بعد از 30 سال به عرصه نمایش برمی‌گردم

هوشنگ توکلــی بازیگر گزیده‌کاری است و در سریال‌های معدودی همچون «زیرتیغ»، «مرگ تدریجی یک رویا»، «شکرانه»، «آرام می‌گیریم»، «روزهای ابدی» و «روزگارقریب» جلوی دوربین رفته است. توکلی البته کارگردانی تعدادی از سریال‌های تلویزیونی در دهه ۶۰ را هم برعهده داشت که مجموعه نمایشی «مدرس» با بازی خاطره‌انگیز و ماندگار مرحوم خسرو شکیبایی سرآمد آنهاست. این هنرمند مجرب و پیشکسوت در سریال «روزگارقریب» ایفاگر نقش دکتر علی‌اکبر سیاسی، رئیس وقت دانشگاه تهران است. او ضمن اعلام رضایت از حضور و بازی در «روزگارقریب» تاکید می‌کند ورود به عرصه تاریخ و به‌خصوص تاریخ معاصر در سریال‌سازی بسیار دشوار است؛ چرا که دیدگاه‌‌های مختلفی در نگارش تاریخ معاصر اثرگذار بوده است. توکلی از سریال «روزگارقریب» به‌عنوان یکی از آثار فاخر تلویزیون یاد کرد و گفت: نوع کارگردانی عیاری و بازی‌‌های درخشان بازیگران از جمله دلایل این ماندگاری و برخورداری است. او همچنین تاکید کرد که «عیاری» توانسته در بیان حقایق تاریخی موفق باشد و روسفید بیرون بیاید. توکلی در واکنش به این پرسش که چرا سال‌هاست از فضای کارگردانی فاصله گرفته، خاطرنشان کرد که تمام تلاش‌هایش برای سریال‌سازی ناکام مانده است. این بازیگر پیشکسوت تاکید کرد که شناخت به نسبت کاملی از دکتر سیاسی که نقش او را در سریال «روزگارقریب» بازی می‌کند داشته و از خدمات این شخصیت آگاه بوده است. توکلی اظهارکرد: تصویری که از دکتر سیاسی در سریال روزگار قریب نشان داده می‌‌شود بسیار واقعی و به مستندات تاریخی نزدیک است. شبکه آی‌فیلم این شب‌ها سریال «روزگارقریب» را بر روی آنتن دارد. «فارس»، به همین بهانه، گفت‌وگویی با «توکلی» انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
این شب‌ها بــازپخــش سریـــال «روزگارقریب» را از شبکه آی‌فیلم تماشا می‌کنید؟
نه، تازه از شمـــا می‌‌شنوم؛ معمـولا اکثر سریال‌‌های خوب را از شبکه آی‌فیلم می‌بینم، مخصوصا کارهایی که خودم هم حضور داشته‌ام. این اواخر درگیر کرونای خانم سپاه‌‌منصور بودم و تمرکز سریال دیدن نداشتم.
خوشبختانه خانم سپاه‌منصور کرونا را شکست دادند.
بله، با وجودی که ریه‌اش درگــیر شده بود؛ اما به‌علت زدن هر 2دوز واکسن کرونا توانست بیماری را پشت‌سر بگذارد و به سلامت عبور کند. خوشبختانه این روزها هم سر فیلمبرداری است.
نظرتان درباره نقاط قوت و تمایز سریال «روزگارقریب» چیست؟
هر چند سال یکبار، کاری متفاوت از کارهای جاری تلویزیون ساخته و پخش می‌‌شود که از آن به‌عنوان اثر فاخر یاد می‌کنیم. فکر می‌‌کنم در چهار دهه گذشته یکی از سریال‌های ماندگار همین «روزگارقریب» باشد. برای ساخت این سریال تلاش زیادی شد و دوستان هر چه در توان داشتند گذاشتند تا کار قابل قبول باشد. نکته مهم اینکه، ورود به عرصه تاریخی و به‌خصوص مقطع معاصر بسیار سخت است و رعایت‌کردن حقایق و بازتاب وقایع دشوار به‌نظر می‌رسد. به‌هرحال، دیدگاه‌های مختلفی در نگارش تاریخ معاصر اثرگذار بوده و ساخت اثری درباره این مقطع زمانی، مسیری بسیار سخت است. نوع کارگردانی آقای عیاری و بازی‌های درخشان بازیگران فرصتی را به‌دست داد تا یک سریال متفاوت و فاخر درباره تاریخ معاصر ساخته شود.
به‌نظرتان نگاهی منصفانه و به واقعیت نزدیکی در این سریال برقرار است؟
رعایت انصاف در سریال‌های تاریخــی کار بسیار دشوار است. نظرات و نگاه‌‌های مختلفی نسبت به شخصیت‌ها و رجال سیاسی و علمی‌ که در آن دوران زندگی می‌کرده‌اند، وجود دارد. آقای عیاری در سریال «روزگارقریب» کار خیلی سخت خاصی داشت که گاهی عرصه را بر او تنگ می‌کرد. با این حال، به‌نظرم آقای عیاری توانست در میان حقایق تاریخی در سریال روسفید بیرون بیاید.
