مذاکرات وین و ریاض به هم پیوسته‌اند

مذاکرات ایران و عربستان از نظر ادبیات دیپلماتیک، با توجه به اینکه در سطوح امنیتی برگزار می‌شود، مذاکرات غیررسمی محسوب می‌شود. اخباری که از این مذاکرات رسانه‌ای می‌شود، اخباری رسمی از سوی مقامات کشورها نیست. اخباری که تحت‌عنوان شنیده‌ها و منبع موثق منتشر می‌شود و اخباری که به رسانه‌ها درز پیدا می‌کند، اخباری هستند که خیلی نمی‌شود بر روی آنها قضاوت کرد. اما به نظر می‌رسد دو طرف در چارچوب‌هایی پیش رفته‌اند و زمینه‌هایی پیدا شده تا گفت‌وگوها در موضوعات مختلف ادامه پیدا کند. طبیعی است اولین مسأله ایران و عربستان، برقراری روابط مجدد دیپلماتیک بین دو طرف است. این سهل‌الوصول‌ترین مسأله بین دو طرف است، هم ایران و هم عربستان به حضور دیپلماتیک در پایتخت‌های یکدیگر نیاز دارند. مسائل حج و دیگر موضوعات مهم بین دو طرف وجود دارد، باید منتظر بود و دید که این مذاکرات چه زمانی به سمت‌و‌سوی رسمی شدن می‌رود و بین مقامات سیاسی منتقل می‌شود. آن زمان می‌توان به صورت قطعی درباره نتیجه مذاکرات نظر داد. اینک مسائل ایران و عربستان زیاد و پیچیده است و نیاز به گفت‌وگوهای بیشتری دارد. مناسبات ایران و عربستان جنبه‌های زیادی دارد و نه‌تنها بر روی روابط دوجانبه تاثیرگذار است، بلکه بر روی روابط ایران با کشورهای منطقه مانند عراق، کشورهای کوچکتر خلیج‌فارس، ایران و امارات، ایران و بحرین، تاثیرگذار است و باعث می‌شود روابط بهتری ایجاد شود و به صلح و ثبات در منطقه کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین مشکلات بین ما و عربستان، مساله یمن است. مسائل سوریه و لبنان نیز قابل گفت‌وگو است و عراق هم علاقه‌مند است این روابط بهبود پیدا کند که دیگر شاهد جنگ نباشد. بنابراین فعلا فقط ابراز رضایت از مذاکرات در طرفین وجود دارد، ولی اینکه چه چیزی توافق شده است روشن نیست. اینکه گفته می‌شود به نتیجه رسیدن مذاکرات وین باعث به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای ایران و عربستان خواهد شد، تعبیر درستی است. یکی از مسائلی که بین ایران و عربستان وجود دارد و عربستانی‌ها ادعا می‌کنند که نسبت به آن نگران هستند، مسأله برجام و برنامه هسته‌ای ایران است. امنیت منطقه و مسأله برجام دو مسأله به هم پیوسته هستند؛ پیشرفت برجام به بهبود روابط ایران و عربستان کمک می‌کند. مذاکرات وین و مذاکرات ایران و عربستان دو مسأله به هم پیوسته هستند. آمریکایی‌ها از افغانستان خارج شدند و در عراق هم حضورشان را کاهش خواهند داد و اصولاً حضورشان را در خاورمیانه کاهش خواهند داد؛ سیاست ترامپ دیگر وجود ندارد تا از طریق همسایگان فشار بیشتری به ایران وارد کند، بنابراین شاید عربستانی‌ها هم مایل باشند با کاهش حضور آمریکا و پیشرفت برجام، آنها هم فشار را با ایران کم کنند. آن تبلیغات منفی چند سال اخیر، هم عربستان علیه ایران و هم ایران علیه عربستان، دیگر کمتر دیده می‌شود. تهدیداتی علیه عربستان می‌شد، که دیگر دیده نمی‌شود و همین‌ها زمینه‌های مناسبی است که دو کشور مهم منطقه اگر چه رقیب هستند، بتوانند تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند. روابط ایران و عربستان در این سال‌ها روابط پرفرازونشیبی بوده است، اما به نفع هر دو کشور است که روابط دیپلماتیک داشته باشند و مسائل خود را روی میز مذاکره با هم گفت‌وگو کنند.