نزدیک تماشا کند و سرکشی به شهرهای مختلف که امروز دولت در دستور کار قرار داده است به هیچ وجه نمیتواند بد باشد. اینکه مردم از نزدیک مسئولان خود را ببینند و با آنها صحبت کنند یک اتفاق خوب است. مسئولان کشور نباید در اتاقهای خود و به دور از مردم باشند. دولتمردان باید در میدان مشکلات حضور داشته و با مشاهده از نزدیک گره از امور مردم باز کنند. به همین علت سفر به استانهای مختلف نمیتواند بد باشد زیرا ظرفیتهای کشور شناخته میشود و میتوان بر اساس این ظرفیتها تصمیم گیری بهتری داشت. نکته مهم این است که در کنار این سفرها تصمیم گیری و برنامه ریزی وجود داشته باشد تا گره زندگی مردم باز شود. امروز دولت نباید وقت خود را صرف مسائل حاشیهای کند. هنوز آنگونه که انتظار میرفت دولت و مجلس هماهنگ نیستند و یک تنش درون جناحی وجود دارد که نباید در امور کشور تنش نقش آفرینی کند. امیدواریم هم سویی دولت و مجلس منتج به نتایج خوب برای کشور شود نه اینکه درگیر مسائل حاشیهای شویم.