احتمال حضور سعودي‌ها در مراسم تحليف؛ يک گام به پيش

آرمان ملی- علیرضا پورحسیـن: رئیس‌جمهوری عراق به‌زودی به تهران سفر خواهد کرد و با طرف ایرانی بحث و رایزنی‌هایی خواهد داشت. طبق گفته‌های روز گذشته وزیرخارجه عراق، محور رایزنی‌های ایران و عراق درخصوص مسائل مختلف خواهد بود و وضعیت جدید ایران نیاز به آغاز گفت‌وگوهایی در این باره دارد. فواد حسین گفت که درخصوص روابط تهران و بغداد و روابط ایران و آمریکا با طرف ایرانی رایزنی خواهند کرد زیرا این روابط می‌تواند تاثیرات منفی و مثبت بر وضعیت سیاسی عراق داشته باشد. وزیر خارجه عراق در خصوص تلاش بغداد در راستای انجام گفت‌وگوهای سعودی ایرانی نیز گفته است که بر اساس اطلاعاتی که دارم دور سوم گفت‌‌و‌گوهای ایران و عربستان به پایان رسیده و این گفت‌‌و‌گوها راضی‌کننده بود و مساله مهم این است که دو طرف شروع به رایزنی درمورد موضوعاتی کردند که مرتبط با روابط دوجانبه است و عراق نقش مهمی در این زمینه ایفا خواهد کرد. مسیری به دور از تنش که اتفاقاتی نظیر تنش‌های دریایی هفته‌های اخیر شاید موانعی در مسیر آن ایفا کند. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با حسن دانایی‌فر، سفیر پیشین ایران در عراق داشته است که در ادامه می‌خوانید.
با توجه به صحبت‌های وزیرخارجه عراق، آینده روابط ایران و عربستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عراق بسیار علاقه‌مند است که به جایگاه خود در منطقه در خصوص مسائل و معضلات مورد نظر اشاره داشته باشند تا نقش‌آفرینی خود را نشان دهند. عراق به این ضرورت پی برده است که روابط ایران با کشورهای منطقه باید خوب باشد و در همین راستا در تلاش است روابط ایران و عربستان را به عنوان روابطی تعیین‌‌کننده، ترمیم کند. عراق معتقد است تنش میان همسایگان عراق، بر امنیت این کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت. طبق گفته‌های مقامات عراقی می‌توان این‌گونه استنباط کرد که مذاکرات ایران و عربستان به خوبی پیش رفته تا جایی که مسائل اجرایی نیز مطرح شده است که یکی از این مسائل اجرایی می‌تواند بازگشایی سفارت‌ها و برقراری روابط دیپلماتیک باشد. در سه دور مذاکراتی که تا امروز برگزار شده است ایران و عربستان درخصوص مسائل مرتبط با خود در منطقه صحبت کرده‌اند و به‌نظر می‌رسد گفت‌و‌گوها شتاب گرفته و تا مرحله اجرا پیش رفته است. این احتمال وجود دارد که در دولت سیزدهم مقامات بلندپایه ایران و عربستان نیز دیدارهایی داشته باشند و احتمالا سعودی‌ها در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران نیز حاضر شوند.
دولت سیزدهم با توجه به شرایط موجود چگونه می‌تواند مسائل منطقه‌ای ایران را به‌خوبی پیش ببرد و از چالش‌ها عبور کند؟
امروز هم دولت سیزدهم و رئیس آن عنوان کرده است که اولویتش بهبود روابط با همسایگان است و هم در برجام بر سر بندی در خصوص مسائل منطقه‌ای مباحثی مطرح شده است. این دو مقوله با یکدیگر ارتباط دارند؛ اما در مجموع دو مقوله مجزا هستند که باید به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. در برجام برخی کشورهای غربی و عربی بر این باورند که باید کلیه مسائل از جمله مسائل منطقه‌ای مورد توافق قرار گیرند. ایران این دیدگاه را نمی‌پذیرد زیرا از ابتدا مقرر بوده است صرفا در خصوص برجام و مسائل هسته‌ای گفت‌و‌گو شود. فارغ از این مساله باید توجه داشت پیش از این نیز پرداختن به مسائل منطقه‌ای از اولویت‌های ایران بوده و دولت آقای روحانی نیز به‌خوبی دراین عرصه فعالیت داشته است. تلاش زیادی شد تا روابط ایران و کشورهای منطقه رویه خوبی داشته باشد و در این مسیر جز عربستان و بحرین نیز، باقی کشورهای ارتباط خود را با ایران حفظ کرده‌اند. ایران برای مرتفع‌کردن همین سطح پایین از اختلافات نیز طرح‌هایی همچون طرح هرمز را مطرح کرده اما طرف‌های مقابل این طرح را مورد پذیرش قرار نداده‌اند. نباید فراموش کرد که ما توانستیم روابط خوبی با قطر و عمان برقرار کنیم. اگر روابط ایران و امارات نیز کاهش پیدا کرده است به علت کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی است. ایران باید در ابتدا اعتمادسازی را در دستور کار قرار دهد تا این عرصه برای بهبود روابط ایران با همسایگان بهبود یابد. به دنبال اعتمادسازی است که گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای نتیجه‌بخش خواهد بود.
تنش‌های دریایی اخیر آیا به مانعی در مسیر تنش‌زدایی در منطقه بدل خواهد شد؟
در روابط بین‌الملل عمل مقابله‌به‌مثل می‌تواند یک عمل ساری و جاری باشد و امید است اسرائیل به‌گونه‌ای عمل نکند که این رویه تکرار شود تا منطقه به آشوب کشیده شود. آن‌ها باید قوانین بین‌المللی را رعایت کنند و به خاک سایر کشورها تجاوز نکنند تا گرفتار چنین مواردی نیز نشوند .اسرائیل رفتارهایی را در منطقه انجام می‌دهد که نتیجه آن هدف قرار گرفتن کشتی در دریای عمان است. این رفتارها باید در خاورمیانه تکرار نشود؛ زیرا کشورها و گروه‌های منطقه‌ای پاسخ می‌دهند. آنچه در دریای عمان نیز رقم خورده پاسخ یکی از گروه‌های سوریه‌ای به حمله‌ای بوده که اسرائیل به خاک سوریه داشته است. باید توجه داشت که شمال اقیانوس هند، دریای عمان، خلیج‌فارس، دریای سرخ و مدیترانه امروز به عنوان یک منطقه مشترک شناخته می‌شوند و تبعات اقدام در هر نقطه از این مجموعه می‌تواند منجر به حادثه‌ای در جوار آن شود. باید توجه داشت که اقدامات تحریک‌آمیز را در ابتدا اسرائیل انجام داده و سوریه را هدف قرار داده است. فتنه‌انگیزی امروز از سوی هر کشوری با واکنش مواجه خواهد شد. امروز شرایط خاورمیانه با گذشته کاملا متفاوت شده است و تمامی طرف‌ها باید به سمتی حرکت کنند تا تنش‌ها از بین برود. امروز اتفاقات رخ داده در خاورمیانه به یکدیگر ارتباط دارد و قدرت‌های منطقه‌ای را مشخصا به واکنش وا‌می‌دارد.