درگیر ممیزی نبودیم

بهرنگ توفیقی پس از ساخت سریال «آقازاده» در سال ۹۹، کارگردانی سریال در حال پخش «افرا» را پذیرفت؛ مجموعه‌ای که متن آن برایش «ایده‌آل» بوده است وی گفت: «افرا» از آن دسته فیلمنامه‌هایی بود که اگر آن را نمی‌ساختم، حتما پشیمان می‌شدم و اصلا دلم نمی‌خواست شخص دیگری این سریال را کار کند. کارگردان سریال‌های «پدر»، «زیرپای مادر»، «آمین» و «پشت‌بام تهران» درباره اینکه چرا برای ساخت «افرا» به سراغ موضوع محیط‌زیست رفته است؟ اظهارکرد: در درجه اول نمی‌شود گفت برای ساخت این مجموعه ما به سراغ محیط‌زیست رفتیم؛ چراکه اول فیلمنامه این کار به من پیشنهاد شد که یکی از کاراکترهایش هم محیط‌بان بود. درواقع این سوال باید از نویسندگان کار پرسیده شود. وقتی فیلمنامه را خواندم نمی‌خواستم از دستش بدهم و دوست داشتم حتما خودم این کار را بسازم. با وجودی که آن روزها درگیر سریال «آقازاده» بودم اما قبول کردم و کار را ساختم. توفیقی در ادامه درباره اینکه با توجه به حساسیت‌های بخش محیط‌زیست و انتقادهایی که همواره به آن وارد است، برای ساخت «افرا» محدودیتی در پرداخت قصه داشتید؟ خاطرنشان کرد: آنقدری که قرار بود در قصه «افرا» به بحث محیط‌زسیت پرداخته شود، راجع به آنها حرف زدیم؛ البته ممکن است بعدها واکنش‌ها و نارضایتی‌هایی از سوی مدیران و دست‌اندرکاران ایجاد شود اما در طول ساخت سریال، محدودیتی نداشتیم و مواردی که می‌خواستیم به آنها اشاره کنیم صورت گرفت. آنچه که اقتضای قصه «افرا» بود به آن پرداخته شد و ما درگیر ممیزی نبودیم. کارگردان سریال «افرا» افزود: به‌نظرم به سیستم مدیریت محیط‌زیست همیشه انتقاد وارد شده است. بخشی از موضوع محیط‌زیست کشورمان هم برای خود مردم نیاز به فرهنگسازی دارد؛ چراکه خیلی از عواملی که به محیط‌زیست آسیب می‌زنند، متاسفانه خود مردم هستند که عده‌ای نادانسته این کار را می‌کنند و برخی می‌دانند و رعایت نمی‌کنند؛ بنابراین مشکلات ما در محیط‌زیست، تنها به بخش مدیریت مربوط نمی‌شود و همانطور که اشاره کردم بخشی از آن به فرهنگسازی نیاز دارد که البته این بخش خیلی به سریال ما برنمی‌گردد، ان‌شاءا... در کارهای بعدی فرهنگسازی بیشتری اتفاق بیفتد.
طرح موضوعات در قالب نمایش
او سپس درباره اینکه برخی‌ها فکر می‌کنند موضوع محیط‌زیست فقط در قالب مستند جـــذاب است، درباره پرداختن به این موضوع در قالب نمایش و اینکه چقدر می‌تواند تاثیرگذار باشد؟ تصریح کرد: اساسا به‌نظرم پرداختن به همه موضوعات در قالب نمایشی، هم مخاطبان بیشتری خواهد داشت و هم اینکه قاعدتا به‌خاطر گستردگی مخاطب می‌تواند تاثیرگذارتر باشد. از طرفی دیگر وقتی موضوعی چون محیط‌زیست با قصه و درام آمیخته می‌شود، می‌تواند بیشتر تاثیرگذار باشد، اما نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که وقتی بحث محیط‌زیست از قالب مستند خارج می‌شود و وارد داستان می‌شود، به نوعی با درام و قصه تنیده می‌شود و کاراکترهای نمایشی هم به سبب ویژگی‌هایی که دارند، موردپسند افرادی که سفارش‌دهنده کار هستند واقع می‌شوند؛ البته کار ما سفارشی نبود. ما دوست داشتیم به این موارد در «افرا» اشاره کنیم به همین خاطر مسئول قصه ما، محیط‌بان است و درباره فردی صحبت می‌کنیم که در عین حال که محیط‌بان است، اخلاق تندی هم دارد و حالا در ادامه داستان خواهید دید که جوابش را هم از این اخلاقش می‌گیرد و از عصبی‌بودنش لطمه می‌خورد.
