آیا دوم خرداد همچنان مطرح است؟
صادق زیباکلام استاد دانشگاه
این روزها حداقل در فضای مجازی به علاوه برخی از رسانهها شاهد اشاراتی به سالگرد دوم خرداد و چرایی آن و اینکه چه حاصل و نتایجی داشت هستیم اما واقعیت آن است که به نظر میرسد از بسیاری جهات امروز ایران 1400 خیلی هم بیشباهت به خرداد 1376 نیست. امروز هم در ایران بخش قابل توجهی از دانشجویان، تحصیلکردگان و نویسندگان از وضع موجود سرخورده هستند، مثل همین داستان در دوم خرداد 76 بود که بسیاری از روشنفکران، فعالان بخش خصوصی، فارغالتحصیلان دانشگاهها و این قبیل اقشار و لایههای اجتماعی به علاوه اقلیتها از وضع موجود راضی نبودند، البته از نظر سیاست خارجی نیز شباهتهایی بین این دو دوره زمانی وجود دارد، در سال 76 دشمنی با آمریکا به عنوان چارچوب اصلی بود و صدور انقلاب یکی دیگر از محورهای سیاست خارجی. امروز هم شاهد هستیم دقیقا همان ادبیات و شعارها حاکم هستند، که به همه اینها مسائل هستهای هم اضافه شده است که در سال 76 جزو مسائل نخست نبود. در سال 76 از نظر اقتصادی پیشرفتی وجود نداشت، امروز هم به لحاظ اقتصادی پیشرفتی وجود ندارد، در سال 76 شکافهای اقتصادی مانند امروز وجود داشت، در سال 76 سرخوردگی فعالان اقتصادی به ویژه در بخش خصوصی از اقتصاد دولتی ایران وجود داشت امروز هم البته نه به گستردگی آن زمان وجود دارد. سال 76 ایرانیان فوج فوج نمیرفتند درکشورهایی همچون گرجستان، امارات، ترکیه و مناطق دیگر سرمایهگذاری کنند، ولی امروز به وفور شاهد این امر در کشورمان هستیم، بنابراین به عقیده من ظرف این 24 سال تفاوت و پیشرفت چندانی در ایران به وجود نیامده است در عین حال تفاوت بارزی بین دوم خرداد سال 76 و دوم خرداد 1400 وجود دارد و آن هم به کاهش امید در سطح جامعه است. در سال 76 همه این مشکلات بود اما امید هم بود، به همین خاطر بود که کسر قابل توجهی از مردم بدون آنکه تحقیقی صورت بگیرد، بدون اینکه «دوبار تکرار میکنم» در کار باشد، خود به پای صندوقهای رای رفتند و24 سال پیش 20 میلیون رای دادند و آن حماسه باور نکردنی را آفریدند، نامزد مورد نظر مسئولان 6 میلیون رای آورد و نامزد مردم 20 میلیون رای، اما امروز بعد از گذشت بیش از دو دهه آن امید هم دیگر دذر آن سطح وجود ندارد و تعداد قابل توجهی از کسانی که در دوم خرداد 76 رفتند پای صندوقها و آن حماسه را آفریدند امسال در انتخابات پیش رو همچنان تردید دارند، این تفاوت در عین حال که نشان دهنده درجا زدن سیاسی و اجتماعی جامعه ایران است، تفاوت کمی نیست، در حالی که ظرف این مدت بسیاری از کشورها به لحاظ توسعه اقتصادی و سیاسی و اجتماعی پیشرفتهای زیادی کردهاند اما متاسفانه ما، در بعضی موارد درجا زده و به تعبیری به عقب هم رفتهایم.
ارسال نظر