فاز مخالفان واکسن در ایران چیست؟

آرمان ملی- امید کاجیان: داستان تجمع کنندگان علیه واکسیناسیون در ایران همان‌قدر عجیب و پیچیده است که قصه وارد نکردن واکسن به کشور تا یکی دو ماه پیش. البته داستان وارد کردن واکسن‌های چینی در ابعاد وسیع در شرایط کنونی هم همان قدر عجیب است که داستان وارد نکردن واکسن‌های فایزر و مدرنا به‌رغم بیان مدام این جمله از مسئولان که ورودشان هیچ مشکلی ندارد، جمله‌ای که بارها و بارها شنیدیم و به نظر می‌آید تا به امروز بیشتر برای تلطیف افکار عمومی بوده تا راهی برای اطمینان خاطر از اینکه مردم به زودی می‌توانند از یک واکسن معتبرتر هم بهره ببرند. هرچه هست سیل واکسن‌های سینوفارم باعث شده تا مردم نیز از اینکه مبادا فردا روز دوباره شرایط طوری شود که همین هم نباشد به درستی به واکسیناسیون سراسری پیوسته‌اند و از قرار قید آن فایزر و مدرنا وعده داده شده در آینده‌ای نامعلوم را هم بزنند. لااقل آن 20 میلیون فایزری که گفته شده بود به ایران می‌آید.... هرچه هست اوضاع کنونی و ورود واکسن بنا به هر دلیلی که باشد امیدی برای آینده‌ای روشنتر می‌تواند باشد. در چنین شرایطی طی روزهای گذشته به شکلی قابل تامل، شاهد تجمعاتی از سوی برخی بودیم که خواهان منع اجبار واکسیناسیون شده و علیه آن سخن گفتند. در تصاویری که منتشر شده تعداد قابل تاملی از بانوان، با چادر و یا مردان روحانی در این تجمعات حضور دارند با پلاکاردهایی در دست که در آن بخش عمده‌ای از آنچه که امروز در دنیا در مورد کرونا می‌گذرد را ناشی از جو رسانه‌ای ارزیابی می‌کنند و علیه واکسن اجباری حرف می‌زنند و البته الزاما این بدان معنا هم نیست که خودشان یا خانواده‌شان واکسن نزده‌اند یا نمی‌زنند. در یکی از فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های مجازی، روحانی وجود دارد که ضمن قدردانی از ساختار و دولت انقلابی به صحت این واکسن‌ها خرده گرفته و سپس از داخل جمع در مورد کسانی که فردی از خانواده شان به‌رغم واکسن زدن جان خود را از دست دادند می پرسد و یا آنگونه که بیان می‌کند «به دلیل زدن واکسن جان خود را از دست داده‌اند» سوال می‌کند، تعدادی دستشان را بالا می‌برند که مثلا مادرشان فوت شده و اتفاقا در عین حال که جو، جو ارزشی به نظر می‌آید واکسن برکت و ویژگی اش را زیر سوال می‌برند.
تقسیم بندی مخالفان واکسن
در مود صحت و سقم این ادعاها که قطعا نمی‌توان اظهار نظری داشت و یا آنها را تایید کرد. اما در مورد ماهیت مخالفان واکسن در ایران که تجمعاتی هم به پا کرده‌اند می‌توان چند برداشت متفاوت داشت و یا اینکه آنها را به چند دسته تقسیم کرد. نخست اینکه این افراد از کسانی هستند که عضوی از خانواده‌شان را به‌رغم استفاده از واکسن از دست داده‌اند موضوعی که آنها را بدان باور رسانده که اگر آنها واکسن نمی‌زدند شاید اصلا مبتلا نمی‌شدند و دوم اینکه کارایی این واکسن‌ها را مورد تردید می‌دانند. به عبارتی ابتدا تصوری متفاوت از واکسن داشتند اما به دلیل فوت کسی از نزدیکانشان بعد از استفاده از واکسن، به عکس آن باور رسیده‌اند و حتی دلیل فوت و یا ابتلا به کرونا را خود واکسن می‌دانند. هرچند که این نگاه، نگاه علمی نیست.دوم اینکه با توجه به تم خاص برخی از تجمع کنندگان، ممکن است گروهی از آنها از پیروان برخی افرادی بعضا روحانی شاید شبیه به عباس تبریزیان باشند که از اساس با علم پزشکی نوین مخالف است و به آنچه که طب اسلامی می‌خواند باور دارد و تبریزیان پیشتر نیز درباره واکسن کرونا گفته بود:«به کسانی که واکسن می‌زنند نزدیک نشوید. زیرا اینها میکروچیپ دارند و دچار تغییر ژنتیکی شده‌اند.» امثال تبریزیان پیشتر کتاب پزشکی هاریسون را طی مراسمی آتش زده بودند و توصیه‌هایی مانند روغن بنفشه و ... برای درمان داشتند. شاید گروهی از مخالفان واکسیناسیون، جزو دسته کسانی باشند که اساسا با توجه به اعتقادات به طب اسلامی و