میوه احیای برجام به رئیسی نرسید

آرمان ملی- امید کاجیان: این روزها هر‌چه به دوران استقرار دولت سیزدهم نزدیک می‌شویم در گوشه کنار فعالیت‌ها، اظهارات قابل‌تاملی درباره اینکه میزان سطح توقعات از دولت رئیسی باید چه میزان باشد به گوش می‌رسد؛ موضوعی که شاید تم متفاوتی با اظهاراتی که در زمان انتخابات می‌شنویم، دارد. در آخرین اظهار‌نظرها آیت‌ا... علم‌الهدی گفته است که «دولت سیزدهم در میان انواع مطالبات محاصره شده است. طبیعی است که در این محاصره مطالبات، فشارها سنگین است. از طرفی زبان‌های نقد گشوده شده است و از طرف دیگر تخریب‌ها و اغراض فاسد افراد جانی آرام نمی‌گیرد.» پیشتر نیز برخی رسانه‌های جریان راست و همین‌طور اشخاصی با اظهارنظرهایشان تلاش می‌کردند افکار عمومی را در راستای کاهش سطح توقع از دولت سیزدهم سوق دهند. مثلا جواد عامری، دبیر کل جمعیت ایثارگران که به آنا گفته بود «باید از دولت آینده انتظارات منطقی داشت، نباید توقعات از دولت سیزدهم به حدی باشد که از کارهای زیربنایی دور شود.» یا مسلم معین، از مسئولان قرارگاه فضای مجازی بسیج در توئیتی نوشته بود: «دولت روحانی به این سادگی تمام نمی‌شود. تبعاتش مثل بختک روی کشور چنبره زده. آواربرداری این زلزله ویرانگر کمی طول می‌کشد.» این یعنی نباید منتظر بهبود اوضاع در دولت آینده آن هم به صورت فوری بود؛ با این توجیه که وقت دولت سیزدهم فعلا صرف آوار‌برداری دولت قبل می‌شود. دراین میان سایت‌های اصولگرایی مانند مشرق نیز با بازنشر برخی واکنش‌ها در شبکه‌های مجازی هدفمند به این نکته اشاره دارند که نباید سطح توقعات را از دولت آینده بالا برد. به عنوان نمونه در مطلبی با انتشار تصویری ساختگی از یک درخت که مثلا چندین مدل میوه موز‌، گلابی‌، نارنگی، سیب و... را با همدیگر داده است، تیتر می‌زنند: «انتظاری که بعضیا از دولت رئیسی دارن!» کاملا مشخص است که گروهی از اصولگرایان و البته حامیان رئیسی اکنون با توجه به شرایط موجود سعی می‌کنند بیش از گذشته میزان توقعات از دولت آینده را کنترل کنند، چرا‌که می‌دانند همانقدر که نگاه سطح بالای افکار عمومی به بهبود اوضاع کشور توسط یک نامزد انتخاباتی مناسب است، این نگاه به یک رئیس‌جمهور منتخب مخرب است. از سویی دیگر شرایط رئیسی در دولت آینده به نحوی است که گویی باید گروه‌های حامی او در‌صدد کاهش این سطح از توقعات مردمی نسبت به وی برآیند.
