فشارخون بالا در کمین سلامتی

بیماری‌های پنهان پرفشاری خون(فشارخون بالا) را باید جدی گرفت و در کشور از پنج نفر، یک نفر به این بیماری که قاتل‌خاموش نامیده می‌شود، مبتلا هستند. گزارش‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی از آن است، بیش از نیمی ‌از سکته‌ها و بیماری‌های قلبی، عروقی به‌دلیل فشارخون بالا هستند و بزرگترین علت مرگ در دنیاست و از هر هشت مرگ در دنیا یک مرگ مربوط به فشارخون بالاست. 15میلیون نفر از جمعیت کشور دچار فشارخون بالا هستند که حداقل ۴۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری بی‌خبرند، این افراد زمانی از فشارخون مطلع می‌شوند که با عارضه سکته‌مغزی، قلبی یا نارسایی کلیوی به بیمارستان مراجعه می‌کنند. هر ایرانی در سن بالای ۳۰ سال که سن ورود به بیماری پرفشاری خون است باید فشارخون خود را کنترل کند و اگر نمک از سفره‌ها حذف شود این آمار ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. مطالعات جهانی نشان می‌دهد نرخ افزایش فشارخون در زنان سریعتر است و از سنین پایین‌تری آغاز می‌شود. همین امر باعث می‌شود زنان بیشتر از مردان مستعد بیماری‌های قلبی‌وعروقی باشند، مردان در سن بیست سالگی در مقایسه با زنان فشارخون بالاتری دارد، ولی در دهه چهل زندگی زنان در این زمینه از مردان سبقت می‌گیرند، به‌طوری‌که فشارخون زنان در دهه چهل با فشارخون مردان در دهه ۶۰ زندگی قابل قیاس است. محققان هورمون‌ها را در این امر دخیل می‌دانند. برخی از پزشکان بر این باورند که بیماری پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده می‌شود، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک می‌کند و اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نشود، نه‌تنها فعالیت دستگاه قلب‌وعروق، بلکه سایراعضای بدن نیزدچار مشکل می‌شود. به گفته آنان، فشارخون بالا تهدید جدی محسوب می‌شود زیرا باعث می‌شود قلب شدیدتر کار کند که نیاز آن به اکسیژن را افزایش داده در ایجاد آنژین دخالت دارد، در صورتی‌که این مشکل تحت‌کنترل قرار نگیرد خطر حمله قلبی، سکته‌مغزی و بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد و برخی افراد می‌توانند با شیوه زندگی سالم، کاهش وزن اضافی، ترک سیگار، محدودکردن مصرف کافئین و الکل، کاهش مصرف نمک و انجام روش‌های تمدد اعصاب فشارخون بالا را کنترل کرده آن را کاهش دهند.

آسیب ‌به قلب و شریان‌ها

مهدی مدرسی متخصص قلب‌وعروق در این زمینه می‌گوید: فشارخون بالا علائمی ‌ندارد، اما می‌تواند آسیب مهمی ‌به قلب و شریان‌ها بزند. از این جهت از هر فرد خواسته می‌شود از مقدار فشارخون خود و وجود عوامل خطر و میزان آن اطلاع داشته باشد. وی اظهار می‌دارد: بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک می‌کند و اگر فشارخون بالا در مراحل اولیه کنترل نشود، نه‌ تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق، بلکه سایر اعضای بدن نیزدچار مشکل می‌شود و شناسایی فشارخون بالا آسان و معمولا کنترل این بیماری از طریق تغییر در شیوه زندگی مانند کاهش مصرف نمک و افزایش فعالیت بدنی و یا در صورت لزوم دارو درمانی آسان است. این پزشک تصریح می‌کند: مصرف غذاهای چرب و پرنمک و نیز عدم مصرف میوه و سبزیجات به مقدار کافی، ورزش‌نکردن و عدم تحرک بدنی کافی، کنترل و مدیریت ناکافی خشم و استرس و مصرف مفرط الکل، بهداشت و سلامت از جمله میزان درآمد، سطح سواد و نوع مسکن می‌توانند تاثیرات سویی برعوامل رفتاری خطرساز ابتلا به فشارخون بالا داشته باشند. مدرسی با بیان اینکه فشار خون بالا سبب بروز خطراتی جدی مانند سکته‌های قلبی و مغزی، نارسایی کلیه، اختلالات بینایی می‌شود، می‌افزاید: اگر بیماری فشارخون بالا دارید، از کنترل فشارخون خود در حد طبیعی، مطمئن شده و به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید زیرا مصرف به‌موقع و منظم داروهای کاهنده فشارخون، به کنترل فشارخون در حد طبیعی کمک می‌کند.

علائم

وی ادامه می‌دهد: افراد باید به‌منظور تشخیص به‌موقع بیماری، حداقل هر سال یکبار فشارخون خود را اندازه‌گیری کنند تا در صورت وجود فشارخون بالا، آن را کنترل کرده و عمر طولانی تری داشته باشید و به سایر اعضای بدن نیز آسیب وارد نشود. دکتر پیام آزاده استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز می‌گوید: فشارخون بالا یکی از بیماری‌های مزمن دنیاست که ۲۵ درصد مردم جهان را درگیر می‌کند و از آنجایی که این بیماری بدون علامت و مرموز است، باید مردم غربالگری شوند، زیرا غربالگری کمک می‌کند کسانی که فشارخون بالا دارند شناسایی شده و تحت درمان شریع قرار گیرند. وی اظهار می‌دارد: اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود در درازمدت به قلب، کلیه، بینایی آسب وارد کرده و حتی فرد مبتلا را به کام مرگ می‌کشاند، فشارخون بالا بیماریی است که نباید نسبت به آن بی‌اعتنا بود و تشیخص زودهنگام و شناسایی مبتلایان از اهمیت زیادی برخوردار است. آزاده تصریح می‌کند: سردرد شدید، سرگیجه، مشکلات بینایی، درد قفسه‌سینه، ضربان قلب نا منظم، وجود خون در ادرار از علائم ابتلا به فشارخون بالاست و با معاینات دوره‌ای می‌توان از وجود فشارخون آگاه شود، این بیماری خطرناک بوده و افرادی که والدین آن به فشارخون بالا مبتلا هستند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری را دارند و می‌توان با داروهای جدید آن را کنترل کرد. اتحادیه جهانی فشارخون بالا(WHL)، از سال ۲۰۰۵ میلادی بسیجی را راه‌اندازی کرده و روز ۱۷ ماه می‌سال میلادی(۲۷ اردیبهشت‌ماه) را روز جهانی فشارخون تعیین کرده‌است. هدف از این بسیج سالانه، ارتقای آگاهی و درک مفهوم فشارخون بالا با شعار «فشارخون خود را دقیق اندازه‌گیری کنید» و پیام آن: «با اندازه‌گیری دقیق فشارخون وکنترل آن، عمر طولانی‌تری داشته باشید» است.