رئیسی به نفع جلیلی کنار میرود؟
آرمان ملی- امید کاجیان: در میان لیست باقیمانده هفت نفره از ثبتنامکنندگان انتخابات ریاستجمهوری، نام دو نفر بیش از همه به یکدیگر گره خوردهاند؛ سعید جلیلی و ابراهیم رئیسی. جلیلی را همه بهنام همان مذاکرهکننده ارشد و دبیر شورای عالی امنیت در دوران دولتهای نهم و دهم میشناسند و البته منتقد تمام و کمال برجام و از نزدیکان جبهه پایداری. ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه هم که بسیاری از هماکنون او را به نام رئیسجمهور آینده قلمداد میکنند، معرف حضور همه هست. در این میان اما یک پرسش ایجاد شده و آن اینکه چرا برخلاف اظهارات گذشته هر دوی این افراد در انتخابات ثبتنام کردهاند و امروز هم که هر دو تایید شدهاند؛ موضوعی که میتواند معادلات انتخاباتی را برخلاف تصورات قبلی به هم بزند. این روزها از برخی کاندیداها با عنوان یارکمکی رئیسی یاد میشود. بهخصوص علیرضا زاکانی و امیر حسین قاضیزادههاشمی، که امروز کاندیدای ریاستجمهوری است اما خود چندی قبلتر از لزوم کنار رفتن عنوان ریاستجمهوری سخن گفته و اظهار داشته بود: به نظر میرسد لازم است که در کشور مدتی طولانی نظام پارلمانی حاکم شود. ما نیاز داریم در موقع لزوم سریعا
افراد را عوض کنیم اما با شرایط کنونی اگر سراغ هرکسی برویم بحران سیاسی ایجاد میشود. قاضیزادههاشمی با اشاره به اینکه یک نظر این است که نخستوزیری را احیا کنیم تا مجلس بتواند دولت را رصد کند، افزوده بود: مجلس اکنون نمیتواند بسیاری از برنامههای دولت را رصد کند. رئیسجمهور نیز یک فرد برخاسته از آرای مردم است و نمیتوان به راحتی به سراغش رفت؛ زیرا یک نماد سیاسی است. موضوعی که نشان میدهد او چندان میلی به جایگاه فعلی ریاستجمهوری ندارد. اما آیا سعید جلیلی هم مانند قاضیزادههاشمی و زاکانی، کاندیدای پوششی است؟ آنچه در نگاه اول دراین باره به نظر میآید این است که جلیلی به نفع رئیسی کنار میرود؛ اما برخی مسائل و دلایل میتواند عکس آن را شکل دهد، به این معنا که شاید شاهد شگفتی باشیم و آن اینکه در ادامه این رئیسی است که به نفع او از انتخابات کنارهگیری کند.
ثبتنام جلیلی با وجود رئیسی
ستاد انتخابات سعید جلیلی بارها براین موضوع تاکید کرده بود که شرط حضور جلیلی در انتخابات نیامدن آیتا... رئیسی و ثبتنام اوست. یکبار سیدحسین نقویحسینی، رئیس ستاد انتخابات سعید جلیلی در شهرستانهای استان تهران در انتخابات سال ۹۲، درباره حضور سعید جلیلی در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ بیان کرد: با توجه به اینکه جلیلی در انتخابات سال ۹۲ حضور داشته و رای خوبی هم بهدست آورده، آمادگی نامزدی برای حضور در ریاستجمهوری ۱۴۰۰ را هم دارد، اما تمامی گزینهها در جریان اصولگرا منتظر حجتالاسلاموالمسلمین سیدابراهیم رئیسی هستند تا ببینند موضع انتخاباتی وی چیست. او خاطر نشان ساخته بود: اگر سیدابراهیم رئیسی نامزد شود و به انتخابات بیاید، نامزدهای اصولگرایان و سعید جلیلی از او حمایت خواهند کرد، در غیر این صورت جلیلی وارد میدان خواهد شد. در زمانی هم که ثبتنام رئیسی دراین انتخابات قطعی شد، در رسانههای مختلف اصولگرا خبر آمد که در پی قطعی شدن کاندیداتوری سیدابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری، سعید جلیلی در جلسهای که با برخی افراد ستادی خود داشت اعلام کرد در انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام نخواهد کرد. اما ناگهان شاهد
نامنویسی جلیلی در انتخابات بودیم و رئیسی هم همینطور. این ثبتنام اگر خلف وعده جلیلی به شمار نیاید میتواند ناشی از اطمینانخاطر او بر یک موضوع باشد یا نوعی بدهبستان سیاسی تلقی شود؛ اینکه جلیلی میداند رئیسی قرار نیست تا پایان انتخابات بماند و از همین روست که با وجود نامنویسی وی، ثبتنام میکند؛ به عبارتی برخلاف تصورات این رئیسی است که میخواهد به نفع جلیلی کنار بکشد.
