انتظارات از رئیس جدید دستگاه قضا

قوه قضائیه چندین مسئولیت دارد؛ یکی از آن مسئولیت پرونده‌هایی که در محاکم است؛ این پرونده‌ها به چند بخش تقسیم می‌شوند؛ یک بخش دعاوی معمولی است که میان مردم در جریان است، اما یکسری دیگر از پرونده‌ها در‌خصوص فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی گشوده می‌شود که محل تامل است؛ بنابراین وقتی حسن روحانی می‌گوید قوه قضائیه نباید جناحی باشد، نشان از یک دغدغه دارد که این دغدغه هم قابل‌قبول است. پرونده‌هایی که علیه یک جناح تشکیل می‌شود، چرا در مورد جناح‌های دیگر تشکیل نمی‌شود و باید پرونده‌ها درخصوص همه جناح‌‌ها یکسان باشد. البته قوه قضائیه موضوعات دیگری هم دارد؛ مانند لوایحی که تهیه می‌شود یا در حال حاضر که آیین‌نامه‌ای علیه کانون وکلا تصویب شده و استقلال ساختار یکصد‌ساله وکالت به هم ریخته است. پس اینگونه پرونده‌‌ها هم در قوه قضائیه وجود دارد. گفته رئیس‌جمهوری ارتباطی با این جناح یا آن جناح ندارد و براساس اصل ۱۱۳ قانون اساسی که رئیس‌جمهور مسئول اجرای قانون‌اساسی است، خواسته خود را مطرح کرده. روحانی در این خصوص موردی صحبت نکرده و کلی گفته است. لذا باید به دغدغه رئیس‌جمهوری توجه کرد؛ چراکه در صحبت خود هیچ فردی را متهم نکرده است. در مورد وضعیت قوه‌قضائیه در دوره ریاست آیت‌ا... رئیسی پرونده‌هایی درخصوص مفاسد اقتصادی طرح شده، ادامه پیدا کرده و هنوز هم به سرانجام نرسیده است. سند تحول هم وقتی نگاه می‌کنیم بیشتر جنبه شکلی دارد تا جنبه ماهیتی؛ یعنی اثرات آن بیشتر در داخل قوه‌قضائیه است و ارتباطی با بیرون پیدا نمی‌کند؛ بخش‌هایی دارد که لازم است از رفت‌و‌آمد به دستگاه قضا کم و از تکنولوژی روز استفاده شود. چیزی که مهم است اینکه دستگاه قضائی باید استقلال داشته باشد. لذا هم دغدغه رئیس‌جمهوری در مورد جناحی عمل نکردن قوه قضائیه کاملا صحیح است و هم قوه قضائیه در جایگاهی است که در مواردی این ظن به‌وجود می‌آید، اما استقلال قضات و قوه‌قضائیه سر جای خود است. قوه‌قضائیه باید پوست‌اندازی کند و نیاز به یک جراحی عمیق دارد. قوه‌قضائیه دوابزار دارد؛ یکی قانون و دیگری قاضی. ما در بخش قضات باید توجه کنیم. نخستین بازدید که حجت‌الاسلام اژه‌ای از یکی از مجتمع‌ها داشتند و از تلویزیون پخش شد، افرادی که صحبت می‌کردند نارضایتی‌شان را از رفتار قضات اعلام می‌کردند. پس دادگستری باید از حالت بالادست به ارباب‌رجوع نگاه نکند. ما با همین قوانین می‌توانیم دادگستری را به نحو احسن که نارضایتی در آن نباشد، اداره کنیم. دادسرای ما هنوز اقرار محور است و پرونده‌‌ها به ضابط می‌دهند و ضابط مبسوط الید است که هر کار دلش خواست، انجام دهد تا طرف اقرار کند.
کسی به اندازه حجت‌الاسلام اژه‌ای با قوه‌قضائیه آشنایی ندارد. او از معماران این دادگستری است. اگر در طول ۴۰ سال گذشته پنج شخصیت تاثیرگذار در قوه‌قضائیه داشته باشیم، یکی از آنها حجت‌الاسلام اژه‌ای است. او آگاه به امور قضائی است، پشت میز نشسته و حکم صادر کرده است و همین باعث می‌شود تا توقع امثال من از حجت‌الاسلام اژه‌ای، صدبرابر بیشتر از دیگر روسای قوه‌قضائیه باشد؛ بنابراین در نخستین کار باید بر قضات تکلیف کند که قوانین موضوعه کشوری را براساس قانون اساسی در قضاوت اجرا کنند.