فراز و فرودهای سال پایانی جنگ

سالگرد پذیرش قطعنامه 598 سازمان ملل از سوی ایران در تاریخ
27 تیر ماه تبدیل به موقعیتی شد تا برخی شائبه‌ها در خصوص آن روزها بار دیگر مطرح شود. در ابتدا باید توجه داشت که تصمیم‌گیری در‌خصوص تداوم جنگ یا توقف آن برعهده رهبر انقلاب اسلامی بود و با توجه به اطلاعات و گزارشاتی که به ایشان می‌رسید، تصمیم‌گیری می‌کردند. پس از صدور قطعنامه از سوی سازمان ملل بیش از یک‌سال طول کشید تا ایران این قطعنامه را پذیرفت. در این میان چند علت سبب شد تا این زمان طولانی شود. نخست اینکه ایران این انگیزه را داشت تا برخی سلاح‌های پیشرفته عراق را تصاحب کند. عراق برخی ابزار را در اختیار داشت که نمونه مدرن روز بود و کمتر کشوری از آن‌ها برخوردار بودند و این خود انگیزه‌ای بود تا ایران آن‌ها را به‌دست آورد و این انگیزه در میان برخی چهره‌‌های مهم جنگ نیز وجود داشت. در همین حین ایران استراتژی خود را نسبت به وضعیت جنگ نیز تغییراتی ایجاد کرد. این تغییر استراتژی منجر به این شد که ایران بیشتر تمرکز خود را معطوف به حمله به شمال عراق کند. ایران به‌علت اینکه صدام نفوذ کمتری در شمال عراق داشت، به‌دنبال تصرف سلیمانیه بود تا بتواند از آن طریق اعمال فشار کند. به‌دنبال در پیش گرفته‌شدن این استراتژی، مخالفت‌هایی از داخل بروز کرد. این کش‌و‌قوس‌ها در زمستان سخت سال 1366 به‌وجود آمد و برخی بر این باور بودند که کردهای ساکن شمال عراق نیز در مقابل پیشروی ایران در خاک عراق مقاومت نخواهند کرد. بمباران شیمیایی حلبچه از یک‌سو و وجود مخالفت‌ها با پیشروی ایران به داخل خاک عراق از سوی دیگر، استراتژی جدید ایران را با چالش جدی مواجه و عملا این تصمیم ایران را متوقف کرد. نباید فراموش کرد که بمباران شیمیایی حلبچه یک فاجعه هولناک بود که بسیاری از اراده‌ها را در ادامه جنگ سست کرده بود. پس از این اتفاقات گزارشاتی مجددا در اختیار امام خمینی (ره) قرار گرفت که شرایط اقتصادی به‌علت هشت‌سال جنگ بی‌وقفه سخت شده و تامین نیروی جنگ نیز با دشواری همراه است. این تصمیم و گزارش غالب مسئولان جنگ بود که منجربه نوشتن نامه‌ای به امام خمینی (ره) شد. هدف از تداوم جنگ میان ایرانی‌ها این بود که صدام کنار زده شود و دولت او سقوط کند، اما شرایط سخت کشور این اجازه را نداد و ایران قطعنامه 598 را پذیرفت. متاسفانه از آن تاریخ تا به امروز که نزدیک به 33 سال می‌گذرد، برخی با القای اینکه نباید قطعنامه پذیرفته می‌شد، عنوان می‌کنند که باید جنگ ادامه پیدا می‌کرد. مشخصا این افراد اشتباه می‌کنند؛ زیرا که جنگ در نگاه هیچ‌کس مقبول نیست و ایران نیز به‌خوبی از مرزهای خود دفاع کرد و ذره‌ای از خاک خود را نیز به دیگری واگذار نکرد. باید توجه داشت که تا ابد نمی‌توانستیم بجنگیم و باید زودتر این جنگ به پایان می‌رسید. یادمان نرود که در ماه‌های آخر جنگ عملا این آمریکا بود که وارد میدان شده بود و تاسیسات نفتی و هواپیمای ایران را هدف قرار داده بودند. اینکه تهمت‌هایی در این خصوص به آیت‌ا... هاشمی وارد می شود، فاقد استدلال است و ایران هرچه زودتر می‌توانست جنگ را به پایان برساند، قدرت بیشتری داشت؛ زیرا جنگ هزینه‌های بسیار سنگینی بر کشور تحمیل کرد. در برهه‌ای از زمان حتی برخی حامیان صدام پذیرفته بودند که خسارت‌های تحمیل شده به ایران را جبران کنند و ایران بپذیرد که جنگ به پایان برسد، اما این امر نیز با کارشکنی رو‌به‌رو شد تا اینکه شرایط بداقتصادی کشور، ایران را مجبور به پذیرفتن قطعنامه کرد.