کرونا و رشد مشاوره‌های آنلاین

یک روانشناس گفت: خدمات روانشناسی شامل بیمه محسوب نمی‌شود و مراکز مشاوره را برای ادامه مسیر و بقای خود دچار مشکلات اساسی کرده است. مهدیه ملیانی روان‌درمانگر و روانشناس بالینی، در خصوص مشکلات مراکز مشاوره اظهار کرد: از آنجا که طول هر جلسه روانشناسی برگزار شده بین ۴۵ تا ۹۰ دقیقه است و در هر روز هر درمانگر به تعداد بسیار معدودی می‌تواند مراجع ببیند، که این درآمد باید در امور مختلفی، چون حقوق کارمندان، خدمات، سیستم حسابداری، اجاره ماهانه مرکز و... هزینه شوند، همچنین تنظیم تراز مالی مراکز مشاوره از مسائل جدی این حیطه است. وی بیان کرد: در شرایط فعلی خدمات روانشناسی شامل بیمه محسوب نمی‌شود و این مساله با توجه به فشار بیشتر اقتصادی بر مراجعان، بیش از زمان‌های گذشته مراکز مشاوره را برای ادامه مسیر و بقای خود دچار مشکلات اساسی کرده است. به دلیل فشار‌های مالی، بیماران در این شرایط به دلیل ناتوانی در تامین هزینه‌های درمان خود، به مرور فاصله میان جلسات را بیشتر کرده و از مسیر درمان فاصله می‌گیرند که این اتفاق موجب افت اثر بخشی درمان خواهد شد. ملیانی با اشاره به توزیع متفاوت مراکز مشاوره در شهر‌های مختلف تصریح کرد: تراکم بیشتری در شهر تهران و تمام مراکز دیگر شهرستان‌ها وجود دارد، و این موضوع دقیقا همانند به مدلی است که در سیستم پزشکی اتفاق افتاده است، یعنی عدم توزیع مساوی نیرو‌های متخصص پزشکی در شهر‌های مختلف است.

عدم‌توزیع متوازن نیروی متخصص

وی در توضیح چرایی عدم توزیع متوازن نیروی متخصص عنوان کرد: در حیطه خدمات مشاوره و روان شناسی همانند دیگر شغل‌ها این عرصه است که تقاضا را تعریف می‌کند. از این رو به دلیل تمکن مالی بالاتر در مناطق خاصی، چون مراکز استان‌ها و شهر تهران تقاضا برای مراجعه به مراکز مشاوره افزایش بیشتر است. چرا که تصمیم گیری در مورد اقدام برای جلسات مشاوره، متاثر از شرایط مالی مناسب است و در شرایط ناپایدار اقتصادی، افراد تصمیم می‌گیرند به اتاق درمان مراجعه کنند یا خیر. این روانشناس عدم‌آگاهی‌سازی به صورت یکسان را از دلایل توزیع متفاوت مراکز مشاوره در شهر‌های مختلف دانست و افزود: متاسفانه با تمام پیشرفت‌ها در شرایط حاضر هنوز تابو‌هایی برای مراجعه افراد به روان شناس وجود دارد و از سوی جامعه مراجعین با القاب ناشایست مواجه خواهند شد. وی ادامه داد: در شهر‌های مختلف بر اساس میزان آموزش افراد، شرایط اجتماعی و بافت فرهنگی حاکم باعث می‌شوند یک‌سری شهر‌ها استعداد بیشتری برای مراجعه افراد پیدا کنند و طبیعتا تبدیل به نقطه‌ای برای جذب بیشتر درمانگران خواهند بود. ملیانی گفت: در شرایط فعلی که به واسطه بیماری کرونا به وجود آمده است یک سری از افراد از شهر‌هایی که شهروندان آن به دلیل انگ مراجعه یا ننگ بیماری روانی در گذشته به مراکز روان شناسی مراجعه نکرده اند با به وجود آمدن بستر مشاوره‌های آنلاین از شهر‌های دارای خدمات متمرکز مشاوره‌ای بهره مند می‌شوند. وی بیان کرد: همچنین فضای کرونا موجب معرفی بهتر خدمات مشاوره‌ای آنلاین شد و متقاضیان این نوع مشاوره از شهر‌های کوچک کشورهستند که با وجود تمکن بالای مالی به دلیل داشتن ذهنیت‌های غلط و شکسته نشدن تابو‌های مراجعه به مراکز مشاوره از انجام آن خودداری می‌کردند.

لزوم مشاوران متخصص

ملیانی در پاسخ به اینکه چند درصد مراکز مشاوره دارای مشاور متخصص هستند عنوان کرد: تعریف از متخصص و ارزیابی و قضاوت ما از این موضوع دو مسئله متفاوت هستند، اما آن چیزی که ما از بیرون قادر به دیدن آن هستیم این است که نرخ نیروی متخصص در حال افزایش است چرا که اجرا‌سازی دوره‌های مکمل دانشگاهی، بطور مستقیم سطح دانش و آگاهی‌سازی دانشجویانی که وارد بازار کار می‌شوند را ارتقا داده است. وی یادآور شد: طبیعتا نظام آموزشی موجود خالی از ایراد نیست و مهمترین ضعف موجود این است که دانشجویان تجارب بالین ندارند، به این معنا که تعداد مراکز روانشناسی که بدون بیمارستان مشغول جذب و فارغ‌التحصیل دانشجویان هستند قابل‌توجه است و این افراد بدون تجربه بالین و تجربه کارآموزی وارد سیستم درمان می‌شوند و این باعث می‌شود که درمانگر مختصص محسوب نمی‌شوند و دارای عملکرد حرفه‌ای نیستند. ملیانی بیان کرد: نظام روانشناسی به عنوان متولی توجه جدی را برای ایجاد فضای کارورزی و شرایط برای برگزاری کارگاه‌ها از خود نشان داده است، این موضوع باعث شده دانشجویان بعد از اتمام تحصیل وارد این کارگاه‌ها شوند و به دلیل فضای رقابتی که میان کارگاه‌ها وجود دارد سطح کیفیت برگزاری این کارگاه‌ها افزایش یافته است.

ضرورت صلاحیت‌ارزیابی از نظام مربوطه

وی افزود: به واسطه قانونی که از سمت نظام روانشناسی اتخاذ شده است، روانشناسان یا مشاورانی که یکسری امتیازها را کسب کرده یا در مصاحبه اختصاصی از سوی نظام روانشناسی تایید شده‌اند دارای صلاحیت ارزیابی از سوی نظام مربوطه هستند، و این روند باعث ارتقای استانداردها و نوعی غربالگری شده است که منجر به ارتفای کیفیت حرفه‌ای شده است.