جهل هنوز در «اسب تروا» مخفی است
امیرحسین جلالی ندوشن روانپزشک
امروزه بسیاری از کارشناســان بر این باورنـد که افسردگی مهمترین پیامد دوران کرونا است، اما نگارنده این سطور درباره کلیت این موضوع چندان معتقد به افزایش افسردگی در شرایط شیوع بیماران نیست و برای روشن شدن افکار عمومی، توضیحاتی را ارائه مینماید، امید که مفید واقع شود. ما به جهان پس از کرونا تنها تنش، اضطراب، تنهایی و زخمهای التیام نیافته خواهیم برد. تصور بنده این است از آنجا که همهگیری طولانی شده در زندگی ما تغییراتی ایجاد کرده که به مرور زمان رفتار و عادتهای جدیدی را شکل داده است. حتی به یک زبان دیگر میتوان از این حرف زد که ما به تشکیل فرهنگ جدیدی در زمینه استفاده از اموری مثل ابزارهای الکترونیک و فضای مجازی و ارتباط از راه دور دست یافتهایم. البته در اموری مثل مدیریت زمان یا شیوه تعاملهای اجتماعی و بین فردی هم دچار تحول شدهایم. این تغییرات و رویهها و فرهنگهای جدید جا افتاده و ذهن ما به آنها خو کرده و دیگر بیگانگی سابق را به آنها نداریم. تغییرات آرام آرام در وجود ما باقی خواهد ماند و بعد از کووید هم ادامه پیدا میکند. اینها صرفا یکسری عادات رفتاری نیست و بهعنوان مثال استفاده از امکانات مجازی در کشور ما و در دنیا میتواند با اموری همچون عدالت اجتماعی و برابری همگامی داشته باشد. درحال حاضر بسیاری از مردم در شهرهای کوچک میتوانند به سخنرانیها و گفتوگوهایی که زمانی فقط محدود به تهران نشینان و مرکز بود دسترسی داشته باشند، همچنان که کشورهای درحال توسعه در کنار جهان توسعه یافته میتوانند به بسیاری از رویدادها دسترسی پیدا کنند. در این دوران در فضای مجازی رویدادهای رایگان زیادی برگزار شد و ممکن است بعد از کووید این رویدادها کمتر شود اما به هرحال ادامه پیدا میکند. دوره کووید امکان تبادل، گفتوگو و ارتباط بین بخشهایی که در گذشته رابطهای بین آنها فراهم نبود، فراهم آورد که همه اینها میتواند جهانی چند فرهنگی توأم با مدارا را بعد از کووید رقم بزند. بسیاری کووید را یک نوع پرسشگری از علم و به مبارزه طلبیدن علم هم تلقی کردند و از سویی عدهای آن را مسألهای دانستند، که به بشر نشان داد چقدر به علم نیازمندیم و چقدر باورهای سست و خرافات میتواند به جوامع بشری آسیب بزند. کووید میتواند انسانها را فروتن کند و این میتواند مسألههای انسان را در جهان جدید دچار تحول کند. همین طور با همه باوری که بشر به پروسه مدرنیته داشت اما کرونا به همه نشان داد حتی در دل همان جهان توسعه یافته تا چه اندازه با فرمهای بدوی فکر و با باقیماندههای قدرتمند پیشامدرن و زیست اولیه انسان روبه رو هستیم. همه فهمیدیم جهل از بین نرفته و هنوز در درون اسب تروا حضور دارد و هر آن میتواند میدان را از آن خود کند. بشر در دوران همهگیری فهمید باید چگونه با جهل مبارزه کند و مثال واضح آن همان واکسن گریزی است.
ارسال نظر