تفاهــم بهتــري در راه است...

اظهارات مختلفی پیرامون مذاکرت احیای برجام و زمان آغاز این مذاکرات مطرح می‌شود ارزیابی شما از تحولات اخیر پیرامون برجام چگونه است؟

من معتقدم مذاکرات انجام خواهد شد و آنطور که وزیر امور خارجه، سخنگو و مقامات دیگر مطرح کردند و ده‌ها بار تکرار شده حتما مذاکرات انجام می‌شود و من هم فکر می‌کنم که حداکثر به دو هفته دیگر نکشد. یعنی در همین اکتبر انجام شود و به پایان اکتبر نرسد. اما اینکه مذاکرات را در دنباله مذاکرات قبلی ادامه می‌دهند یا می‌خواهند از صفر شروع کنند من فکر می‌کنم که از صفر شروع نشود. در واقع همان دنباله مذاکرات قبلی خواهد بود با توجه به اینکه ایران پافشاری خواهد کرد روی موضوعاتی که تمایل و نگرانی دارد. این موضوعات یکی راستی آزمایی خواهد بود که انتظار می‌رود به نحوی 1+4 آن را پاسخ دهد. بالاخره طرف ایرانی نیز متوجه است که چه کنگره آمریکا، مجلس نمایندگان و سنا کار راحتی نیست که بخواهند تاییدیه‌ای از آنها بگیرند اما بالاخره 4+1می‌توانند راه حل دیگری را پیدا کنند که البته خود ایران هم مثل دخالت دادن آمریکا و بقیه در اقتصاد ایران می‌تواند به این راه حل کمک کند. یا راه حل دیگر اینکه همه تحریم‌ها که ایران انتظار دارد برداشته شود و باید بر روی آن مذاکره و تاکید شود تا ببینند چه پیش خواهد آمد. آنچه که مسلم است من اعتقادم بر این است که در همین مدت زمانی که مذاکرات متوقف شده بود وضعیت تنش بین آمریکا و چین به قدری بالا رفته و حتی نسبتا خطرناک شده که به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که به نحوی به توافق برسند تا مقداری از آن بحثی که ایران تمایل ندارد در مورد آن صحبت کند مثل مسائل منطقه‌ای، گفت و گوی مستقیم با آمریکا یا قدرت دفاعی کوتاه بیایند و آن را به مذاکرات منطقه‌ای بین خود کشورها محول کنند، بنابراین تصور من این است که مشکلات دولت بایدن روز به روز بیشتر می‌شود. از طرفی در سیاست داخلی محبویت وی در حال کاهش است و از طرف دیگر در سیاست خارجی با چین در تنش بالایی هستند و در خصوص اروپایی‌ها نیز با طرح آکوس بی اعتمادی دوباره در حال بازگشت است. لذا تصور می‌کنم که این وضعیت نا به هنجار در آمریکا بدتر شود. مخصوصا که خیلی از متخصصین پیش بینی کردند قیمت نفت تا زمستان ممکن است به 200 دلار هم برسد و اگر هم بگوییم دویست دلار افراطی است به بالای 120 تا 130 دلار خواهد رسید که آن هم مشکلات خود را برای آمریکا و متحدانش به وجود خواهند آورد. بنابر این من فکر می‌کنم این دفعه که مذاکرات انجام شود بتوانیم تفاهم بهتری انجام دهیم. البته نکته دیگری نیز که در این بین وجود دارد اینکه اگر قیمت نفت بالا برود آنهایی که وجهه دوست ایران را می‌گیرند ممکن است که علاقه‌مند باشند تا مذاکرات عقب بیفتد و تاخیر داشته باشد تا بتوانند حداکثر استفاده را از صادرات نفت داشته باشند.

با وجود اینکه ایران و آژانس روابط مطلوب دارند و ایران به تعهدات خود در بــعد فنی عمل کرده اما شاهدیم که غربی‌ها بسیار دنبـال تسریع در آغاز مذاکرات هستند؛ اساسا دلیل این عجله و اصرار غربی‌ها برای آغـاز مذاکرات را چه می‌دانید؟

به نظرم این کار صرفا به این دلیــل است که اینها نگرانند میزان این غنی سازی به‌ویژه اورانیوم فلزی به قدری بالا برود که دیگر کنترل از دستشان خارج شده، این برجام از دستشان خارج شود و دو طرف وارد یک فاز خشن شوند. با این حال به هیچ وجه آمریکا و اروپا با گرفتاری‌ها و مشکلاتی که بیــن خــود دارند راضی به این مساله نیستند. لذا آنطور هم که گفتـه می‌شود به این حد شدید نیز بر روی ایران فشار نیست. یک مصاحبه‌هایی هست که برخــی مـی‌گویند با وجود گذشت چهار ماه از آخرین دور مذاکرات؛ اگر دور جدیدی مذاکرات دیر شــروع شود ممکن است بــه بـرجام صدمه بزند که اینها طبیعی است و به نحوی من معتقدم که مدارا می‌کنند. لذا آنچه که مسلم است همین که آژانس طی چند روز گذشته رضایتی را اعلام کرده خود نشان می‌دهد که آنها اطمینانی نسبی پیدا کردند که مذاکرات شروع خواهد شد. هر وقت که شما دیدید آژانس سرو صدای زیادی کرد معلوم است که آنها خیلی ناراحتند اما هر زمان که مشاهده کردید در یک یا چند مساله اختلاف انگیز با ایران؛ آژانس آرام شد نشان می‌دهد که آنها مقداری در خصوص مذاکره یا هر چیز دیگری قانع شدند. بنابر این مسائل ایران و آژانس هم همه زیرمجموعه برجام است و هرچه هم آژانس اعلام کند که از چهار سایت خبر نداریم چه می‌گذرد و اورانیوم در آن پیدا شده اگر در مذاکرات موفقیت‌‌هایی ایجاد شده و حرکت‌هایی به سمت جلو انجام شود تمام اینها رفع و رجوع خواهد شد. اگر در مذاکرات بن بست‌هایی ایجاد شود مسائل آژانس هم بالا رفته و تنش زا می‌شود.

اخیرا مطرح شده بود که ایران درخواست آزادسازی 10 میلیارد دلاری از دارایی‌های خود را از آمریکا داشته اما آمریکا با این درخواست مخالفت کرده و گفته حاضر به مذاکرات بدون پیــش شرط هستیم؛ اساسا این خواسته ایران را نوعی پیش شرط تلقی می‌کنید؟

آنچه آقای امیر عبداللهیان مطرح کرد منظورش این بود که آمریکایی‌ها اگر می‌خواهند با ایران به توافق برسنــد باید یک حرکت مثبت انجام دهند. مثلا ده میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را آزاد کنند. این حرف درستی است. البته به نظر من آمریکا اگر بخواهد این کار را انجام دهد در داخل کشور خود در سنا و مجلس نمایندگان و حتی در داخل برخی از گروه‌های دموکرات دچار بحران می‌شود. یعنی همان حملاتی که ترامپ به اوباما بابت برخی پرداخت‌ها به ایران می‌کرد دوباره تکرار می‌شود. امـا احساس من آن است که همیــن آزاد کردن برخی گروه‌های تجاری مثــل ماموت که چند روز پیش اتفاق افتاد و چند هفته قبل نیز شرکــت‌های دیگری را از تحریم خارج کــردند این را جای آن گذاشته‌اند. در واقع ندایی که از ایران آمده آنها درک کردند و به جای پول بعضــی شـــرکت‌ها را از تحریم عبور دادند و در واقع تحریم را از روی سر آنها برداشتند.