سياست داخلی گفتمان ملی می‌خواهد؛ سياست خارجی، ستيزه زدايی
آرمان ملی- مطهره شفیعی: گفته بود تا زنده‌ام در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام می‌کنم و بر عهد خود ماند چنانکه 3 بار در این انتخابات ثبت نام کرد. او تلاش کرد تا رجل سیاسی تنها در مرد بودن تعریف نشود و زنان را هم رجل سیاسی بدانند. مرحوم اعظم طالقانی گفته بود: «سال ۱۳۷۶ برای انتخابات ریاست‌جمهوری برای اولین بار ثبت‌نام کردم. ممکن است من دیگر نباشم ولی دیگران بتوانند به این خواسته برسند. تا زمانی که زنده باشم، این اعتراض را نسبت به این خواسته زنان خواهم داد.» او رفت اما زنان نگذاشتند تا مسیر او مسدود شود و به تلاش برای تفسیر صریح از رجل سیاسی پرداختند تا اینکه ظاهرا در انتخابات 1400 به هدف خود رسیدند و شورای نگهبان پذیرفت که هیچ کاندیدایی نباید به سبب جنسیت ردصلاحیت شود. اصلاح‌طلبان پیشگام معرفی کاندیدای خانم برای ریاست جمهوری شدند تا در نهایت یک زن را از میان خود انتخاب کردند، زنی که در دولت خاتمی، ریاست مرکز امور مشارکت زنان را بر عهده داشت. در دانشگاه تهران و دانشگاه الزهرا تدریس کرده و مدتی مشاور وزیر کشور بود. دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب برنامه کاملی برای ریاست جمهوری تدوین کرده است. امیدهای زیادی به
تایید صلاحیت او وجود دارد، چراکه رزومه شغلی، تحصیلی و... او کامل است. زهرا شجاعی زنی است که امید تمام زنان کشور به تایید صلاحیت او و شکستن سد رجل سیاسی است. این کاندیدای انتخابات 1400 درباره چرایی حضورش در انتخابات و برنامه‌هایش با «آرمان ملی» به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
چه موضوعی سبب شد که به وزارت کشور رفتید و برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردید؟
همواره یاد و خاطره خانم طالقانی را گرامی داشته و می‌دارم. ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری در تداوم حرکت نمادین خانم طالقانی بود. ایشان در زمان حیاتشان کاندیدای ریاست جمهوری می‌شدند البته آن اقدام در مقطع زمانی خودش موثر و تاثیرگذار بود که نتیجه‌اش ثبت نام خانم‌های دیگری در انتخابات است. ما تلاش کردیم با همکاری دوستان و ائتلاف زنان اصلاح‌طلب یعنی هدف این حرکت را از شکل نمادین به ساختار نهادین یعنی نهادینه شده، تبدیل کنیم. در این راستا تصمیم گرفته شد در این دوره کاندیدای زن داشته باشیم، زنان را تشویق کنیم تا ثبت نام کنند و یک گام به جلو برداریم که این تلاش‌ها بالاخره منجر به ثبت نام من شد.
چه تفاوتی میــان ایــن اقـدام شما با آنچه خانم طالقانی انجام دادند، وجود دارد؟
تفاوت در این است که در مقطع کنونی، درخواست ثبت‌نام خانم‌ها از سوی احزاب سیاسی مطرح شد که نشان‌دهنده رشد و بلوغ احزاب است تا در این مسیر، تفسیر صریح و روشنی از «رجل سیاسی» انجام شود. این درخواست در نهاد اجماع ساز رای آورد و بیش از 10 حزب و عضو این نهاد، تقاضا کردند که من وارد صحنه شوم. در همین راستا درخواست ارائه برنامه شد که برنامه کامل برای اداره کشور ارائه دادم و مورد تایید و تحسین قرار گرفت. اعلام رسمی سخنگوی شورای نگهبان و عضو این شورا مبنی بر اینکه هیچ شخصی بخاطر جنسیت رد نمی‌شود، موفقیت بزرگی در مسیر ما برای رسیدن به هدف بود. خواسته ما این بود که زنان به دلیل زن بودن رد نشوند و جنسیت مانع حضور زنان در عرصه نشود.
