جان به لب رسیدگان... خروش کارون خشک

حالا نیــز پس از اینکه کشاورزان اصفهانی پس از تجمعــات اعتراضی به حق آب و شیوه توزیع منابع آبــی جلــوی استانداری اصفهان و شکستن لوله انتقــال آب به یزد که از مسیر اصفهان می‌گذشت، مسئــولان را بر آن داشت که آب را حداقل به مـدت یک هفته به زاینده رود بازگرداند، حالا خوزستان بیشتر از هر زمان دیگری تشنه و باعث اعتــراضات مردمی شده است، پس از اینکه عــده‌ای از مردم چند شهر خوزستان به نشانه اعتراض به خیابان‌ها ریختند و فیلم‌های این اعتراضــات به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشت، استاندار خوزستان تجمــع‌ها را تکذیب کرده و گفته فیلم‌ها جعلی است!
اعتراضات مردمی با تشنگی
در شرایطــی که حــدود 11 شهر استان خوزستان در بحران خشکسالی و بی‌آبی قرار دارند، ۶۶۰ روستا فاقد لــوله‌کشی آب و کل روستا‌های استان با ۷۸ تانکــر سیار آبرسانی می‌شوند! در این میان صــادق حقیقی‌پور، مدیرعامل آب ‌و فاضلاب سابـق خوزستان، روستاهای دارای مشکل تامین و توزیع آب را حدود ۷۰۰ روستا اعلام کرده بود. همین امر باعث شده که در حمیدیه، شادگان، سوسنگرد و منطقه زرگان اهواز تعدادی از اهالی با اعلام نارضایتی از وضعیت موجود، نسبت به عدم تامین حق‌آبه تالاب‌ها و رودخانه‌ها و همچنین پروژه‌های انتقال آب کارون ابراز نگرانی کردند. همچنین چندین جوان در برخی از جاده‌ها در ماهشهر، کوت عبدالله، خرمشهر و ملاثانی اقدام به آتش زدن لاستیک و بستن جاده کردند که عبور و مرور خودروها برای دقایقی مختل شد اما با حضور نیروهای انتظامی بدون هر‌گونه درگیری، رفت و آمد در جاده‌ها بدون مشکل انجام شد. چند روز پیش خرمشهر شاهد اعتراضات مشابهی برای قطع برق و آب بود. طلاب و روحانیون اهوازی نیز صبح شنبه درخصوص مشکلات بی‌آبی در حوزه علمیه زرگان تجمع مطالبه‌گری برگزار می‌کنند. همچنین بزرگان طوائف در استان خوزستان به مسئولان برای رفع مشکل بی‌آبی و بی برقی یک هفته فرصت دادند. این اتفاقات را که می‌توان فقط جنگ آب نامگذاری کرد پیش‌تر مسئولان از وقوع آن احساس خطر کرده‌ بودند. چندی پیش رئيس سازمان محیط زیست کشور اعلام کرد: «جنگ آب از استان‌ها به روستاها رسیده است.» آنطور که عیسی کلانتری هشدار داده بود: « تا سال ۱۴۲۰ در زمین‌های اطراف کوه‌های زاگرس و جنوب البرز تا دریاهای جنوب و مرزهای شرقی اثری از کشاورزی نخواهد بود و طبیعت ایران قربانی سیاست‌های کلان کشور شده است.» بدون تردید منظور از سیاست‌های کلان، مشکل سد سازی و خودکفایی در محصولات کشاورزی است که در ادامه به بلایی که سدسازی‌ها بر سر مردم این استان آورده است، اشاره خواهیم کرد.