نمی‌خواستیم به کرونا بپردازیم
توفیقی با تاکید بر اینکه اجــازه نداده‌اند کرونا بر «افرا» تاثیر منفی بگذارد، درباره دشواری‌های ساخت سریال در ایام کرونا توضیح داد: به‌دلیل اینکه نمی‌خواستیم در کارمان به موضوع کرونا اشاره داشته باشیم، صحنه‌هایی که هنرور زیاد داشتیم و مردم هم حضور داشتند و بازیگران باید بدون‌ماسک ایفای نقش می‌کردند، خیلی برایمان سخت بود. زمان داستان «افرا» به سال ۹۸ برمی‌گردد؛ یعنی اصلا نمی‌خواستیم به کرونا بپردازیم که متاسفانه دشواری‌های زیادی داشتیم و 2 راه بیشتر برای کارمان نداشتیم؛ یکی اینکه یا باید از خیلی مسائل می‌گذشتیم و یا اینکه زحمت عوامل را بیشتر می‌کردیم که ما راه دوم را انتخاب کردیم؛ بنابراین همه عوامل به‌ویژه دستیاران اذیت شدند و واقعا این کار تلاش مضاعف می‌خواست که با تلاش همه عوامل صحنه و بازیگران دشواری‌های کرونا کمتر به‌چشم خورد. به‌نظرم «افرا» برایم ایده‌آل بود و اجازه ندادیم کرونا روی آن تاثیر منفی بگذارد. کارگردان «افرا» گفت: در طول ساخت سریال عوامل واکسینه نشده بودند و خداراشکر تا پایان کار کسی درگیر کرونا نشد. بلافاصله بعداز اتمام سریال خودم درگیر این بیماری شدم و اکنون بهبود یافتم. وی در ادامه درباره اینکه ابتدا قرار بود سریال «۸۷متر» کیانوش عیاری از شبکه یک به روی آنتن برود و در ادامه تصمیم به پخش «افرا» گرفته شد، آیا زمان کافی برای تولید این سریال داشتید؟ اظهارکرد: به اندازه کافی زمان نداشتیم با این همه تصویربرداری «افرا» نسبت به کارهای دیگرم با فاصله بیشتری از آغاز پخش به پایان رسید ولی بازهم این فاصله ایده‌آل نبود. من دلم می‌خواست یکی ـ دو ماهی بیشتر برای تدوین، موسیقی، صداگذاری و جلوه‌های ویژه فرصت داشته باشیم. فکر نمی‌کردیم به این زودی سریال پخش شود به همین خاطر کمی‌ دست نگه داشته بودیم تا تدوین پیش برود و بعد به موسیقی برسیم که کمی ‌در این بخش درگیر عجله شدیم، ولی در کل پخش «افرا» آنقدر هم به یکباره نبود و ما یک آمادگی ذهنی داشتیم. در حال حاضر هم تصویربرداری این مجموعه به پایان رسیده است ولی تدوین ادامه دارد. توفیقی در بخشی دیگر درباره رقابت تلویزیون با شبکه نمایش خانگی و تفاوت این دو مدیوم، خاطرنشان کرد: آثار هر 2 گروه مخاطبان مشترکی دارند ولی اساسا تلویزیون به‌لحاظ دسترسی راحت‌تر است و مخاطبان گسترده‌تری دارد ولی از آن طرف، در شبکه نمایش خانگی فضای کاری چه به‌لحاظ امکانات و چه به لحاظ مالی بازتر است. از سوی دیگر نیز به‌لحاظ آزادی‌های کار، فضا در شبکه نمایش خانگی بازتر است؛ اما به‌هرحال هر کدام جذابیت‌های خاص خودش را دارد و برای من کارکردن در هر 2 بخش جذابیت دارد.