یعنی هــدف شمــا و دیگر فعالان خانم تعریف درست از واژه رجال سیاسی بود که سال‌ها مانع حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری می شد؟
هدف ما در گام اول همین موضوع بود و نمی‌خواستیم زنی به‌خاطر مشخص نبودن تعریف رجل سیاسی ردصلاحیت شود. به این حد بسنده نکردیم و به ارائه برنامه پرداختیم، بیانیه صادر کرده و فعالیت‌های انتخاباتی انجام شد. اکنون هم منتظر اعلام بررسی‌های شورای نگهبان هستیم.
بحث لزوم تعریف دقیق اصل 115 و ثبت نام خانم‌ها در انتخابات ریاست جمهوری از سوی اصلاح‌طلبان آغاز شد که پس از آن، برخی خانم‌های اصولگرا هم برای کاندیدا شدن اظهار علاقه کردند.
من نشنیدم که خانم‌های اصولگرا ثبت نام کرده باشند. هنوز این خواسته در بین اصولگرایان جنبه عمومی پیدا نکرده البته تصور می‌کنم آنها هم یک گام به جلو برداشتند یعنی در کابینه‌های نمادین اعلام شده از سوی اصولگرایان، تعدادی از زنان در قامت وزیر و معاون رئیس جمهور حضور داشتند. زنان اصولگرا بزودی به این مطالبه می‌رسند و ضرورتش را برای جامعه سیاسی احساس خواهند کرد. اقدام اصلاح‌طلبان در ثبت نام خانم‌ها برای ریاست جمهوری هنوز فراگیر نشده، اما احساس می‌شود که بزودی فراگیر خواهد شد. اصولگرایان هنوز بصورت صریح وارد این موضوع نشدند، نمایندگان خانم در مجلس بیانیه‌ای صادر نکردند و حتی در این انتخابات واکنش مثبت و منفی از سوی خواهران اصولگرا دیده نشد. البته همین که با ثبت‌نام خانم در انتخابات ریاست جمهوری مخالفت نکردند، جای تقدیر دارد (می‌خندد) همچنین توئیت حمایتی از سوی اصولگرایان منتشر نشد یا از شورای نگهبان خواستار تایید صلاحیت کاندیدای خانم نشدند. این جریان حتی از تشویق و تقدیر کاندیدای خانم انتخابات خودداری کردند و متاسفانه هنوز در سکوت به سر می‌برند.
بـه تـشریح جزئیات برنامه اجرایی برای ریاست جمهوری نپرداختید. اولویت اصلی شما چیست؟
کاندیداهای دیگر هم وارد جزئیات برنامه‌هایشان نشده‌اند. برنامه من در 6 فصل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، محیط زیست و زنان تدوین شده است. در هر فصل به بررسی چالش‌ها پرداختیم، پس از آن اقدام به ارائه راهکار شد و در نهایت برنامه لازم را ارائه کردیم برخی که تا روز آخر عنوان کردند، تصمیمی برای حضور در انتخابات نداریم، به ارائه برنامه 700 یا 1000 حتی 8 هزار صفحه‌ای پرداختند که معلوم نیست این برنامه چه زمانی نوشته شده است.
اولــویت شما در برنامــه‌ای کــه تــدویــن کردید، چیست؟
اولویت برنامه را در عنوان دولتم خلاصه کردم یعنی «صلح و آشتی ملی». معتقدم با توجه به شرایط عرصه بین‌الملل نیازمند تنظیم روابط بر اساس تنش زدایی، صلح و گفت‌وگوی تمدن‌هایی هستیم که آقای خاتمی بیان کردند. این رویکرد می‌تواند ثمرات زیادی داشته باشد مانند تاثیراتی که در اقتصاد کشور دارد.
