برخورد با سگ گردانی، قانون یا سلیقه؟‌

موضوعی که سبب شد سرهنگ ضرغام آذین، سرکلانتر دوم پلیس پیشگیری تهران بزرگ درباره این صحنه توضیح ارائه دهد، هر چند که او معتقد است صاحب سگ هم در این اتفاق مقصر بوده ولی گفته است: بیش از آنکه ماموران به صاحب سگ تذکر شفاهی دادند، او برخورد نامناسب داشته و فحاشی کرده است. او درباره کشیدن اسلحه در درگیری با صاحب سگ نیز گفته ـ رفتار غیرحرفه‌ای سرباز گشت کلانتری در حال بررسی است، اما برخورد با سگ‌گردانی خواسته مردم است و مردم محله شهرک گلستان خواستار برخورد با صاحب سگ شده بودند.» همچنین خبرگزاری ایسنا به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی پلیس اعلام کرده که طرح مبارزه با سگ گردانی آغاز شده است: «برخورد با سگ گردانی یک مطالبه مردمی است و نگهداری از سگ در مجتمع‌های مسکونی موجبات آزار و اذیت دیگر ساکنان نیز خواهد شد. همچنین حضور سگ‌ها در پارک‌ها نیز در مواردی منجر به احساس ناامنی در وحشت کودکان شده و از این رو پلیس پایتخت طرح برخورد با سگ گردانی را در دستور کار خود قرار داده است.» این درحالی است که نیروی انتظامی از سال ۱۳۹۷ گرداندن سگ در خیابان‌ها را ممنوع کرده بود، ولی در قانون برای سگ گردانی (بی‌آزار) هیچگونه منعی وجود ندارد.
قوانین برای برخورد با سگ گردانی
سه روز پیش شورای شهر تهران در یک اقدام عجیب، یک فوریت طرح جداسازی محل گردش حیوانات خانگی از محل بازی کودکان در پارک‌های شهر را تصویب کرد. البته هدف این طرح نه مخالفت با سگ‌گردانی در شهر که جدا کردن محل گردش آنان از محل بازی کودکان است. خیلی از افراد در اعتراضات‌شان به این موضوع اشاره کرده‌اند که نگهداری سگ و عبور و مرور بی‌آزار آن هیچ منع صریحی در قانون ندارد و اجرایی شدن این طرح الزامی ندارد. در سال‌های گذشته با افزایش تعداد سگ‌های خانگی این برخورد میان پلیس و شهروندان به شکل‌های مختلف ادامه داشته است. اردیبهشت ۱۳۹۰ برخورد با سگ گردانی به مجلس شورای اسلامی کشیده شد و نمایندگان به دنبال طرحی برای ممنوعیت داشتن سگ و جریمه صاحبان این حیوان بودند. بهمن ۱۳۹۷ هم رئیس وقت پلیس تهران اعلام کرد با هماهنگی دادستان تهران هرگونه سگ‌گردانی داخل شهر تهران، معابر و پارک‌ها ممنوع است و با صاحبان سگ و خودروهای حامل سگ برخورد می‌شود. مهم‌ترین ماده‌ای که می‌توان در موضوع «جداسازی محل گردش حیوانات خانگی از محل بازی کودکان در بوستان‌های شهر تهران» به آن اشاره کرد، ماده 501 قانون مجازات اسلامی است که عمل ایجاد هراسی که توسط سگ انجام شود و همچنین اتفاقات دیگری که باعث ایجاد مصدومیت یا مرگ یک فرد شود، بر اساس تعریف انواع جنایات کیفری به قصاص یا دیه محکوم می‌شود. همچنین با در نظر گرفتن این موضوع که سگ گردانی در انظار عمومی می‌تواند باعث سلب آرامش شهروندان یا ایجاد ترس و هراس در وجود آنان شود، می‌توان به ماده 618 قانون مجازات اسلامی استناد کرد که با توجه به آن، فرد ایجادکننده هیاهو و جنجال یا انجام‌دهنده حرکات غیرمتعارف یا کسی که به دیگر افراد تعارض می‌کند، در صورتی که باعث ایجاد اخلال در نظم و آرامش عمومی شود یا باعث بازداشته شدن مردم از کسب و کار شود، به سه ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شود.
نقش آموزش در ضابطین قضائی
این اولین باری نیست که برخورد سربازان و ماموران نیروی انتظامی در شبکه‌های اجتماعی بحث برانگیز می‌شود. سال گذشته نیز برخورد چند مامور نیروی انتظامی با یک فرد معتاد در مشهد که زدن اسپری فلفل موجب مرگش شد، در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد. طی چند سال گذشته پلیس سعی کرده که از اینگونه اتفاقات جلوگیری کند، اما گاهی یک رفتار غیرحرفه‌ای سبب بروز حاشیه و جریحه‌دار شدن بیشتر افکار عمومی می‌شود. در حالی پلیس اعلام کرده با سگ گردانی مقابله خواهد کرد که در قانون برای نگهداری از حیوان خانگی مانند سگ در خودرو یا همراه داشتن آن در خیابان، جرم و مجازات تعیین نشده است. اما در ارتباط با برخورد ماموران نیروی انتظامی با سگ گردانان، یک حقوقدان به «آرمان ملی» گفته است: « در بسیاری از مواقع مشکلی که ضابطین قوه قضائیه (ماموران پلیس) دارند، این است که آنها آموزش‌های لازم را نمی‌بینند.» عبدالصمد خرمشاهی معتقد است که در زمانی به دستور آیت ا... بهشتی، رئیس وقت قوه قضائیه، دستور تشکیل پلیس قضائی صادر شد و سال‌ها این پلیس فعالیت موثری در اینگونه اتفاقات داشت. او همچنین می‌گوید: «تربیت و آموزش پلیس قضائی برای این موضوع بود که مقررات و قوانین را در حد نیاز فرا بگیرند و با وظایف خود در قبال برخورد با مجرمین آشنا شوند و از تکالیف و وظایف خود تخطی نکنند. متاسفانه سال‌هاست که تبعات منفی چنین اقداماتی دستگاه قضائی و نیروی انتظامی را درگیر کرده و به‌دلیل ازدیاد پرونده‌ها، جدی نگرفتن این موضوع یا نداشتن امکانات لازم برای آموزش پلیس قضائی و ضابطین قوه قضائیه، پلیس قضا مسکوت ماند. همین امر باعث شده که در چند سال اخیر شاهد اینگونه برخوردها باشیم.» وی در ادامه معتقد است: دود این مسائل و ناآگاهی‌ها به چشم تشکیلات متبوع خودشان می‌رود و تبعات بسیار منفی حتی در رسانه‌های خارجی برای این دستگاه‌ها دارد، کما اینکه شاهد بودیم طی چند روز گذشته بسیاری از شبکه‌های معاند نسبت به درگیری پلیس با سگ گردانی مانور تبلیغاتی دادند. این سوال مطرح می‌شود که چرا مسئولان در اندیشه آموزش کافی ضابطین یا مامورین نیستند، خرمشاهی در پاسخ به این سوال می‌افزاید: «پلیس حافظ امنیت است و مردم در مواقع خطر به آن پناه می‌برند و پلیس نقش بسیار مهمی در امنیت جامعه دارد، اما این مسائل باعث می‌شود که نگاه‌ها امیدوار کننده و دلگرم کننده نباشد.»