لب‌های تشنه در محاصره سدها
روزگاری نه‌چندان دور، در رودخانه کارون به عنوان شریان اصلی حیات در خوزستان و تامین کننده آب اهواز، کشتی‌ها در حال رفت و آمد بودند، اما حالا این رودخانه به دلیل سد سازی‌های در بالا دست رودخانه‌‌ کرخه، کارون در شرف خشک شدن است. کارشناسان آب نیز این موضوع را تایید می‌کنند و تاثیر سدسازی‌های بی‌رویه و طرح‌های انتقال آب از سرشاخه رودخانه‌های این استان را مهمترین عامل بروز خشکسالی در این استان می‌دانند. مثلا در بخش نیسان با 25روستا، حدود 10هزار نفر جمعیت دارد و رودخانه‌های کرخه و نیسان (از انشعابات کرخه) در منتهی‌الیه مصب هورالعظیم از این بخش می‌گذرند. شمال خوزستان نیز در محاصره سدهای بزرگ است، بخش دهدز در شهرستان ایذه با 100روستا در فاصله پنج کیلومتری در میان سدهای کارون 3 و کارون 4 قرار دارد؛ این بخش که همیشه با مشکل آب مواجه بوده، با آمدن خشکسالی اکنون در شرایط دشوارتری قرار دارد. عضو شورای روستای قلعه سرد در بخش دهدز می‌گوید: «6روز است که مردم روستا بدون آب هستند و تانکر آبرسانی هر 6روز یک‌بار برای اهالی آب می‌آورد. مادری را سراغ دارم که 2روز است نتوانسته نوزاد خود را با آب تمیز کند و بشوید، معلوم است که این نوزاد بیمار می‌شود و قارچ می‌زند.» در مرکز خوزستان هم با وجود رودخانه کارون، وضع آب روستاها همین‌قدر آشفته است. بعد از ماجرای اعتراض اهالی بخش غیزانیه در شرق اهواز به بی‌آبی در تابستان 99، قرار بود مشکل آب روستاها حل شود اما هنوز تعداد زیادی از 80روستای این بخش یا بی‌آب هستند و یا روزی چند ساعت آب می‌گیرند. سدسازی‌ها و طرح‌های انتقال آب دیگر رمقی برای رودخانه کارون نگذاشته‌اند. حالا روستاهای جنوب خوزستان در انتهای رود کارون هم از آب آشامیدنی محروم هستند. دهستان منیوحی در بخش اروندکنار و ساحل اروندرود در جنوب خوزستان قرار دارد، جایی که رودخانه کارون به خلیج‌فارس می‌پیوندد. اروندکنار با بیش از یک میلیون نخل، یکی از مراکز تولید خرماست اما در دهه‌های گذشته به‌ویژه در تابستان به‌دلیل پیشروی آب دریا و شور شدن رودخانه با مشکل مواجه می‌شود.
دستور فوری برای حل مشکل آب
در این میان، رئیس دستگاه قضا پس از سفر به این استان و شنیدن صدای مردم، دستور پیگیری فوری حل مشکل آب خوزستان را صادر کرده است. رئیس دستگاه قضا به همراه هیأتی متشکل از نمایندگان ارشد وزارت نیرو و دادستان کل کشور برای بررسی مشکلات پیش آمده و علل وضعیت موجود عازم استان خوزستان شدند. همچنین معاون اول رئیس جمهور پس از پیگیری استاندار خوزستان در خصوص مشکلات اخیر استان، به وزرای مربوطه (عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، رضا اردکانیان وزیر نیرو، خاوازی، وزیر جهاد کشاوزی) دستور داد به صورت فوری به مشکل مردم خوزستان رسیدگی کنند، همچنین در مورد برآورد خسارت و زمانبندی پرداخت و سایر مسایل مورد نظر مردم و مسئولان استان گزارش تهیه تا در جلسه یکشنبه دولت تصمیم گیری شود. همچنین قاسم سلیمانی دشتکی استاندار خوزستان اعلام کرد که «پس از رایزنی‌ها و پیگیری‌های مستمر معاون اول رئیس جمهوری قول داد هیاتی از سوی دولت شامل رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، معاون وزیر کشور، معاون وزیر نیرو و افرادی دیگر به استان خوزستان سفر کنند و ضمن شرکت در نشست تخصصی مدیریت بحران استان، در خصوص برآورد خسارات ناشی از تنش آبی اقدام نمایند. ما خواستار پرداخت خسارات به‌حقِ ناشی از تنش آبی به مردم هستیم و در نشست آتی با این هیات به صورت منطقی مشکلات را مطرح خواهیم کرد و انتظار داریم با یک روند درست، این خسارات از سوی دولت پرداخت شود.»