در عرصه سیاست داخلی چه برنامه‌ای دارید؟
در این بخش معتقد به آشتی ملی هستم. به‌دلیل شکاف‌های سیاسی، شکاف‌های نسلی، شکاف میان دولت و ملت، شکاف طبقاتی و شکاف قوی و مذهبی، نوعی از هم گسیختگی و واگرایی در جامعه ایجاد شده که برای ترمیم آن نیازمند همبستگی و آشتی ملی هستیم تا بتوانیم بر سر منافع ملی و موضوعات مهم به تفاهم برسیم، کشور را به‌خوبی بسازیم و بر مشکلات غلبه کنیم.
به گفت‌وگوی تــمدن‌ها اشـــاره کـــردید. تصور نمی‌کنید اگر به گفت‌وگوی زنان تـمدن‌ها اشاره می‌کردید، بهتر بود؟
من به عنوان یک زن کاندیدای ریاست جمهوری شدم و اگر در این جایگاه قرار بگیرم، رئیس جمهور کل ملت خواهم بود و نه فقط زنان البته موضوع زنان و مسایل مربوط به این قشر یکی از محورهای برنامه من است. فعالیت و برنامه‌های من برای ریاست جمهوری محدود به حوزه زنان نیست زیرا تبعیضی که اکنون نسبت به زنان جامعه وجود دارد، در مورد مردان اجرا می‌شود و نگران آن هستیم که مردان برای خودشان دفتر حمایتی تاسیس کنند(می‌خندد) باید گفت‌وگو در عرصه داخلی بین گروه‌های مختلف، بین والدین و فرزندان، بین تمدن‌ها و.. شکل بگیرد. گفت‌وگوی تمدنی که آقای خاتمی 20 سال پیش مطرح کردند، بصورت گفتمان در آمده است. وقتی آقای خاتمی برای نخستین بار بحث مردمسالاری دینی را مطرح کردند، برخی برنتابیدند و انتقاد کردند اما پس از مدتی این دو کلمه را از زبان اصولگرایان شنیدید و مقامات کشور هم از آن استفاده کردند. اگر سخنی حق باشد شاید در زمان طرحش با انتقاد مواجه شود اما به تدریج مورد استفاده همان مخالفان هم قرار می‌گیرد.
یکی از مشــکلات امروز کــشور که سبب ساز نارضایتی‌هایی شده، مربوط به وضعیت اقتصادی است. در این حوزه چه برنامه‌ای دارید؟
کسب و کار، اقتصاد دیجیتال، آب و انرژی و... موضوعاتی است که در برنامه اقتصادی من آمده است. کمبود آب بحران بزرگی است که جهان با آن روبه‌روست. من فکر می‌کنم که با توجه به اهمیت و حساسیتی که زنان به بحران آب دارند، قادرند به‌خوبی این بحران را مدیریت کنند. ما کمبود آب نداریم، با مدیریت آب مشکل داریم یعنی آب‌های کشور ما هرز می‌رود که چالش بزرگی است.
اشاره داشتید که زنان توانایی زیادی در مدیریت بحران دارند اما تاکنون زمینه تجربه اندوزی برای زنان مهیا نشده است. تصور می‌کنید سپردن مدیریت به آنها با توجه به این شرایط امکانپذیر است؟
باید این فرصت را برای زنان فراهم کرد. می‌گویید فرصت کسب تجربه به زنان داده نشد اما در نظر داشته باشید از حضور آنانی که فرصت کسب تجربه داشتند، هم بهره‌ای برده نشد و از این سرمایه‌ها بدرستی استفاده نکردند. در دورانی که ریاست مرکز امور مشارکت زنان را بر عهده داشتم، طرح تربیت 300 مدیر زن را داشتیم چون برخی مدعی بودند زنان به دلیل نداشتن تجربه نمی‌توانند مدیر شوند، اکنون زنان به اندازه کافی در مدیریت‌های میانی دارای تجربه هستند و آمادگی و سواد لازم را دارند بنابراین استفاده از آنها می‌تواند زمینه را برای ارتقایشان به سطح مدیریت آماده کند. این موضوع را هم در نظر داشته باشید که رئیس جمهور زن حساسیت بیشتری به مسایل دارد.