سنتی نسبت به واکسیناسیون اجباری واکنش نشان می‌دهند. دسته دیگر مخالفان واکسن دراین روزها را می‌توان افرادی دانست که جدای از این دو نگاه بالا، به سلامت این واکسن‌ها و عملکردشان تردید دارند، چراکه در مورد واکسن‌های چینی شاهد هستیم که اساسا بیشتر کشورهای اروپایی و ... این واکسن‌ها را مورد تایید قرار نداده‌اند، هرچند سینوفارم تاییدیه سازمان جهانی بهداشت را هم داشته باشد و البته از سویی در مورد برکت هم اساسا اطلاعاتی دقیق ارائه نشده است. به‌رغم آنکه برای سفر به بسیاری از کشورها، کسانی که از واکسن چینی استفاده کنند دچار محدودیت خواهند بود اما به هر حال سینوفارم پکن مورد تایید سازمان جهانی بهداشت است حتی اگر کارایی پایین‌تری نسبت به سایر واکسن های تایید شده داشته باشد. دسته دیگر از مخالفان واکسن کسانی هستند که به‌رغم همه این یکسال و نیم گذشته هنوز در ماهیت خود این ویروس شک دارند و اساسا آن را ساخته دست بشر و یا دروغ می‌خوانند و یا معتقدند اینکه در برخی کشورها که از واکسیناسیون خبری نیست، از کرونا هم خبری نیست یا آمار مبتلایان پایین‌تر از باقی جاهاست اما در کشورهایی که هم واکسن است و هم شیوع کرونا، امری بسیار مشکوک است. البته که برای بسیاری از مردم هم این سوال پیش آمده که چرا همسایگان ایران هیچ یک به اندازه کشورمان اینچنین غرق در این ویروس نشده‌اند و به غیر از کشورهایی مانند امارات و قطر و... که ضمن پایین بودن آمار مبتلایان، در زمینه واکسیناسیون هم خوب عمل کردند، چرا مثلا در عراق و حتی افغانستان و ... کشورهای جنگ زده‌ای - که اگر فرض نبود اخبار موثق در مورد همه گیری کرونا را نیز به نظام حاکم بر آنها نسبت دهیم - در نهایت از سوی سازمان‌های بین الملل هم گزارشی در مورد وخیم بودن اوضاعشان نمی‌شنویم و یا اگر کره شمالی به دلیل محیط بسته‌اش وجود کرونا را انکار می‌کند، پس دلیل حضور بدون ماسک رهبر کره شمالی و باقی مقامات آن در میان جمعیت‌های شلوغ که آنها هم هیچ یک ماسک بر صورت ندارند، چیست؟ کره شمالی که حتی واکسن‌های اهدایی را پس می‌فرستد، چراکه خود را بی‌نیاز به آن در شرایط فعلی می‌داند. در عراق که حاکمیت مستقر و نسبتا با ثباتی هم دارد و همسایه کشورمان است چرا نگرانی آنچنانی نسبت به کرونا وجود ندارد و نه خبری از ماسک و البته واکسیناسیون آنچنانی نیز همین‌طور و از کاهش آمار مبتلایان هم در این کشور اخباری منتشر می‌شود؟ به صورت کلی وضعیت کشورهای همسایه ایران چه پیشرفته چه جنگ زده چه ثروتمند چه فقیر باعث ایجاد شبهاتی برای گروهی می‌تواند باشد که دلایل این تفاوت‌ها را از خود بپرسند و مدعی مسائل گوناگونی شوند‌. متاسفانه تئوری توطئه کرونایی در اینجا هم یکی از نقش‌های اول را بازی می‌کند درست مثل زمانی که آن اویال می گفتند کرونای ایرانی دستکاری شده است. البته ناگفته نماند در بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی هم تجمعات بیشتر و به مراتب جدی‌تری علیه واکسن اجباری برگزار شده است. آمریکا که نمونه بارز آن است و دلیل شیوع مجدد کرونا در آنجا هم عمدتا همان‌هایی هم هستند که از واکسن زدن اجتناب می‌کنند. یکی از دلایل این گروه این است که معتقدند واکسیناسیون اجباری باعث سلب آزادی انتخاب‌شان می‌شود، اما دلیل مخالفان واکسن در ایران را هر چه بدانیم اینکه به‌رغم واکسیناسیون فعلی آمار مبتلایان و مرگ و میرناشی از آن در کشور همچنان بالاست، یعنی وقت تنگ است، بی آنکه دیگر فرصتی برای فکر کردن به میزان اعتبار واکسن‌های فعلی باشد در حال حاضر تنها راه انتخاب واکسیناسیون تلقی می‌شود و ضرورت کنترل نسبی اوضاع نیز قطعا به حرکت در مسیر واکسیناسیون عمومی حتی با سینوفارم است. فراموش نکنیم نتایج تحقیقات نیز نشان می‌دهد واکسیناسیون صورت گرفته در جهان در کاهش خطر ابتلا و مهمتر و بیشتر از آن در کاهش بستری و مرگ و میر ناشی از آن تاثیر قابل توجهی داشته است.