عرضه نفت، بورس را گرم مي‌كند

آرمان ملی: عرضه نفت در بورس انرژی از مدت‌ها پیش مطرح شده بود، اما سازوکار مشخصی برای اینکار وجود نداشت و ابهاماتی سرراه اجرای این طرح به شمار می‌رفت. با این حال کارشناسان معتقدند که بورس انرژی می تواند در افزایش فروش نفت موثر باشد. امیرحسین تبیانیان نماینده شرکت ملی نفت در بورس انرژی با اشاره به تجربه عرضه نفت در بورس انرژی طی سه سال اخیر گفت: در آن زمان مدیران وقت بازار سرمایه با توجه به درخواست‌هایی که مطرح می‌شد و تقاضاهایی که به دست آنان رسیده بود، اعتقاد داشتند در صورتی که نفت در بورس انرژی عرضه شود ظرفیت‌های جدیدی فعال می‌شود و شرکت‌های جدیدی برای خرید نفت اقدام می‌کنند؛ شرکت‌هایی که تا آن زمان موفق به خرید نفت در شیوه سنتی و مرسوم از امور بین‌الملل شرکت نفت نشده بودند. نماینده شرکت ملی نفت در بورس انرژی ادامه داد: ما هم با همین انگیزه که تغییر سازوکارهای سنتی بتواند برخی موانع خرید نفت را از بین ببرد، نفت را در بورس انرژی عرضه کردیم. او افزود: از همان زمان ما بر دو نکته تأکید ویژه داشتیم، یک اینکه این عرضه باید مداوم باشد و استمرار داشته باشد تا بازار بتواند بر روی آن حساب باز کند و نکته دوم این بود که با توجه به اینکه این کار برای اولین بار در کشور رخ می‌داد، بایستی شرایط عرضه به مرور آسان‌تر و کارآمدتر بشود. تبیانیان ادامه داد: خوشبختانه موفق شدیم شرط اول را با اخذ مجوزهای لازم از وزارت نفت لحاظ کنیم و همانطور که در قانون بودجه ۹۸ هم آمده بود، وزارت نفت مکلف به عرضه ماهیانه ۶ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی شد و بر این اساس هم در سال ۹۸ و در ادامه آن در سال ۹۹ مجموعاً بیش از ۱۰۰ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی عرضه شد. او افزود: همچنین برای بحث تسهیل ساز و کارها، طی سه سال گذشته، تقریبا قاعده و مانعی نبود که به دنبال برطرف کردن آن نرفته باشیم و تا می‌توانستیم برای خرید نفت خام و میعانات گازی از شرکت ملی نفت، مانع‌زدایی کردیم تا دیگر این شائبه پیش نیاید که شرکت نفت فقط با مشتریان خودش کار می‌کند و شرایطی فراهم کردیم که همه بتوانند در یک چارچوب مشخص اقدام به خرید کنند. ما حتی این مجوز را از خود وزیر وقت گرفتیم که از این به بعد فروش به متقاضیان جدید که مدعی خرید نفت هستند فقط از طریق بورس انجام شود. با این هدف که احراز صلاحیت مشتریان از طریق بورس انرژی انجام شود و اگر مشتری جدیدی وجود دارد که به هر دلیل با سیستم سنتی شرکت ملی نفت نمی‌تواند کارش را جلو ببرد، از طریق بورس و بدون مواجهه با شرکت ملی نفت در قدم اول، بتواند معامله خود را انجام دهد و به عنوان خریدار واقعی به شرکت ملی نفت معرفی شود. در این حالت شرکت ملی نفت به عنوان فروشنده در بورس انرژی موظف است نسبت به تعهدات خود عمل کند و طبق اطلاعیه عرضه مورد تائید بورس انرژی، نسبت به تحویل محموله اقدام نماید. اگر کوتاهی یا عدول از انجام تعهدات توسط شرکت ملی نفت ایران به عنوان فروشنده در بورس انرژی صورت گیرد، خریدار می‌تواند به داوری بورس شکایت و از حق و حقوق خود دفاع کند. نماینده شرکت ملی نفت در بورس انرژی تصریح کرد: با این وجود، عملاً در بحث فروش دریایی نفت خام و میعانات گازی اتفاق خاصی نیفتاد و آن مقدار معامله‌ای که مدنظر ما بود، محقق نشد که علت اصلی آن در درجه اول شرایط سخت خرید نفت خام و میعانات در شرایط کنونی و درجه دوم آماده نبودن بستر لازم برای انجام این معاملات در بورس انرژی بود. تبیانیان در ادامه با تأکید بر اینکه در کنار وزارت نفت که وظیفه استمرار عرضه‌ها و تسهیل شرایط را داشت، بازار سرمایه و بورس هم باید متناسب با آن، شرایط را بهبود می‌داد، افزود: در حال حاضر اگر یک مشتری در بورس انرژی بخواهد پیش‌پرداخت معاملات خود را به صورت ارزی بپردازد، ساز و کار آن وجود ندارد و عملاً باید برای واریز پیش پرداخت قبل از انجام معامله در بورس به شرکت ملی نفت مراجعه کند و صورت حساب پرداخت دریافت کند و شرکت ملی نفت پس از تائید پرداخت اجازه انجام معامله در بورس انرژی را به خریدار بدهد. این یعنی نقض غرض! همان طور که گفته شد هدف از انجام معامله در بورس این بود که خریدار در قدم اول با شرکت ملی نفت و مکانیزم‌های آن مواجه نشود تا بتواند راحت تر نسبت به انجام معامله اقدام کند. پس اگر قرار باشد برای واریز پیش پرداخت قبل از انجام معامله به شرکت ملی نفت مراجعه کند خب راضی نمی‌شود بعد آن دوباره به بورس بازگردد. ‌او با تاکید بر اینکه در بحث نفت مشکل عرضه نداریم، افزود: ما می‌توانیم با همان شیوه تا سال ۱۴۰۴ عرضه کنیم، ولی اگر آن مشکلات گفته شده حل نشود تفاوتی ایجاد نمی‌کند و صرفاً در حد یک کار شعاری باقی می‌ماند و به طور کلی در بورس انرژی نباید به دنبال بالا بردن آمار و ارقام باشیم بلکه باید به فکر افزایش کیفیت این بورس باشیم و امیدواریم که در دولت جدید این رویه اصلاح شود تا هم شاهد اصلاح این ساختارها و رشد بورس انرژی کشورمان باشیم و هم هدف افزایش تعداد مشتریان جدید و متعاقباً افزایش حجم فروش محقق شود.