بعضا مباحث سیاست خارجی و روابط بین‌الملل خشن و به نوعی تاکنون در کشور ما مردانه محسوب می‌شده است. تصور می‌کنید زنان با توجه به روحیه حساس می‌توانند در این عرصه وارد شوند؟
اداره سیاست خارجی از سوی مردان همراه نگاه‌های خشونتی و ماکیاولی خواهد بود و مردان، سیاست را برابر جنگ و تنش می‌دانند اما سیاست از دیدگاه خواجه نظام الملک در زنان هست بنابراین می‌توان با نگاه صلح‌جویانه و تعاملی به موفقیت در عرصه سیاست خارجی رسید. جالب است که وزیر دفاع برخی کشورها خانم است زیرا که معتقدند بهترین دفاع حمله نکردن و رفتار مسالمت‌آمیز است. صلح و مسالمت می‌تواند در عرصه سیاست خارجی مبنا باشد چرا که دنیا دیگر جنگ، قلدری و تسلیحات نظامی را مولفه قدرت نمی‌داند و مولفه‌ها با زمان جنگ سرد تفاوت دارد. اکنون دانایی، مهارت، تولید دانش، صدور دانش و قدرت نرم، ارتباطات فرهنگی، استفاد از نهادهای بین‌المللی غیر دولتی و گفت‌وگو با دیپلماسی از طریق نهادهای غیر رسمی مطرح است. در این مقطع روش‌ها و نقش‌هایی که سازمان غیر دولتی منطقه‌ای و بین المللی دارند از اهمیت بالایی برخوردار شده است. نقش دولت‌ها در تنظیم روابط بین‌الملل نسبت به گذشته کاهش زیادی داشته و نهادهای منطقه‌ای و غیردولتی بهتر می‌توانند به ایفای نقش بپردازند و دولت‌ها باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنند.
ریاست جمهوری در ایران شرایط خاصی دارد، یعنی فشارهای زیادی بر رئیس دولت وارد می‌شود که نیازمند تحمل زیادی است. تصور می‌کنید خانم رئیس جمهور این تحمل و طاقت فشار را دارد؟
بله. ثابت شده آستانه مقاومت خانم‌ها در مقابل سختی‌ها و فشارها بسیار بیشتر از مردان است. زنان کارهای سخت مانند پرستاری، مصیبت‌ها و مشکلات زندگی را بهتر از مردان تحمل می‌کنند.
منظور من فشار مخالفان دولت به رئیس جمهور بود مانند آقای خاتمی که گفتند هر 9 روز یک بحران داشتیم.
عرصه سیاست، پرمخاطره است و هر شخصی که وارد می‌شود باید آمادگی داشته باشد.
آمادگی دارید؟
بله. خدا مدافع کسانی است که ایمان دارند. بخشی از این فشارها امر طبیعی است و رضایت مردم و خداست که اهمیت دارد. بالاخره فردی که وارد دریا می‌شود، باید آماده خیس شدن داشته باشد.
سیــاست داخــلی از اهمیت زیادی درکشور برخوردار اســت و به نوعی پایه سایر بخش‌هاست. تدبیری برای این بخش دارید؟
چالش کلیدی در سیاست داخلی، فقدان شکل گیری گفتمان فراگیر ملی است. فقدان نهادینه شدن دولت ملت مدرن، فساد گسترده در عرصه داخلی موضوعات مهمی است. یک منطقه جامعه الفراغ در حوزه جامعه مدنی باید از سوی دولت ایجاد شود. منظور از جامعه الفراغ هم این است که اصطلاحی در مباحث دینی وجود دارد یعنی میگویند امور مباح، مستحب، گناه و... را داریم بخشی هم وجود دارد که دین درباره آن تعیین تکلیف نکرده و آن را در اختیار فرد گذاشته است یعنی انتخاب سبک زندگی در حوزه‌های فردی و خصوصی است. دولت نباید این اندازه در جامعه مدنی دخالت کند و دخالت کند و به زور همه را به بهشت ببرد.
