| کد مطلب: ۱۰۲۳۰۰۶
لینک کوتاه کپی شد

پيش شرط نشـدني

آرمان‌ملی- امید کاجیان: مذاکره کردن یا نکردن. سرنوشت احیای برجام. دور جدید دور میز‌نشینی با غرب. اینها همه از جمله مسائلی است که طی چند هفته اخیر مدام از آنها سخن گفته می‌شود. بسیاری ضرورت گفت‌وگو را انکار‌ناپذیر می‌دانند. حتی زمانی‌که رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور، حسین امیر‌عبداللهیان را به جای چهره‌هایی مانند سعید جلیلی برای وزارت خارجه معرفی کرد بسیاری این موضوع را نشان از همان احتمال تداوم مذاکرات با غرب در دولت وی ارزیابی می‌کردند چرا که امیرعبداللهیان مانند سعیدجلیلی یا علی باقری از مخالفان صرف برجام به شمار نمی‌آمد و یک چهره نسبتا معتدل‌تری نسبت به باقی آنها بود که چند سالی هم در دولت روحانی، معاون عربی، آفریقایی وزارت خارجه به شمار می‌آمد. اما طی روزهای اخیر برخی اتفاقات زنجیروار برخلاف این تفکر و امید رقم خورده است. یکی از مهم‌ترین آنها مهره‌چینی امیرعبداللهیان بود که معنادار می‌نمود. در حالی‌که بسیاری بر ضرورت وجود عباس عراقچی در وزارت خارجه برای احیای برجام و تداوم مذاکرات تاکید می کردند، او را تغییر داد. در چنین شرایطی ناگهان علی باقری‌کنی یکی از همان مخالفان برجام و از یاران همیشگی سعید جلیلی و مذاکره کننده ارشد در زمان دولت احمدی‌نژاد را به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه انتخاب کرد و این خود حدیث مفصلی بود از این مجمل. از سویی دیگر حرکت به سمت شرق این روزها بیش از هر زمان دیگری شتاب گرفته است. پیوستن به پیمان شانگهای در چنین برهه‌ای از دید عده‌ای بی‌دلیل نیست. اقدامات تهران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای هم به شدت به سمت‌وسوی خاصی حرکت می‌کند، کار به جایی رسیده که آژانس بین‌المللی اتمی از اقدامات ایران ابراز نگرانی کرده و به نوعی بیانیه‌ای علیه ایران صادرکرد. گفته شد در جلسه بعدی شورای حکام، قطعنامه‌ نیز صادر خواهد شد که بازگشت تحریم‌های بین‌المللی و رسمیت بخشیدن به همه محدودیت‌هایی است که تاکنون بر تهران اعمال شده است. هرچند احتمالا با علم به همین نگاه، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انژری اتمی به ایران آمد و با توافقاتی که صورت گرفت، موضوع قطعنامه شورای حکام منتفی شد تا باز هم زمان خریده شود. در سویی دیگر موضع‌گیری مقامات در قبالFATF نیز قابل تامل است، از مخالفت مجلس و بخش‌های دیگر بگذریم، اظهارات اخیر رئیس‌جمهور هم می‌تواند درباره مساله FATF مورد توجه قرار گیرد. او گفته: «کشور‌های دوست دیدند که دیگر توجه ما صرفا به غرب نیست، برای همین واردات واکسن افزایش پیدا کرد و عضو شانگهای‌ شدیم... متاسفانه بعضی‌ها این بحث‌ها را متوقف بر پذیرش FATF کرده بودند.» همچنین چهارشنبه گذشته انگلیس، فرانسه و آلمان بیانیه مشترکی صادر کردند که در آن از نقض مکرر تعهدات هسته‌ای توسط ایران اظهار نگرانی کردند، براساس بیانیه کشور‌های اروپایی، ایران باید به سرعت تولید اورانیوم غنی سازی شده ۶۰ درصدی را متوقف کرده و بدون تاخیر به مذاکرات هسته‌ای بازگردد، چرا که به ادعای مخالفان، ایران تنها یک ماه با تولید مواد لازم برای ساخت بمب اتمی فاصله دارد. در این میان، تروئیکای اروپایی امیدوار است که ایران فورا تولید اورانیوم غنی‌سازی شده خود را متوقف کند.
پیش شرط!
مســالــه از ســـرگیری مــــذاکرات زمانــی با پیچیدگی‌های بیشتری روبه‌رو می‌شود که اندکی در اظهارنظرهای روز گذشته محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی درنگ کنیم. او برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام شرط تعیین کرده. یعنی قبل از گفت‌وگو برای به تفاهم رسیدن بر سر لغو تحریم‌ها اظهار داشته که باید همه تحریم‌ها رفع شود. او گفته است: «ایالات متحده باید تمام تحریم‌های خود علیه ایران را لغو کند تا مذاکرات متوقف شده برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ از سر گرفته شود.» پیش شرط شروع برای مذاکرات برجامی در حالی است که حسن روحانی رئیس جمهور سابق عدم توافق نهایی بر سر احیای برجام پس از پایان مذاکرات مجدد در زمان بایدن را اصرار ساختار کلان کشور برای لغو همه تحریم‌ها حتی تحریم‌های غیرهسته‌ای می‌دانست که غیرممکن می‌نمود. حال آنکه در این دولت برای از سرگیری همان مذاکرات و به نتیجه رسیدنش قبل از هر گفت‌وگویی رفع همه تحریم‌ها به عنوان پیش‌شرط گفت‌وگوی احیای برجام تعیین شده که می‌تواند گویای پیچیدگی و دشواری احیای برجام باشد. از سویی دیگر در حالی‌که روسیه گفته مذاکرات احیای برجام نه از ابتدا، بلکه از نقطه‌ای که تا 20 ژوئن-30 خرداد- به آن رسیده است، باید از سر گرفته شود، برخی در کشور می‌گویند اگر مذاکرات احیای برجامی هم در کار باشد، باید از نقطه صفر آغاز کرد. چندی پیش فرانسه که زمانی میانجی ایران و آمریکا برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام بود نیز مدعی شده بود: «ایران، با اعمالش، همچنان به وخامت اوضاع هسته‌ای ادامه می‌دهد. اگر ایران همین راه را ادامه دهد، نه تنها زمان رسیدن به توافق برای لغو تحریم‌ها به تأخیر می‌افتد بلکه این احتمال وجود دارد که مذاکرات وین پایان یابد و فرصت احیای برجام به خطر بیفتد.» همه اینها در حالی است که سعید خطیب‌زاده در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان‌ملل در نیویورک در واکنش به اظهارات وزیر خارجه فرانسه مبنی بر اینکه جلسه مشترک درباره توافق هسته‌ای ایران برگزار می‌شود، گفت: «برجام یکی از موضوعات مورد بحث وزیران خارجه خواهد بود که در اینجا حضور دارند اما نشستی با اعضای 1+4 در دستور کار نیست و نشست با اعضای برجام دو جانبه خواهد بود.»
هرچه هست اینکه شواهد نشان می‌دهد چرخ حرکت برای احیای برجام بسیار کند است و یا اصلا نمی‌چرخد و چه بسا گاهی برخلافش هم حرکت می‌کند.

ارسال نظر

هشتگ‌های داغ

آخرین اخبار

پربازدیدترین اخبار