سر دامداران را بي كلاه گذاشتيد

البته همزمان با این افزایش قیمت موقت بازار لبنیات نیز با کمی تغییر مواجه شد، به طوری‌که برخی از شرکت‌های تولیدی علاوه بر تغییرات قیمتی با کاهش عرضه خود را آماده جهش قیمتی کردند البته این رشد قیمتی به دلیل موافقات و مخالفت‌های تشکل‌های مرتبط و همچنین عدم تمایل دولت برای افزایش قیمت محصولات استراتژیک در روزهای پایانی کار خود رقم نخورد اما در نهایت با افزایش اعتراضات دامداران و هشدارهایی که در زمینه سودجویی برخی از دلالان و کشتار دام‌های مولد مطرح می‌شد وزیر جهاد کشاورزی با استفاده از ظرفیت‌های شورای قیمت گذاری محصولات استراتژیک نسبت به تصویب و ابلاغ افزایش قیمت شیرخام اقدام کرد. حال با ابلاغ این مصوبه تمامی نگاه‌ها متوجه نرخ محصولات لبنی شده است موضوعی که به واسطه عدم تمایل صنایع لبنی به خرید شیر خام با نرخ جدید تا تعیین تکلیف 10 محصول لبنی مشمول قیمت گذاری که پیش از این میزان تغییرات قیمتی این محصولات را بر اساس نرخ مصوب بیش از 60 درصد اعلام کرده بودند. سر دامداران از این مصوبه بی کلاه مانده و عملا آنچه از سوی وزیر جهاد ابلاغ شده با امتناع صنایع لبنی فاقد اجرا شده است. اگرچه که فروشگاه‌ها از وعده صنایع لبنی برای اعمال افزایش قیمت‌ها از ابتدای هفته خبر داده‌اند حال باید منتظر شد و دید آیا قیمت شیر و لبنیات آخرین محصولاتی خواهد بود که در دولت دوازدهم گران می شود یا این مجادله به دولت بعدی کشیده خواهد شد؟
مروری بر ابلاغیه وزیر جهاد
بر اساس این گزارش بیش از یک ســال است که صنعـت دامداری با مشکلات جدی روبه‌رو شده است؛ این مشکلات از کمبود نهاده آغاز شد و کم کم به مسائل دیگر چون قاچاق نهاده و دام، کشتار دام‌های مولد و شیری نیز رسید. از جمله این مشکلات مساله خشکسالی بود که به کمبود نهاده اضافه و شرایط را برای دامداران بسیار سخت کرد. البته مشکلات دامداران تنها در این موارد خلاصه نمی‌شد؛ مساله از جایی حاد شد که نه نهاده بود، نه علوفه، نه یارانه و با همه این اوصاف دامداران با تحمل تمام این شرایط اجازه نداشتند کالای تولیدی خود را با قیمت مناسب و منطقی به فروش برسانند و حدود هفت ماه بود که قیمت مصوب کالایی مثل شیر افزایش نداشت .قیمت مصوب شیر در حالی نزدیک به ۴هزار و ۵۰۰تومان بود که به‌رغم فروش با نرخ 5 هزار و 300 تومان به کارخانجات لبنی باز هم زیان بیش از 700 تومانی را در هر کیلو شیر خام متحمل می‌شدند. با افزایش مشکلات دامداران و هشدارهایی که در زمینه آینده این صنعت داده می‌شد در نهایت کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای اعلام کرد که شورای قیمت گذاری محصولات استراتژیک قیمت هر کیلوگرم شیرخام را ۶,۴۰۰ تومان تصویب کرد و بر اساس مصوبه این شورا صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده آزاد است .در متن این نامه آمده است - شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی در جلسه مورخ ۱۴ تیر ۱۴۰۰ به استناد مفاد قانون اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در راستای حمایت از دامداران و پایداری تولید قیمت هر کیلوگرم شیرخام را با ۳.۲ درصد چربی و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار، ۶,۴۰۰ تومان تصویب کرد. همچنین به ازای هر ۰.