فساد یکی از مشکلات جامعه است که به راحتی قابل حل شدن نیست. به نظر شما چه باید کرد؟
رفع فساد چند کلمه است، اما برای ریشه کردن آن نیازمند یک ساز و کار و برنامه‌ریزی گسترده و وسیعی هستیم که درجه اول بحث شفاف سازی در تصمیمات، معاملات و قرار دادن فرصت‌ها و امکانات است. شفافیت معیار حکمرانی خوب است. باید با سازوکارهای طراحی شده و دولت الکترونیک برخورد قاطع با فساد صورت گیرد. مبارزه با فساد بر عهده یک قوه نیست و در تعامل 3 قوه محقق می‌شود. تصویب قوانین در قوه مقننه، نظارت و پیگیری در قوه قضائیه و اجرای درست در قوه مجریه نیاز است. از برنامه‌های من نهادسازی برای مبارزه با فساد گسترده است. باید نهاد مرکب 3 قوه باید تشکیل شود چرا که انجام این مهم در اختیار یک قوه نیست. نهاد مشترک باید برای مبارزه با فساد تشکیل شود.
بــارها به جدایی دولت و ملت اشـاره داشتید. چطور می‌توان این فاصله را کم کرد یا از بین برد؟
جدایی، تفرق و واگرایی در کشور وجود دارد. ملت پس از انداختن رای در صندوق انتخابات، به سراغ کارشان می‌روند تا 4 سال دیگر که دوباره در انتخابات شرکت کنند در حالی که رابطه رای دادن و انتخابات یک عقد اجتماعی بین دولت و ملت و تعهد دو طرفه است و دوام دارد. ملت باید بر فعالیت دولت نظارت کند و به اظهارنظر درباره تصمیمات و عملکردها بپردازد. دولت هم باید پاسخگو باشد و خود را به رای ملت متعهد بداند. این رابطه اکنون وجود ندارد. تحقق این امر نیازمند نهادسازی است و نهادهایی برای تحقق این موضوع باید وجود داشته باشند البته توجیه این مساله هم لازم است. ملت ما هنوز به شکل سنتی هستند و نه مدرن. توجیه وتبیین این مساله که من شهروند یا من ملت در دنیای جدید «حق» دارم در حقوق شهروندی مطرح می‌شود و دولت باید پاسخگو باشد. اکنون به اداره می‌روید کماکان مشاهده می‌کنید فردی که پشت میز نشسته خودش را حاکم می‌داند در صورتی که مردم حاکم هستند و او باید خودش را پاسخگو بداند. در ادبیات ما مشتری‌مداری و دولت پاسخگو وجود دارد اما در جامعه جا نیفتاده است. مردم و جامعه برای این کار تربیت نشدند.
حقوق شهروندی چه شد؟
ادبیات حقوق شهروندی در دولت اول آقای روحانی مطرح شد و با خانم مولاوردی به عنوان دستیار حقوق شهروندی، این موضوع در حال نهادینه شدن بود. یعنی برای بخش‌های مختلف آیین‌نامه نوشته و سیستم ارزیابی تعریف شد اما متاسفانه با کنار گذاشتن خانم مولاوردی حقوق شهروندی هم مسکوت ماند. در حالی که این مولفه نیاز جامعه است و برای اینکه بتوانیم دولت و ملت مدرن داشته باشیم باید حقوق شهروندی را احیا و به روز کرد. حقوق شهروندی لازم است و باید در صدر برنامه‌های سیاست داخلی قرار گیرد.
