روزهای بدون مدرسه

چند روزی بیشتر تا اول مهر نمانده و مانند همیشه بوی ماه مهر و مدرسه در فضای کوچه‌ها و خیابان‌ها پیچیده است، البته دو سالی است که مهرماه رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و بیشتر از همیشه بوی مهر از داخل خانه‌ها می‌آید تا از داخل مدارس. والدین، دانش آموزان و آموزش و پرورش به بلاتکلیفی دچار شده‌اند‌، تمام گزینه‌های بازگشایی فیزیکی مدارس منوط به رفتار ویروس کروناست، مبرهن است سلامت دانش آموزان اولویت بوده و نمی‌توان تا اطمینان خاطرکافی پیدا کرد، سلامت آنها را به‌خطر انداخت، لذا سال تحصیلی پیش رو با ترکیبی از آموزش‌های حضوری و مجازی شروع خواهد شد و دانش آموزان مانند سال قبل با حضور در کلاس‌های مجازی مدارس خود را تشکیل می‌دهند. هرگونه آموزش غیرحضوری مانند مدرسه تلویزیونی یا بسته‌های آموزشی یا استفاده از فضای مجازی شرایط بهره برداری خاص و منحصربه‌فردی دارد و به هیچ عنوان جایگزین مدرسه نمی‌شود. بر اساس یافته‌های پژوهش دوسوم دانش آموزان، آموزش‌های تلویزیونی را دیده‌اند، به دلیل عدم تعامل مدرسه تلویزیونی با دانش آموز و ولی او، ناتوانی در عدم امکان ارزشیابی موثر و ارائه بازخورد نقاط مثبت و منفی در فرایند یادگیری، باعث گردید تا این جعبه جادویی در حد متوسط بتواند انتظارات را برآورده کند و متاسفانه قول دوساله مسئولان تلویزیون مبنی بر برطرف کردن خلأهای موجود نیز عملی نشد. بدون تعارف باید گفت اکثر معلمان و دانش آموزان برای برقراری ارتباط دو سویه پیش از راه اندازی شبکه آموزشی شاد، از پیام‌رسان‌های واتساپ و تلگرام استفاده می‌کردند و اکنون به «شاد» کوچ کرده‌اند، زیرا امکان استفاده مکرر دانش آموز از محتواهای بارگذاری شده، عدم نیاز به فیلترشکن، کاربری آسان، ارسال و دریافت فایل‌های صوتی، ارزشیابی آن لاین و...در شبکه مجازی شاد فراهم شده است و به شرط بهسازی زیرساخت‌ها و نیز تمهید وسایل هوشمند، برتری قابل توجهی نسبت به تلویزیون دارد. - فرستادن بسته‌های آموزشی به منازل دانش آموزان در مناطق محروم اقدام پسندیده‌ای است اما این نوع آموزش فقط در بازه زمانی کوتاه موثر است و نمی توان ادعا کرد با تهیه و ارسال بسته‌های خودآموز آموزشی، دانش آموز در کلاس درس حاضر شده و مفاهیم آموزشی را فراگرفته است، زیرا در مناطق محروم، والدین سواد موثر ندارند که بتوانند همراه فرزند خود در قطار آموزش مسافر شوند. -در خانه ماندن طولانی دانش آموزان یک چالش است، نکته‌ای که اکثرا از آن غفلت می‌کنیم، نقش تعاملات اجتماعی و گروه همسالان در امر یادگیری است. - برای پدرومادرها سخت خواهد بود که فرزندشان خصوصاً کلاس اولی ها هیچ درک واقعی از کلمه مدرسه ندارند، پیشنهاد می‌شود در این چند روز باقیمانده همراه فرزند خود در محیط مدرسه حاضر شوید، اجازه دهید فرزندتان از سرویس بهداشتی مدرسه استفاده کند، اجازه دهید با در و دیوار مدرسه آشنا شده و با محیط دوست شود، پیشنهاد می‌شود شرایطی فراهم شود تا با رعایت تمام دستورات بهداشتی، دانش‌آموزانی که دو سال قبل کلاس اول بوده‌اند، با فرزند شما دیدار داشته باشد تا با انتقال تجارب کودکانه‌اش، فرزند شما چهره واقعی از مدرسه را در ذهن خود ترسیم کرده تا برای ورود به مرحله جدیدی از زندگی آماده شود. - اجازه دهید دانش آموز با همان لباس راحتی خانه جلو تلویزیون یا سرکلاس مجازی حاضر شود، استفاده از لباس فرم به بهانه جدی شدن آموزش و یا ترویج نظم و انضباط و... برداشت آزادی از نوعی تفکر خاص است که هدف غایی‌اش برابر‌سازی آموزش بوده و نمونه معیوب آن را در کشورهای مدعی می بینیم، پس راحتی فرزند خود را فدای بخشنامه‌های ارسالی ما نکنید. - برطرف کردن عوامل حواس پرتی دانش آموز در خانه، اقدام ارزنده‌ای است اما به نظر می‌رسد ایجاد محیط آرام با حذف علاقه‌مندی‌های فرزندتان، در دراز مدت موثر نخواهد بود، پیشنهاد می‌شود به دانش آموز حق انتخاب بدهیم تا همراه اسباب بازی‌های خود در کلاس درس شرکت کند، رعایت این نکته باعث امنیت ذهنی فرزندان خواهد شد. - با شروع سال تحصیلی جدید ضرورت دارد والدین نیز تغییراتی را در شیوه زندگی خود شروع کنند و به‌عنوان یک حامی و در عین حال مشوق کنار فرزند خود باشند، به دلیل شناخت جامعی که از فرزند خود دارید، می‌توانید محیط فیزیکی مدرسه مجازی را ساکت و مطلوب سازید. -تلفیق بازی، نمایش، کارهای دستی و... با فرایند یادگیری هنری است که والدین می‌توانند در قالب نمایش آن را عملی کنند و لحظات شیرینی را در خانه بسازند، به‌طور مثال برخی از مهارت‌های نهادینه شده در والدین، می‌تواند موضوع نمایش شود یا با کمک فرزندتان و دیگر اعضای خانواده، می‌توانید مفاهیم ساده کتب درسی را به صورت تئاتر آموزش دهیم.(البته تمام این توصیه ها با هماهنگی معلم شدنی است.) - یکی از والدین مسئولیت آموزش را بر عهده بگیرد تا دانش آموز دچار تعدد تصمیم گیرندگان و سردرگرمی نشود، بقیه اعضا خانواده نیز می‌توانند نقش‌های موازی و فرعی دیگری را ایفا کنند. - مطمئناً مادران در کلاس‌های مجازی، نمره قابل قبولی را گرفتند اما توصیه می‌شود به‌جای فرزندان خود در کلاس‌های مجازی شرکت نکنند بلکه همراه فرزند خود و به عنوان دستیار معلم، حضور مشترک و موثر داشته باشیم.