آزادسازی کشت برنج در بحران خشکسالی!
آرمان ملــی- منیره چگینی: کشور در آستانه بحران خشکسالی قرار دارد و کاهش منابع و ذخایر آبی، روزهای سختی را همزمان با گرمای شدید هوا پیش‌روی مردم ایران قرار داده است. طبق اعلام مسئولان حدود 250 شهر در وضعیت قرمز ذخیره آب قرار دارند و نباید تا مهر و آبان، امسال امیدی به بارش‌ها داشت، تا مقداری زمین‌های خشک کشور جان بگیرند. زیر ضرب خشکسالی، بسیاری از زمین‌های حاصلخیز از مدت‌ها پیش خالی از کشت و کار شده است؛ زمین‌هایی که روزگاری شالیزار بود یا یکی از پهنه‌های تولید گندم کشور، حالا به حال خود رها شده‌اند. در این میان کشت برنج یکی از پرمصرف‌ترین و آب‌برترین محصولات کشاورزی است که در کنار کشت طالبی و هندوانه می‌تواند منابع آبی را تا حد زیادی هدر دهد. با این حال احتمال آزادسازی کشت برنج از سوی نمایندگان مجلس در روزهایی که کاهش بارندگی در 50 سال اخیر بی‌سابقه بوده، صدای همه را درآورده است. بهمن ماه سال گذشته بود که رمضانعلی سنگدوینی، نماینده گرگان و آق قلا خبر از مصوبه‌ای مبنی بر آزادسازی کشت برنج در سراسر کشور داد. تا پیش از تصمیم بهارستان‌نشین‌ها، کشت برنج به دلیل پر آب‌بر بودن محصول، خارج از سه استان شمالی
ممنوع بود. هرچند این ممنوعیت جلوی کشت برنج خارج از سه استان شمالی حتی در سیستان و بلوچستان را هم نگرفت اما حداقل ابزار قانونی برای محدود کردن این کشت پر آب‌بر بود.
در میــناب خشکــسالی درو می‌کنند
طی سال‌های اخیر کشور با کمبود شدید آب روبه‌رو است و هر سال تابستان مسئولان برای تأمین آب شرب شهروندان، «کاسه چه کنم» به دست می‌گیرند. در این میان توئیت محمد درویش، کارشناس محیط زیست نیز گویای این موضوع است و او در واکنش به خبر خوش نماینده مجلس به مردم میناب در استان هرمزگان نوشت: «در یکی از خشک‌ترین سال‌های ایران در طول ۵۲ سال اخیر، نمایندگان مجلس با خوشحالی از آزادسازی کشت برنج در حوزه انتخابیه خود به عنوان خبر خوش سخن می‌گویند و در هشتبندی میناب، سرزمینی که فروچاله‌ها بیداد می‌کنند، صدها تن پیاز می‌گندد! آیا با وجود این دوستان ما به دشمن نیازی داریم؟» این گفته‌ها در حالی بیان می‌شود که در سال‌های اخیر، کشت برنج در استان فارس با آب رودخانه‌ها، سر و صــدای زیــادی بــه پــا کــرده بــود. عزت‌ا... رئیسی، کارشناس آب نیز تعیین نوع محصول برای کشت را خارج از وظایف مجلسی‌ها می‌داند و می‌گوید: «این تصمیم‌ها باید بر اساس تراز سطح آب‌های سطحی و زیرزمینی، توسط وزارت نیرو گرفته شود نه مجلس.» او آشی را که کمیسیون تلفیق برای محیط زیست با آزادسازی کشت برنج پخته است، بسیار خطــرنــاک می‌داند و می‌گوید: «برنج به هیچ وجه
نباید خارج از استان‌های شمالی کاشته شود، چون به بحران‌های شدید منجر می‌شود.» مرتضی افتخاری رئیس سابق مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو نیز نه تنها کاشت برنج خارج از استان‌های شمالی را اصولی نمی‌داند و می‌گوید: «کشت برنج در استان‌های شمالی یعنی گلستان، مازندران و گیلان هم باید براساس میزان بارش‌ها کم و زیاد شود.» مجلسی‌ها در حالی ممنوعیت کشت برنج در سراسر کشور را لغو کردند که آسمان امسال تنها ۳۰ درصد آب مورد نیاز کشور را تأمین کرد و ۷۰ درصد آن را نبارید! با این وضعیت خشکسالی آیا آشی که مجلس برای محیط زیست پخت، از گلو پایین می‌رود؟
مبنــای کشــاورزی بــر محصولات آب‌بر است!
کیومرث کلانتری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در این رابطه به برنا گفته است: «هم‌اکنون آب بزرگ‌ترین چالش کشور است. به هر حال چراغ قرمز در نحوه مهار آب روشن شده است. در کشور ما وضعیت جغرافیایی خشک و نیمه خشک است. باید به سمت کشت محصولات کم آب‌بر حــرکت کرد، به عبارت دیگر باید محصولاتی با اشتهای آبی اندک همچون نخود، عدس، جو، گندم و ... کشت شود. در کشورها کشت و کارها بر مبنای پر آبی است اما باید به این امر اذعان داشت که کشور کم آب و محصولات کشاورزی به سمت محصولات کم اشتهای به آب سوق پیدا کند. به گفته او با تغییر الگوهای کشت باید محصول را تغییر داد. البته در راستای مکانیزه کردن تجهیزات کشاورزی و استفاده بهینه از آب انجام شده اما هنوز اقدامی در راستای کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌برداری انجام نشده است. باید بتوان آب را نگهداری کرد تا از فرونشست زمین و مسائل دیگر همچون شور شدن خاک جلوگیری شود.»
ارسال نظر