میوه احیای برجام به رئیسی نرسید
دولت رئــیسی در حالــی از نیمــه مردادماه قوه مجریه را به‌طور رسمی به دست می‌گیرد که ظواهــر امــر نشــان می‌دهد، دیگر از آن میوه‌ای که قرار بوده بعد از احیای برجام به رئیسی برسد، خبری نیست؛ تغییر معادله‌ای که می‌تواند بسیاری از برنامه‌های سیاسی و اقتصادی تصور شده را که قرار بوده است به سود او تمام شود، به زیانش ‌کند. اظهارات اخیر درباره احیای برجام، بیانگر همین موضوع است. وقتی نخستین‌بار علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی از مخالفت شورای عالی امنیت با طرح اولیه احیای برجام خبر داد، این موضوع را بر سر زبان‌ها انداخت که بدین‌ترتیب بر‌خلاف تصورات مذاکرات در دولت بعدی باید از صفر شروع شود. اعلام رسمی اینکه آمریکا چند خواسته ایران را که مقامات کشور از آن نمی‌توانند بگذرند، قبول نکرده است، از جمله رفع تحریم‌های تسلیحاتی و برخی اشخاص و نهادهای خاص که آنها را به مذاکرات آتی درباره منطقه موکول کرده است نشان می‌دهد عملا احیای برجام‌، برخلاف آنچه عراقچی در طول مذاکرات می‌گفته به بن‌بست رسیده است. از سویی این مطلب نیزگفته شده که آمریکا تضمینی برای خروجش از برجام به ایران نداده است. با توجه به مخالفت نظام با توافقات اولیه احیای برجام، به نظر می‌رسد دولت سیزدهم یا باید مذاکرات و رایزنی‌ها را از نو شروع کند یا قید آن را بزند و این خود حدیث مفصلی است از این مجمل. اما آنچه هم‌اکنون عیان است اینکه خبری از رفع تحریم‌ها در کوتاه مدت بعد از ورود دولت رئیسی نیست و درباره زمان بلند‌مدت هم نمی‌توان نظری داد. این موضوعی است که قطعا تغییرات ناگهانی و مطلوب در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی در دولت بعدی را بیشتر به خواب و خیالی شبیه می‌کند. از سویی دیگر رئیسی در حالی در چنین شرایطی وارد پاستور می‌شود که طرح بحث‌برانگیز مجلس مبنی‌بر صیانت از فضای مجازی مزید بر علت شده است. قطعا اگر این طرح از سوی شورای نگهبان رد هم بشود، اما به نظر در نهایت طرحی برای فضای مجازی و اینترنت با اصلاحاتی که در طرح فعلی به وجود خواهد آمد، تصویب خواهد شد، چرا‌که اساسا ساختار کلان کشور خواهان تغییراتی در اوضاع کنونی فضای مجازی و اینترنت و کنترل آن است، حال چه این طرح باشد، چه طرح تعدیل شده آن، در پایان در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی شاهد تغییراتی خواهیم بود که به پای رئیسی نوشته می‌شود؛ کسی که در تبلیغات انتخاباتی‌اش به مردم اطمینان‌خاطر داده بود که نباید نگران این موضوع باشند و او خودش دو میلیون فالوئر دارد و... . در‌واقع بدنه کشور در حالی به استقبال دولت سیزدهم می‌رود که رئیس‌جمهور آینده آن دو موضوع باقی ماندن تحریم‌ها و عدم‌احیای برجام و اما‌و‌اگرهای آینده اینترنت را پیش روی خود دارد؛ موضوعاتی که می‌توانند به شدت جایگاه رئیسی را در قامت رئیس اجرایی کشور به خطر بیندازند. این یعنی محاسبات اشتباه از آب درآمده و حوزه‌هایی که فکر می‌شد به سود رئیسی می‌شود به ضررش تمام شده است. او در چنین شرایطی باید به سراغ بزرگترین چالش‌های این روزها یعنی واکسیناسیون و مساله تمام‌نشدنی کرونا، خشکسالی که قطعا نه روند بهبود، بلکه بغرنج‌تر شدن را در آینده طی می‌کند و البته مسائل دیگر مانند مشکلات معیشتی؛ اقتصادی و‌... برود؛ مسائلی که با باقی‌ماندن تحریم‌ها و عدم‌توافق با کشورها در حوزه بین‌الملل و از سویی تهدید موجود مبنی‌بر بسته‌ترشدن فضای داخلی کشور نه‌تنها امکان‌پذیر نیست، بلکه دورنمای نامشخص‌تر و بعضا اندوهناک‌تری پیش‌رو دارد. شاید با علم بر همین موضوع است که اکنون هواداران رئیسی که می‌دانند با انبوهی از مطالباتی روبه شده‌اند که امکان تحقق آن نیست، سعی می‌کنند با بیان اینکه باید مطالبات و خواسته‌ها از دولت بعدی منطقی باشد در واقعیت سطح توقعات مردم از چهار ساله رئیسی را تا می‌توانند پایین بیاورند.