از آنجــا که خودتـــان کارگـردان ‌سریال «مدرس» بوده‌اید به‌نظرتان چرا در سریال‌ها پرداخت به مفاخر علمی، فرهنگی و سیاسی تاریـخ معاصر آنچنان که باید و شاید صورت نگرفته است؟
کارکردن در این عرصه برای هر کارگردانی آسان نیست. خود من پس از یکی دو سریال ساختن دردهه ۶۰ تمام تلاش‌‌هایم برای ساخت اثر جدیدی با شکست مواجه شده است. همه هم درباره حوادث مهم تاریخی بوده‌اند. نوشته‌‌های زیادی درباره تاریخ معاصر دارم که هیچکدام به نتیجه نرسیده و بایگانی شده‌اند. ما باید بتوانیم آثاری را برای یادآوری مفاخر تاریخ معاصر و ثبت خدماتشان روی آنتن ببریم. افراد زیادی برای فرهنگ، سیاست، معارف، فلسفه و... این کشور تلاش کرده‌اند.
شما در سریال «روزگارقریب» ایفاگر نقش علی‌اکبر سیاسی به‌عنوان رئیس دانشگاه تهران هستید. خودتان سیاسی را می‌شناختید و با او آشنایی قبلی داشتید؟
بله حوزه تخصصی کاری من تاریخ است. از دکتر سیاسی هم شناخت داشتم. ایشان در زمان دوران نوجوانی و جوانی ما زنده بودند و از معلم‌ها و اساتید می‌شنیدیم که از امثال دکتر سیاسی به‌عنوان خادمان فرهنگی مملکت یاد می‌‌کنند. اینها در حافظه‌ من مانده بود و چون کار تاریخی می‌کنم درباره شخصیت دکتر سیاسی تحقیقاتی داشتم. دکتر سیاسی را شخصیتی بزرگ، مقام و ملی می‌دانستم و می‌‌دانم. البته در سریال «روزگارقریب» پرداخت کاملی به ایشان نشده است و می‌شود یک سریال مجزا درباره خود دکتر سیاسی ساخت. ایشان به‌عنوان رئیس دانشگاه تهران در برابر زورگویی‌های دستگاه حاکم مقاومت می‌کردند و اهداف و وظایف ملی و فرهنگی خود را با وجود همه سختی‌ها و موانع به پیش می‌برده‌اند. دکتر سیاسی به‌خاطر همین رویکرد، منزوی و به حاشیه رانده می‌شود. برای چنین شخصیتی احترام زیادی قائل هستم.
دکتر سیاسی‌ای که در «روزگارقریب» می‌‌بینیم چقدر به خود واقعی‌اش نزدیک است؟
خیلی، حتی در گریم، لباس و رفتار خیلی شبیه بود. در رفتارهای او لطافت خاصی وجود داشته است که سعی کردم در ایفای نقشش اعمال کنم. البته این شخصیت در مجموع در دو قسمت سریال حضور دارد و یکی از کاراکترهای فرعی است. به‌نظرم آقای عیاری به‌خوبی توانست در همان زمان اندک شناخت خوبی از دکتر سیاسی به مخاطب بدهد.
به‌نظر می‌‌رسد از کارکردن با کیانوش عیاری رضایت کامل دارید.
مگر ما چند کارگردان در حد و اندازه‌‌های عیاری داریم؟ عیاری به کاری که انجام می‌دهد خیلی مومن و معتقد است و در برابر فشارها هم مقاومت می‌‌کند. من ایشان را از جوانی می‌‌شناسم و کارهای درخشانی را در این ۴۰ سال ساخته‌اند. کارش را واقعا می‌پسندم و دوست دارم. امیدوارم شرایط دوباره کارکردن برای ایشان فراهم شود.
این روزها مشغول چه کاری هستید؟
برای یک تئاتر بزرگ و مهم آماده می‌‌شوم که قرار است آذرماه روی صحنه ببرم به‌نام «گاردن پارتی». شاید بعداز ۳۰ سال دوباره به عرصه نمایش بازگشته باشم. کار فاخر و پربازیگری است و تعدادی از بازیگران قدیمی ‌در آن حضور خواهند داشت. تمرینات نمایش را از یکی دو هفته آینده آغاز خواهیم کرد. موضوع نمایش هم به دوران پس از کودتای ۲۸ مرداد و روز فرهنگی ایران و آمریکا بازمی‌گردد. آمریکایی‌ها به بهانه این روز فعالیت هنری می‌کردند و سعی داشتند با مردم ایران ارتباط برقرار کنند. بسیاری از هنرمندان آمریکایی به ایران می‌‌آمدند و برنامه اجرا می‌کردند و البته بسیاری از هنرمندان و بازیگران ایران آن زمان هم در این برنامه‌ها مشارکت داشتند. در همین دوران بود که رویای آمریکایی در ذهن جوانان ما شکل گرفت و بسیاری از جوانان و نخبگان خود را به‌دلیل مهاجرت از دست دادیم. به گمانم درد عمومی ‌تاریخی ما از دهه ۴۰ و پس از شکل‌گیری رویای آمریکایی شروع شد و همچنان هم ادامه دارد.