تــــركـــيه كوتـــاه آمـــد
آرمانملی - یاسمین طالقانی: «رئیسجمهور ترکیه تاکید کرد که تصور نمیکنم دولت جدید ایران تنش با آذربایجان را ادامه دهد.» این اظهارات رجبطیب اردوغان است. رئیسجمهوری ترکیه میگوید: ایران به دلیل روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل، وارد رویارویی با باکو نخواهد شد و چنین تقابلی «کار سادهای نیست.» رجبطیب اردوغان در واکنش به رزمایش نظامی اخیر ایران در نزدیکی مرز نخجوان و قفقاز جنوبی، به خبرنگاران گفت: «شخصا انتظار ندارم که رویدادهای اخیر به تقابل بین ایران و آذربایجان منجر شود، زیرا هم آذربایجان با اسرائیل روابط دارد و هم آذریهای خود ایران را در نظر میگیرد.» او افزود: این اقدام (رویارویی احتمالی میان ایران و آذربایجان) «کار سادهای نیست.» رئیسجمهوری ترکیه که کشورش در حمایت از جمهوری آذربایجان در دوره اخیر سنگتمام گذاشته است، تایید کرد که پنج روز دیگر به جمهوری آذربایجان سفر خواهد کرد و با «برادرش» الهام علیاف، رئیسجمهوری این کشور، در آیین گشایش فرودگاه و نیز گذرگاه مرزی شرکت خواهد کرد. سخنان رجبطیب اردوغان درخصوص رزمایش نظامی اخیر ایران در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان، نخستین اظهارنظر علنی او بعد از
بروز تنش در مناسبات تهران و باکو طی دو ماه گذشته است. ترکیه تا دیروز سعی کرد بهطور رسمی وارد چالش ایران و جمهوری آذربایجان نشود. آنطور که محسن پاکآیین سفیر سابق ایران در باکو گفته: «ترکیه به صورت سنتی با ارمنستان اختلاف دارد، بنابراین ترکیه با آن رویکرد ضد ارمنستانی خود سعی دارد اقدامات تحریکآمیز انجام دهد که اختلافات آذربایجان و ارمنستان کماکان باقی بماند. نکته دوم اینکه ترکیه مخالف روابط ایران و ارمنستان است و در منطقه هم ایران را بهنوعی رقیب خود میداند. خبرنگاری که دو روز پیش با الهام علیاف گفتوگو کرد از خبرگزاری آناتولی بود و جهتگیری سوالات مطرح شده هم کاملا ضدایرانی بود و سعی کرد رئیسجمهور آذربایجان را به مسیری هدایت کند که ایشان مواضع دور از انتظاری مثل مساله رزمایش ایران در حوالی ارس را اتخاذ کند. بنابراین باید مراقب رویکردهای ترکیه هم در این زمینه بود.»
ماجرا چه بود؟
دو راننده ایرانی در مرز آذربایجان بازداشت شدند و همین موضوع باعث شد تا بار دیگر تنش میان ایران و آذربایجان بالا بگیرد. وضع جریمه بر مسیر عبور کامیونداران ایرانی از جادهای در ارمنستان که بخشی از آن از اراضی تازه آزاد شده آذربایجان میگذرد، به بازداشت چند کامیوندار ایرانی منجر شد. همین موضوع واکنش ایران را به دنبال داشت و وزارت خارجه ضمن تاکید بر رعایت حسنهمجواری و برادر و دوست خواندن آذربایجان خواستار آزادی کامیوندارها و احترام این کشور به مرزهای مشترک دو کشور شد که بهتازگی این رانندگان آزاد شدند. پس از آن برگزاری رزمایش مشترک نظامی میان ترکیه و آذربایجان در آن سوی خزر واکنش تهران را به دنبال داشت. در مقابل ایران نیز در یک هفته اخیر دو رزمایش با مشارکت نیروهای سپاه و ارتش برگزار کرد و ادوات نظامی ایران در مرزهای مشترک ایران و آذربایجان مستقر شدند. در طی هفته اخیر مقامات آذربایجان سعی کردند تا با اظهاراتی وانمود کنند دستاوردهای زیادی در ایجاد تنش با ایران نصیب آنها شده است البته باید دانست جمهوری آذربایجان تنها در نقش یک بازیچه و مجری دستورات رژیم صهیونیستی در منطقه است بدین معنا که ایجاد اختلاف و
چالش در منطقه به این کشور دیکته میشود. «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان تقدیم رونوشت استوارنامه سفیر جدید جمهوری آذربایجان در ایران، تصریح کرد «حضور فعال رژیم صهیونیستی در آذربایجان علیه امنیت ایران را برنمیتابیم.» آذربایجان درحالی که حمایت نظامی ترکیه، اسرائیل و پاکستان را پشتسر خود احساس میکند، پنداشته که میتواند در برابر قدرت منطقهای ایران عرضاندام کند.
