هدف ظریف از تور اروپایی

ادامه صفحه یک

در این بین جلسه اخیر اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم با وزیر امور خارجه پیرامون انتشار فایل صوتی و محتوای آن، که به توهین و تهدید علیه محمدجواد ظریف کشیده شد، عامل بسیار موثری در دوری گزیدن ظریف از فضای انتخاباتی بود. زمانی که مجتبی ذالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی عنوان می‌دارد در جلسه مذکور بیم سکته قلبی ظریف به دلیل شدت توهین‌ها و فشارها می‌رفت، نشان می‌دهد ظریف بهترین راه و در حقیقت تنها راه را در انجام سفرهای دیپلماتیک دیده است. اینها علاوه بر آن است که از سوی اصلاح‌طلبان و مستقلین هم تلاش‌های جدی برای ورود محمدجواد ظریف به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری شکل گرفت تا جایی که در نهایت جبهه اصلاح‌طلبان آقای ظریف را به عنوان گزینه نخست خود مطرح کردند. همین مساله سبب افزایش میزان حواشی و شانتاژها علیه وزیر امور خارجه شد. در این شرایط طبیعی است که ظریف برای دوری گرفتن از فضای سیاسی و زدودن سیاست از چهره دیپلماسی، ضمن اعلام رسمی عدم‌حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری، با پیگیری سفرهای دیپلماتیک، حواشی را از خود و دستگاه سیاست خارجی دور کند. کما اینکه در پیام اینستاگرامی هفته گذشته‌اش هم به این موضوع پرداخت. نکته دیگر ناظر به اهمیت این سفر برای باز‌تعریف مناسبات ایران با اروپاست. به هر حال بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ و خروج وی از توافق هسته‌ای و به دنبالش احیای تحریم‌ها و پیگیری سیاست فشار حداکثری، کشورهای اروپایی هم متاثر از این نگاه ایالات متحده آمریکا به مسیری کشیده شدند که یا نخواستند یا عملا نتوانستند اقدام مثبت موثری در پیگیری مناسبات سیاسی، دیپلماتیک و به خصوص اقتصادی و تجاری با ایران داشته باشند. در این بین اگر‌چه اروپایی‌ها همواره سعی کرده‌اند با نقش میانجیگرایانه خود نوعی توازن را در تنش تهران و واشنگتن ایجاد کنند، اما در صحنه عمل با انفعال خود ذیل تعهداتی که در برجام پذیرفته بودند، مسیری را شکل داده‌اند که باعث سردی روابط ایران و اروپا شد. البته برخی اقدامات ایران مانند پیگیری گام‌های کاهش تعهدات برجامی و نیز تحقق برخی اقدامات به واسطه مصوبه مجلس موسوم به اقدام راهبردی، بر سردی روابط دو طرف افزوده است. بنابراین سفر محمد‌جواد ظریف به کشورهای اروپایی می‌تواند نقش جدی در بازتعریف روابط ایران و اروپا و گرم شدن مناسبات سرد کنونی داشته باشد؛ به‌خصوص که با روی کار آمدن جو بایدن، اکنون کاخ سفید برنامه‌ای جدی برای گسترش روابط خود با اروپایی‌ها در همه زمینه‌ها به ویژه در پرونده‌های مهمی مانند پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران و برجام دارد. بنابراین جا دارد دستگاه سیاست خارجی به موازات تلاش آمریکا برای ایجاد یک فضای اجماع علیه ایران با پیگیری و تحرکات دیپلماتیک خود، مناسبات مناسب با اروپا را تعمیق بخشد تا عملا با یک اقدام پیش‌دستانه از اتحاد بیش از پیش اروپا با آمریکا علیه ایران جلوگیری کند.