۱ درصد افزایش یا کاهش درصد چربی مبلغ ۸۰۰ ریال متناسب با افزایش و یا کاهش درصد چربی به قیمت شیرخام اضافه یا کسر خواهد شد. همچنین در بند دوم این نامه بر ازاد بودن صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فراورده‌های لبنی و دام زنده تاکید شده که البته مدیریت صادرات اقلام فوق‌الذکر اعم از مقدار، زمان، مابه‌التفاوت صادرات، اهلیت سنجی و اولویت بندی صادرکنندگان به عهده وزارت جهاد کشاورزی است. ضمن آنکه وزارت جهاد کشاورزی مجاز است از طریق سازمان مرکزی تعاون روستایی، شرکت پشتیبانی امور دام، اتحادیه و یا شرکت‌های مباشر غیردولتی نسبت به خرید شیرخام، شیرخشک، دام زنده و گوشت قرمز اقدام کند. از سوی دیگر سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است اصل و سود تسهیلات از محل اعتبارات مصوب را متعهد و تضمین کند که البته این تضمین دولت نافی وظلیف بانک برای وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات نیست، همچنین بر اساس بند دیگری از این مصوبه سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلفند هزینه‌های تبعی و ضرر و زیان ناشی از انجام خریدهای تضمینی، حمایتی و توافقی را پس از انجام حسابرسی توسط سازمان حسابرسی و تأیید وزارت جهاد کشاورزی پرداخت کنند و در نهایت سازمان مرکزی تعاون روستایی و شرکت پشتیبانی امور دام موظف هستند تسهیلات دریافتی را در سررسید مقرر از محل فروش محصولات خریداری شده و ضرر و زیان پرداختی دریافت کنند.
اما و اگرهای اجرای مصوبه
در رابطه با مصوبه وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر افزایش قیمت شیر خام به هر کیلو 6400 تومان بررسی‌ها نشان می‌دهد بر اساس آخرین مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت هر کیلو شیر خام در حالی 4500 تومان تعیین شده که هم اکنون شیر خام با قیمتی در حدود 5100 تا 5300 تومان به کارخانجات صنایع لبنی فروخته می شود از سوی دیگر وزارت جهاد در حالی با افزایش قیمت شیر سعی کرده با آزاد سازی صادرات شیر خشک و برخی محصولات دیگر زیان صنمایع لبنی را به نوعی جبران کند که به گفته فعالان این حوزه از مجموع تولید کنندگان لبنیات تعداد معدودی از کارخانجات از خط تولید محصولات اینچنینی برخوردار بوده و محصولات تولیدی بالغ بر 60 درصد واحدها به تولید 10 قلم محصولی محدود می شود که مشمول قیمت گذاری هستند بنابراین در صورت اجرا بخش قابل ملاحظه‌ای از واحدهای این صنعت با چالش مواجه می‌شوند البته از نگاه دیگر به نظر می‌رسد اساسا این مصوبه آن هم در روزهای پایانی دولت که تمایلی از سوی مسئولان برای شکل گیری داستانی دیگر وجود ندارد چندان قابل اجرا نخواهد بود. در واقع اگرچه نرخ شیر خام گران شده اما اجباری در خرید شیر با این نرخ از سوی کارخانجات وجود ندارد و با توجه به اینکه شیر کالایی قابل نگهداری طولانی مدت نیست دامدار مجبور است برای جلویگری از زیان فساد با قیمت مورد تقاضای واحد لبنی موافقت کند. بنابراین آنچه مشخص است وزارت جهاد از پیش جواب این معادله چند مجهولی را می دانسته و صرفا تلاشی بوده تا با ایجاد آرامش بتوانند دولت را واگذار کنند. در این رابطه متولیان حوزه لبنیات بارها تاکید داشته اند در صورتی‌که نرخ 10 محصول مشمول قیمت گذاری که بالغ بر 70 درصد از سهم تولید کارخانجات را به خود اختصاص می دهد و در واحدهای کوچک و استانی این سهم به 100 درصد می‌رسد اگر رشد حداقل 60 درصدی را با رسیدن قیمت شیر به 6400 تومان تجربه نکند عملا امکان تولید وجود نخواهد داشت، بنابراین مصوبه‌ای را هم اکنون شاهد هستیم که به دلیل عدم تعیین تکلیف صنایع پایین دست زنجیره و البته سیاست‌های تجاری صنعت لبنیات امکان اجرای آن میسر نخواهد شد.