درباره امنیت ملی چه تدبیری دارید؟
در امنیت ملی با چالشی به نام کاهش اعتماد عمومی به مسئولان ، دخالت نهادهای موازی، غیرمسئول و عدم وحدت رویه در نهادهای امنیتی و به رسمیت نشناختن اعتراضات مدنی مواجهیم. در برنامه تدوین شده، اجماع فراگیر میان نخبگان و ساماندهی نهادهای موازی و غیرمسئول و ایجاد وحدت رویه در نهادهای امنیتی و به رسمیت شناختن اعتراضات مدنی در چارچوب قانون اساسی آمده است. برنامه‌هایی در ذیل این عنوان پیشنهاد کردیم مانند تبلیغ، ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی سالم، ایجاد زمینه مشارکت جمعی اقوام، گروه‌های مذهبی در توسعه و امنیت مناق مختلف به‌ویژه مناطق مرزی، تقویت تعاملات و ... لحاظ شده است.
جامــعه امـــروز ما با مصداق‌هایی همچون فرزند کشی، فقر و... بیمار است، شما به عنوان یک رئیس‌جمهور خانم چه دارویی را برای این جامعه بیمار تجویز می‌کنید؟
متاسفانه به لحاظ اجتماعی وضعیت خوبی نیست و حال مردم خوب نیست. یکی از چالش‌هایی که ما با آن مواجه هستیم بحث کاهش همبستگی اجتماعی و افول سرمایه‌های اجتماعی مانند امید و اعتمادهای اجتماعی است که باید افزایش شکاف‌های اجتماعی را به آنها افزود. اینکه بخش عظیمی از طبقه متوسط به درون طبقه پایین جامعه فرو افتاده، شکاف نسلی به ویژه در مورد جوانان و زنان بی‌توجهی به تبعیض های قومی و جنسی، ناکارآمدی نسبت به تغییرات جمعیتی از جمله مسایلی هستند که در حوزه اجتماعی وجود دارد. غفلت و بی‌توجهی نسبت به مسایل اجتماعی در سال‌های پس از انقلاب همواره به عنوان یک معضل وجود داشته اما سوال اینجاست که مسئول حوزه اجتماعی کدام وزارتخانه است؟ مسایلی که من به عنوان مسال مطرح کردم متمرکز نیستند و هر بخش آن به یک نهاد مربوط می‌شود، ما در این بخش اولا نیاز به شناخت صحیح مسایل داریم سپس برنامه ریزی و اجرا و پیگیری . پیش از این بحثی مطرح شد به عنوان ایجاد یک نهاد اجتماعی، گزارشی مفصل از مسایل اجتماعی توسط دکتر میرباقری تهیه و خدمت رهبری ارائه شد که قرار بود این گزارش به عنوان پایه یک نهاد سیاستگذار، برنامه ریز و متولی مسایل اجتماعی باشد
اما متاسفانه با رفتن دکتر میرباقری به صدا و سیما، این موضوع هم تعطیل شد زیرا در کشور ما مسایل قائل به شخص هستند نه به اهمیت موضوع.
به خاطر دارم در زمان مسئولیت شما در کابینه آقـــای خـــاتمی عملکــردهای زیــادی در حوزه‌های مختلف داشتید و کارهایی در ایـن زمینه توسط شما صورت گرفت.
