برنج مافیای واردات «ری» می‌کند

آرمان‌ملی: ممنــوعیت فصلـی واردات برنج همزمان با اول مردادماه آغاز شد و بر این اساس به‌غیر از آن بخش از محموله‌های برنج وارداتی که قبل از ۳۱ تیرماه دارای اعلامیه ورود و قبض انبار هستند، مشروط به این‌که دارای ثبت سفارش باشند گمرک مجاز به ترخــیص برنج‌های وارداتی نخواهد بود. در واقع موضوع ممنوعیت فصلی در حالی در چند روز اخیر حواشی زیادی را به‌خود معطوف کرده که واردکنندگان برنج با تکیه بر کمبود برنج خارجی و احتمال گرانی این محصول فشار زیادی را برای حذف و یا تعویق ممنوعیت به دولت وارد کردند. از سوی دیگر مسئولان گمرک نیز همسو با واردکنندگان از کاهش میزان واردات برنج خبر داده و با توجه به اینکه 10 کشتی راهی بنادر کشور هستند و تا قبل از اعمال ممنوعیت واردات امکان تخلیه و ترخیص نخواهند داشت در نامه‌ای خواستار تاخیر یکماهه در اجرای ممنوعیت وارداتی شد. حال وزارت صمت ممنوعیت فصلی واردات برنج را در حالی به گمرک ابلاغ کرده که اماواگرهای زیادی را برای امکان ترخیص محموله‌های برنج در راه فراهم آورده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در نتیجه کاهش میزان سرانه مصرف برنج به 36 کیلو در سال و همچنین قرارگیری در فصل برداشت برنج‌ داخلی در شرایط کنونی بازار با کمبود مواجه نبوده و به نوعی حتی فراوانی عرضه برنج ایرانی باعث شده تا قیمت‌ها نیز با کاهش چشمگیری مواجه شود. بنابراین به‌نظر می‌رسد با اعمال ممنوعیت فصلی که البته وزارت صمت راه‌های زیادی را برای امکان ترخیص برنج وارداتی ایجاد کرده در یکماه آینده اگرچه قیمت برنج برای مصرف‌کننده به‌واسطه حکمرانی مافیای این محصول تغییری نخواهد کرد اما این موضوع عاملی خواهد شد تا زحمت یکسال کشاورزان از سوی مافیای بازار با شکستن نرخ‌ها تحت‌الشعاع قرار گیرد و در سال زراعی جدید شاهد کاهش قدرت کشاورزان برای تولید خواهیم بود.
کاهش حجم واردات
براساس آنچه در کتاب مقررات صادرات و واردات مشخص شده است هرساله جهــت حمایــت از محصول داخل، از ابتدای مرداد تا پایان آبانماه، ممنوعیت فصلی واردات برنج اعمال و بعداز چهار ماه لغو می‌شود، در این فاصله ترخیــص آن از گمرک ممنوع است. این در حــالی است که طبــق ابلاغیه وزارت صمت به گمرک ایران، مقرر شد که ممنوعیت فصلی واردات برنج از ابتدای مردادماه اعمال شود ولی صرفا آن بخش از محموله‌های برنج وارداتی که قبل از ۳۱ تیرماه دارای اعلامیــه ورود و قبض انبار هستند مشروط به این‌که دارای ثبت سفارش باشند، امکان ترخیص خواهند داشتند. با این وجود طی روزهای اخیر اعلام شد که حدود ۱۰ کشتی حاوی برنج از مبدا بارگیری و در مسیر ایران قرار دارند که عمده آنها بعد از ۳۱ تیرماه به بنادر رسیده و در این حالت تاریخ ورود بعداز شروع ممنوعیت بوده و دیگر امکان ترخیص نخواهند داشت، از این جهت با توجه به نیاز داخل و ذخائر فعلی، رایزنی هایی بین گمرک و وزارت صمت جهت به تعویق انداختن یک ماهه ممنوعیت فصلی صورت گرفت ولی ظاهرا بررسی مجدد در ستاد تنظیم بازار به نتیجه نرسیده است. طبق آخرین آمار گمرک ایران، در سالجاری و تا نیمه تیرماه فقط ۸۶.۳ هزار تن به ارزش ۷۸.۱ میلیون دلار برنج وارد و از گمرک ترخیص شده است. در حالی‌که در مدت مشابه سال قبل میزان برنج چندین برابر بوده است؛ به‌طوری‌که ۲۲۷.۶ هزار تن به ارزش ۲۴۹.۱ میلیون دلار وارد کشور شده بود. بر این اساس واردات برنج در سالجاری از نظر وزنی ۶۹ درصد و ارزش نیز به همین میزان کاهش داشته است. همچنین میزان برنج وارداتی موجود در گمرک و بنادر به حدود ۳۷.۱ هزار تن می‌رسد و تا نیمه تیرماه، فقط یک شناور با حدود ۱۵.۱ تن برنج وارداتی در حال تخلیه این کالا در بندر چابهار بوده است.
