ایران و ترکیه در مسائل منطقهای رقابت دارند
آرمان ملی: روزهای گذشته انتشار خبر آزادی دو تن از رانندگان ایرانی که در جمهوری آذربایجان بازداشت شده بودند، حاکی از کاهش تنش بین ایران و آذربایجان داشت اما سخنان اخیر اردوغان در ارتباط با آذریهای ایران و ارتباط آن با روابط ایران با همسایه شمال غربی خود باعث التهاب افکارعمومی داخلی شد. از سوی دیگر نشانههایی مبنی بر ازسرگیری مذاکرات برجام همزمان با انتشار خبر احتمال سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز دیده میشود. تحولات پیرامون برجام و آینده این توافق و همچنین چشمانداز ازسرگیری روابط سیاسی بین ایران و عربستان را «آرمانملی» با حسن لاسجردی، کارشناس مسائل سیاسی، تحلیلگر مسائل بینالمللی به گفتوگو پرداخته است که میخوانید.
درحالی هر دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان تلاش میکنند تا تنش بین دو کشور کاهش پیدا کند، سخنان اخیر رجبطیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه بار دیگر باعث التهاب افکارعمومی در ایران شد، اردوغان با چه هدف و نیتی این سخنان را بر زبان میآورد؟
درباره مواضع اردوغان در رابطه با موضوع ایران و جمهوری آذربایجان، آنچه مسلم است، اردوغان تلاش دارد در ظاهر نشان دهد که خواهان آرامش، پایان بحران و با ثبات شدن موضوع است اما در عمل آنچه رخ میدهد برهم زننده و تهییج کننده است. به این دلیل است که سیاست منطقهای اردوغان با این پیشفرض و ذهنیت پیش میرود که آنان علاقهمند هستند که ترکیه را بهعنوان قدرت اول منطقه مطرح کنند و در عین حال موضوع مهم و اساسی قومیتگرایی در تفکرات اردوغان باعث شده که ملت ترک را بهانه کنند و به این وسیله با آذربایجان تلاش کنند که یک همگرایی و نزدیک شدن سیاسی و اقتصادی را پیش ببرند و در عین حال رقابت بین ایران و ترکیه در مسائل منطقهای است تا بهنوعی درحقیقت این رقابت معنادار شود و بهطور مشخص اردوغان تلاش میکند در فضای این رقابتها بیشترین امتیازات را بگیرد و این امتیازات به این معنی است که در ظاهر تلاش میکند که حرفها و تفکراتش نشاندهنده رفتار منطقی و رفتار منطبق با منافع باشد اما در برخی از مواقع و در برخی از موضوعات مثل موضوع آذربایجان مجموع نکاتی که تا حالا اعلام کرده و از میان سیاستهای کشور ترکیه معلوم شده به نظر میرسد که
بیشتر آنها دارند از این فرصت برای ایجاد امتیاز برای خودشان استفاده میکنند و همانطور که گفتم با کمکها و حمایتهایی که دارند انجام میدهند و با باز کردن پای اسرائیل تلاش میکند که در تقسیم تحولات منطقه بیشترین امتیاز را به دست آورند.
مواضع تهاجمیاسرائیل نسبت به ایران و سکوت ما را چگونه تحلیل میکنید؟
همانطور که مستحضرید ایران به دنبال طرحی برای ارتباط با دنیا، حل مشکلات خودش، کاهش تنشها در منطقه و ارتقای جایگاه خودش داشته است، اسرائیلیها تلاش میکنند این بازی را به هم بزنند. مثلا این موضوع که اخیرا اسرائیلیها برای اختصاص بودجه برای تهاجم مطرح کردهاند و یا دیدارهای نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، با آمریکاییها و تحولات دیگر که تحولات سیاسی است در مجموع نشان میدهد که آنها دارند حالا که موضوع مذاکرات یک مقداری دارد جلو میرود و طرح موضوع شده و احتمالا در روزهای آینده ایران و 1+5 مذاکراتی را داشته باشند، اسرائیلیها نگران به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند و لذا تلاش میکنند مقدمات این گفتوگوها را همراه با اماواگر کنند و تلاش میکنند بازی را به هم بزنند اما آنچه مسلم است این است که اسرائیل در شرایط فعلی توان چنین کاری را در شرایط فعلی داشته باشد.
با توجه به شکافهایی که بین خواستههای ایران و آمریکاست، این شکافها چه میزان در به سرانجام رسیدن مذاکرات موثر است؟
وقتی موضوع مذاکرات مطرح میشود هر کسی از نگاه خودش یار من خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم به دنبال اولویتدهی به روابط با کشورهای منطقه و درعین حال پیگیری بحث مذاکرات است. اما همانطور که اعلام کردند مذاکرات اولویت نیست یعنی مثل دولتهای یازدهم و دوازدهم اولویت یک نیست که همه بهاصطلاح تخممرغها را در سبد مذاکرات بگذارند و در عین حال ایران در دولت سیزدهم به دنبال این میگردد که یک مقداری اصطلاحا فاصله خودش را با قدرتهای بزرگ زیاد کند تا به این وسیله بتواند عطش طرف مقابل را که فکر میکند اگر مذاکره نکند، همه چیز به هم میریزد را یک مقدار مدیریت کند. لذا اگر در حال حاضر کشورهای اروپایی و آمریکایی خیلی علاقهمند هستند که بگویند وقت در حال تمام شدن است، گزینههای روی میز تغییر پیدا کند، این ادبیاتهایی که میشنویم به نظر من برای تهییج طرف مقابل برای حضور در میز مذاکره و تعیینتکلیف موضوع برجام است.
همانطور که اشاره کردید دولت سیزدهم به دنبال اولویتدهی به روابط با کشورهای منطقه است، روند مذاکرات ایران و عربستانسعودی برای ازسرگیری مذاکرات را چگونه ارزیابی میکنید؟
مجموعه خبرهایی که تاکنون مطرح شده است حاکی از این است که روابط ایران با عربستانسعودی بهرغم همه فرازونشیبهایی که در دوران ترامپ داشته است در حال حاضر با مذاکرات محرمانهای که در عراق داشتهاند و اقدام اخیر در بازگشایی سرکنسولگریها داشتند در مجموع به نظر میرسد که به سمت آرامش حرکت میکند و روزهای آینده به دلایل مختلف ما خبرهای مثبت و خوشحالکننده در ارتباط با ایران و عربستان خواهیم شنید.
تحولات اخیر عراق بعد از برگزاری انتخابات پارلمانی و سرکار آمدن دولت جدید، چه تاثیری در روابط ایران و عراق خواهد داشت؟
فعلا فقط نتایج انتخابات را اعلام کردهاند. باید منتظر ماند و دید کدام ائتلاف میتواند تشکیل دولت بدهد. اگر ائتلاف پیروز و نخستوزیر مشخص بشود، در آن زمان میشود در مورد تاثیر آن بر روابط ایران و عراق صحبت کرد اما در حال حاضر اظهارنظر هنوز زود است.
ارسال نظر