بله، کارهایی کردیم. هم اکنون هم یک شورای اجتماعی در وزارت کشور داریــم ولــی اهمیت مسایل اجتماعی به قدری زیاد است که نیاز به تاسیس یک وزارتخانه یا نهادی که بتواند بین قوای مختلف به صورت کلی برنامه ریزی و عمل کند احساس می‌شود. ما به دلیل نوع رویکرد دولــت اصــلاحات و تاکیـــد بــخــصوصی که بر نهادهــای مدنی داشتیم، اقـــداماتمان در راستای تــقـــویت و توسعه نهادهــای غیر دولتی در زمینه زنان بود که در آن مقطع زمانی تعدادشان 9 برابر شد. در زمینه اشتغال یا خشونت علیه زنان اقدامات ترویجی و فرهنگی صورت گرفت و هم پروژه های تحقیقاتی داشتیم. موضوع خشونت علیه زنان را بسیار پیگیری کردیم که یک کمیته هم به این منظور با همکاری وزارت کشور راه‌اندازی کردیم که یک کار میدانی برای آن انجام شد ولی متاسفانه نتایج آن در دولت بعدی به دست فراموشی سپرده شد. بله مسائل اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. در عرصه اجتماعی بحث همبستگی در عرصه سیاست داخلی و آشتی ملی و در عرصه سیاست خارجی تعامل و تنش زدایی است.
اگـــر به ریاست جمهوری برسید چند درصد از کابینه شما را خـــانم‌هــا تشکیل خواهند داد؟
من با توجه به شناختی که از زنان فرهیخته و توانمند کشور دارم فکر می‌کنم نیازمند جست وجو و تحقیق و برسی نباشم. یعنی می‌شناسم افراد را چون طی دولت‌های قبلی نیز مدام لیست داده و معرفی کردیم. البته الان به شما نمی‌توانم عدد بگویم ولی قطعا کابینه از وجود زنان توانمند بیشتر از کابینه‌های قبلی بهره‌‌مند خواهد بود. تا به حال صرفا معاونان رئیس جمهور از خانم‌ها بودند.
نگاه شما به مسائل حوزه زنــان از قــبیل چند همسری، تساوی دیه زن و مرد، مشکلات زنـان کارتن خواب، حمایت از اشتغال مالی زنان، مدیریت زن در سطوح مختلف اداری و... چگونه است؟
در امور و مسائل زنان تلفیقی از مسائل مختلف وجود دارد. برخی به اشتباه فکر می‌کنند که وقتی صحبت از مسائل زنان می‌کنیم امور زنان فقط بحث مسائل حقوقی زنان است در حالی که همین فهرستی که شما اشاره کردید در بحث تاثیر خشکسالی بر زنان، خشونت، کودک همسری، بیکاری، اعتیاد و در عین حال هم مسائل و مقررات مربوط به زنان یک پکیج و بسته‌ای است که باید برای هرکدام از اینها بر اساس یک سند جامع برنامه توسعه زنان باید اقداماتی انجام شود. ما گاهی اوقات به برخی مسائل جزئی و کوچک می‌پردازیم و بخشی نگاه می‌کنیم و از مسائل دیگر غافل می‌شویم در حالی که من معتقدم در موضع زنان در همین برنامه خودمان هم یک فصل را به موضوع زنان اختصاص دادیم که در آن به چالش‌ها، راهبردها و برنامه‌های گسترده باید یک نگاه جامع، سیستماتیک و همه جانبه در ارتباط با همه زنان در ارتباط با همه عمرشان انجام دهیم. مسائل زنان کم نیست از مشکل زنان روستایی، مساله بیماری‌هایی که مربوط به زنان است، خشونت خانگی و ... می‌توان برای این حوزه برشمرد. لذا وقتی می‌گویم برنامه ریزی جامع و سیستماتیک اگر در مسند رئیس جمهور قرار بگیرم باید نگاه من به همه زنان باشد. یعنی از دختران
جوان، زنان شاغل، زن روستایی، کارمند و خانه دار و همه دوره‌های زندگی آنها یعنی دوره کودکی، نوجوانی، میانسالی و سالمندی آنها را در بر بگیرم و همه نقش‌هایی که دارند از جمله نقش مادری، اجتماعی و خانوادگی را لحاظ کنم. برنامه امور زنان یک برنامه همه جانبه با اضلاع مختلف است که باید به صورت مجموع مورد توجه قرار گیرد و نمی‌توان بخشی به آن نگاه کرد. لذا نباید به یک یا دو مساله پرداخت چراکه مثلا بحث دوچرخه سواری زنان، حضور زنان در ورزشگاه‌ها، مساله حجاب، کودک همسری، خروج زنان از کشور نیز وجود دارد که یکسری از اینها جنبه حقوقی دارد که نیازمند اصلاح قوانین و مقررات است. یکسری جنبه فرهنگی دارد که نیازمند اصلاح فرهنگ عمومی جامعه است. مساله بیکاری زنان فارغ التحصیل است که نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده خیلی بیشتر از مردان است که نیازمند سازو کارها و تدوین مقررات و شرایط برای بهره‌مندی از این استعداد زنان تحصیلکرده در کسب و کار و در فرایند توسعه هستیم. به طور خلاصه بگویم ما نیازمند یک نگاه جامع، سیستماتیک و فراگیر در ارتباط با موضوع زنان هستیم که بتوانیم این موضوعات را اولویت‌بندی کنیم و این قطعا نیازمند یک برنامه ریزی
مستمر، مدام و مقداری هم زمان‌بر خواهد بود.