کاهش سرانه مصرف
البته آمار گمرک در حالی نشان از کاهش میزان واردات می‌دهد که رئیس انجمن برنج از روند کاهشی مصرف سرانه برنج در کشور خبر داده و معتقد است میانگین مصرف سرانه برنج در ایران سالانه ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم است. جمیل علیزاده‌شایق با بیان اینکه بحث میزان مصرف سرانه از سال‌ها پیش طرح شده است، افزود: اعداد ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم تعیین شده برای مصرف سرانه برنج در ایران با توجه به تغییر الگوی تغذیه افراد و رغبت کمتر جوانان به برنج و کاهش قدرت خرید این ارقام کاهشی شده و به اعداد فعلی رسیده است. رئیس انجمن برنج با ابراز مخالفت نسبت به واگذاری مسوولیت تنظیم بازار به وزارت جهاد کشاورزی، گفت: این وزارتخانه اگر هم مسئول تولید و واردات باشد، نمی‌تواند کاری انجام دهد چراکه در تنظیم بازار، تصمیم‌گیری در خصوص اینکه چه کسی کار را انجام دهد، چندان مهم نیست بلکه مهم اجماع روی نحوه انجام آن است.
ورشکستگی برنج‌کاران
عباس پورباقری، رئیس انجمن برنج‌فروشان استان مازندران در این رابطه پیش از این به «آرمان‌ملی» گفته بود: «واردات و توزیع برنج در شرایط کنونی برنج‌کاران را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد کرد.» وی در پاســخ به اینکــه حذف ممنوعیت واردات در راستای تنظیم بازار و جلوگیری از بازارسیاه صورت گرفته است، افزود: «برنج‌کاران مخالفتی با مصوبات و تصمیمات ستاد تنظیم بازار ندارند اما هم‌اکنون در فصل برداشت برنج قرار داریم و کشاورزان پس از یکسال برنج خود را به فروش می‌رسانند. بنابراین درحال حاضر کمبودی در بازار برنج وجود ندارد و با فراوانی مواجه هستیم.» وی تاکید کرد: «در صورتیکه برنج وارد و توزیع شود دلالان از این فرصت استفاده کرده و کشاورز را مجبور به فروش ارزان محصول خود می‌کنند که این موضوع نه‌تنها مشکلات اقتصادی عدیده‌ای را برای کشاورزان به‌همراه دارد بلکه روند کشت و تولید در سال آینده را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.» این فعال صنفی از مسئولان ستاد تنظیم بازار درخواست کرد: «اگر مجوز واردات برنج می‌دهید حداقل توزیع آن را به بعد از فصل برداشت موکول کنید تا هم کشاورزان آسیب نبینند و هم بازار با مشکل کمبود مواجه نشود. با این اقدامات برنج‌کاران با ورشکستگی مواجه می‌شوند.»