کنارهگیری برای وجهه
نکته دیگری که دراین میان به احتمال کنارهگیری رئیسی به نفع جلیلی دامن میزند، وضعیتی است که بعد از تاییدصلاحیتها پیش آمده است. عملا رئیسی که باتوجه به تصمیم بخش قابلتوجهی از مردم در عدممشارکت انتخابات 1400 - که پیشتر به اصلاحطلبان رای میدادند - پیروز این میدان به شمار میآمد، اکنون با ردصلاحیتهای چهرههایی که میتوانست با استناد به آنها موضوع رقابت انتخاباتی و پیروزی در این رقابت را پیش بکشد، در نبود این رقبا وجهه و اعتبار سیاسی خود را در خطر میبیند. به بیانی دیگر او نمیخواهد در میدانی که عملا رقابتی وجود ندارد رئیسجمهوری متفاوت لقب بگیرد، از همینروست که ممکن است موضوع کنارهگیری به عنوان یکی از راهکارها به نفع جلیلی مطرح باشد و او با توجه به اینکه اکنون رئیس قوه قضائیه است و مصون از نگاههای انتقادی معمول به روسایجمهور در رسانهها، همچنان خود را مصون نگه داشته و اینگونه جلیلی را مورد حمایت قرار دهد و خود نیز برای کسب اعتبار از نامزدی ریاستجمهوری کنار بکشد.
شایعه مطرح شده
شایعهای که درمورد کنارهگیری رئیسی در رسانهها مطرح شده نیز به گمانهزنیها افزوده است؛ اینکه رئیسی به سود یکی از کاندیداها کنارهگیری کرده است. شایعه این بوده که در رسانهای اعلام شده: «برخی محافل اصولگرایی از رخ دادن اتفاقی مهم در آیندهای بسیار نزدیک خبر میدهند. بنابر اخبار به دست آمده، گروهی از اصولگرایان خبری را در بین خود نقل میکنند مبنی بر اینکه بهزودی سیدابراهیم رئیسی در حمایت از کاندیداتوری سعید جلیلی از دور رقابتها کنار خواهد رفت و به قوه قضائیه بازخواهد گشت.» خبری که البته تکذیب شد و ستاد انتخابات رئیسی اعلام کرد این خبرها را جریان رقیب برای انتخابات مطرح کرده است. اما تکذیب شدن این خبر در حالی است که پیشتر موضوع تصمیم رئیسی برای ثبتنام در انتخابات که رسانهای شد هم تکذیب شده بود.
چند مزیت کنارهگیری رئیسی
کنارهگیری رئیسی از نامزدی ریاستجمهوری برای او میتواند چند مزیت داشته باشد؛ یکی آنکه فرصت دارد به بازسازی وجهه خود در این باره بپردازد، دوم همچنان میتواند رئیس قوه قضائیه بماند و سوم اینکه با این کار مسیر ریاستجمهوری سعید جلیلی هموار میشود و به این ترتیب به نوعی جلیلی ریاستجمهوری خود را مدیون رئیسی خواهد بود. این به معنای آن است که آن موقع تعاملات دوقوه بیش از هر زمانی میشود و چهبسا رئیس قوه قضائیه خواستههایش را بهتر در امور اجرایی با سعید جلیلی درمیان بگذارد. این در حالی است که رئیسی پیشتر درخواست 220 نماینده برای نامنویسی در ریاستجمهوری را نیز در پشت خود دارد که این موضوع از قرابت مجلس با رئیس قوه قضائیه خبر میدهد. به عبارتی رئیسی با کنارهگیری از نامزدی ریاستجمهوری، هم رئیس قوه قضائیه خواهد بود و هم صاحبنفوذ و ارج و قرب در دو قوای دیگر و این قدرت او را به مراتب بیشتر خواهد کرد، اما اگر در عرصه ریاستجمهوری بماند و از نهاد ریاست قوه قضائیه خود را جدا کند، آن وقت او رئیس قوهای خواهد شد که باید در قبال مسائل مختلف پاسخگو بوده و زیر تیغ تیز انتقادها و هجمهها باشد.
رئیسی بماند - جلیلی وزیر خارجه؟
با تمامی این احوال اگر رئیسی بماند و جلیلی به نفع او کنار رود یا هر دو حتی به رقابت بپردازند و رئیسی، رئیسجمهور شود. میتوان در مورد جایگاه سعید جلیلی در دولت بعد حدس و گمانهایی داشت. اینکه بعید نیست او به عنوان معاون اول یا یکی از معاونان رئیسجمهور لقب بگیرد یا اینکه به احتمال بیشتر با توجه به سابقهاش در وزارت خارجه و همینطور مذاکرات هستهای، حتی وزیرخارجه دولت سیزدهم باشد و آنوقت مسئولیت دیپلماسی ایران در چنین شرایطی برعهده جلیلی خواهد بود که نتایج آن قطعنامهها را در دولتهای نهم و دهم داشته است.
ارسال نظر