البته خانم‌ها نــیز دربـــاره تعامل با قوای دیگر عملکرد مطلوبی دارند.
بله این موضوع موضوعی نیست که فقط خود زنان بخواهند آن را انجام دهند. موضوع زنان باید جنبه عزم ملی پیدا کند و باید به یک ضرورت و نیاز تبدیل شود. من بارها گفتم که ما از منظر منافع زنان صحبت نمی‌کنیم بلکه از منظر مصالح ملی نگاه می‌کنیم. یعنی می‌گوییم یک کشور توسعه یافته که بتواند توسعه‌ای پایدار، متوازن و همه جانبه داشته باشد نیازمند این است که همه ظرفیت‌هایش از جمله ظرفیت انسانی‌اش مورد بهره برداری و استفاده قرار گیرد. نمی‌شود یک بال جامعه که مردان باشند رشد کنند و یک بال دیگر که زنان هستند ضعیف و ناتوان باشند.
در منزل شما دایره المعارف زن ایرانی است، این دایره المعارف از کجا آمده و با چه هدفی تدوین شده است؟
از جمله فعالیت‌هایی که ما در دوره مسئولیت‌مان در مرکز امور مشارکت زنان در دولت آقای خاتمی انجام دادیم در بخش فرهنگ، مستند سازی و تولید دانش حوزه زنان که خیلی خلأ داشتیم و هنوز هم داریم با همکاری بنیاد بزرگ دانشنامه فارسی اولین دایره المعارف زن ایرانی را که دارای 700 مدخل در 3 جلد است تهیه و چاپ کردیم که به نظر من یکی از منابع ارزشمند و کتاب‌های مرجعی است که در این حوزه وجود دارد. این کتاب خیلی مورد استقبال قرار گرفته و خدمت مقام معظم رهبری بردیم و ایشان خیلی تعریف و تمجید کردند و حتی گفتند زن ایرانی فقط دو جلد؟ که گفتیم فعلا این دو جلد را از ما قبول کنید تا بقیه انشاء ا... بیاید. در خاتمه می‌خواهم از شما و همه زنان و مردانی که در گفتمان سازی این کار فعالیت کردند تشکر کنم و اشاره داشته باشم که ما در یک نقطه عطفی در تاریخ مشارکت سیاسی جامعه قرار داریم و آیندگان درباره ما قضاوت خواهند کرد. چون اتفاقی که در این مرحله رخ داد و در 1400 صورت گرفت این بود که یک گام بلندی به سمت ارتقای مشارکت سیاسی زنان و دستیابی به یکی از حقوق مصرح قانون اساسی برداشته شد. امیدواریم که در آینده شاهد تحقق عملی چنین حقی هم باشیم.
یعنی این حق در این دوره توسط مسئولان تصریح و تایید شد و امیدواریم که در دوره‌های بعد نیز محقق و عملی گردد.
ارسال نظر