تهدید حربه نخنما
مقامات جمهوری آذربایجان تا به امروز تنها از حربه نخنما شده تهدید برای تداوم چالش با ایران استفاده میکنند مانند چند روز پیش که رئیسجمهور این کشور مدعی شد: «ارمنستان در تبانی با ایران از مناطق اشغالی سابق جمهوری آذربایجان (در اشاره به مناطق تحت اشغال جمهوری ارمنستان که در پی آتشبس قرهباغ آزاد شد) برای انجام قاچاق مواد مخدر به اروپا به مدت حدود ۳۰ سال استفاده میکرد.» این ادعای مضحک با پاسخ مسئولان ایران و ارمنستان همراه شد. علیاف رئیسجمهور آذربایجان پیشتر اظهارات مقامهای ایران درباره حضور عناصر خارجی در مرز ایران را بهانههای ساختگی خواند و در مخالفت آشکار با اظهارات و اقدامات مقامهای باکو، مدعی شد جمهوری آذربایجان خواهان احترام در مرزهاست. مقامهای جمهوری آذربایجان همچنین بدون توجه به اصول و قواعد بینالمللی و حسنهمجواری از طریق تحریف مفاد توافق آتشبس قرهباغ، به دنبال اعمال خواسته خود برای ایجاد کریدوری با هدف تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه و مرزها هستند.
واکنش ایران چیست
ایران بر خلاف جمهوری آذریجان سعی در رفع چالشهای منطقه دارد بنابراین از تهدید جمهوری آذربایجان خودداری میکند اما تصمیماتی اتخاذ میکند که جمهوری آذربایجان بدان معترض است مانند اینکه سازمان راهداری و حملونقل جادهای در بخشنامهای به شرکتهای حملونقلی، ممنوعیت ورود رانندگان و اتباع ایرانی به منطقه قرهباغ و لاچین جمهوری آذربایجان را ابلاغ کرد. پس از جنگ ۴۴ روزه بین ارمنستان و آذربایجان، رژیم حقوقی و مرزبندیهای جدید تغییر کرد و قرهباغ به دست نیروهای آذربایجان بازپس گرفته شد. با این اتفاق، نیروهای نظامی آذربایجان در مرزهای این منطقه مستقر شدند که یک بخش آن به حدفاصل پایانه مرزی نوردوز تا ایروان برمیگردد. مدیرکل دفتر ترانزیت و حملونقل بینالمللی سازمان راهداری توضیح داد: در این بخشنامه اعلام کردیم که رانندگان ایرانی و اتباع ایرانی برای مواجه نشدن با پیامدهای آن و حساسیتهای موجود و در راستای احترام به تمامیتارضی جمهوری آذربایجان - از طریق جمهوری ارمنستان - وارد شهر لاچین و منطقه قرهباغ نشوند چراکه در این صورت ممکن است تبعات حقوقی مانند دو کامیوندار ایرانی به دلیل ورود غیرقانونی به خاک این کشور
برایشان به وجود بیاید. همچنین 11 مهر اعلام شد ایران راه ارمنستان از آذربایجان را جدا میکند که این خبر برای جمهوری آذربایجان قابل پذیرش نبود.
ارسال نظر