بازی عوض می‌شود؟
آرمان ملی- امید کاجیان: حملات چند روزه اسرائیل و حماس و اعلام رسمی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر حماس مبنی براینکه از تمام جهات این جمهوری اسلامی است که از آنها حمایت می‌کند، در کنار موضع جو بایدن که بیان داشته اجازه نمی‌دهد امنیت اسرائیل بدین‌شکل مورد مخاطره قرار بگیرد و آمریکا این حق را به اسرائیل داده تا مطابق با آنچه دفاع از امنیت خود می‌داند عمل کند، این سوال را مطرح می‌سازد که با این شرایط ممکن است مذاکرات وین تحت‌الشعاع قرار بگیرد؟ به ویژه اینکه ده‌ها نفر از سناتورهای آمریکایی هم با اشاره به حمایت‌های ایران از گروه‌های جهادی از جمله حماس، مذاکرات در شرایط فعلی را یک زنگ خطر تعبیر کرده‌اند و از بایدن خواسته‌اند تا در آنچه امروز در وین درحال شکل‌گیری است تجدید‌نظر کند. اگرچه مذاکرات وین هم‌اکنون نیز در هاله‌ای از ابهامات قرار دارد؛ مذاکراتی که در مورد آن هر‌از‌گاهی اخبار متناقضی شنیده می‌شود. ابتدا سخن از رفع تحریم‌های انرژی و صنعت خودرو .... ایران بود و همین‌طور رفع تحریم‌های بسیاری از افراد تحریم‌شده، از سویی دیگر شبکه‌هایی مثل پرس تی‌وی بر این نکته تاکید داشته‌اند که برخلاف گفته‌های مقامات دولتی
ایران، تحریم‌های اصلی از جمله تحریم‌های کاتسا و ...؛ که در اختیار رئیس‌جمهور آمریکا نیستند و در اختیار کنگره قرار دارند باقی می‌مانند. ضد‌و نقیض‌گویی‌ها درباره مثبت یا منفی بودن این مذاکرات در حالی است که در اوایل خردادماه عملا فرصت سه‌ماهه ایران به آژانس اتمی نیز به پایان می‌رسد و آنطور که پیشتر ایران گفته بود بعد از این سه ماه دوربین‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای را خاموش خواهد کرد و اساسا به بازرسان آژانس نیز اجازه بازدید از سایت‌های هسته‌ای را نخواهد داد؛ این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که از سویی دیگر غنی‌سازی بالای 60 درصد نیز کلید خورده است. هرچند درباره تمدید همکاری‌ها با آژانس، عراقچی تلویحا اعلام کرده احتمالا این فرصت تمدید می‌شود اما نیروهای مخالف مذاکرات مانند برخی مجلس‌نشینان انقلابی چون رئیس کمیسیون امنیت ملی می‌گویند همکاری‌ها در خردادماه قطع خواهد شد. در میان همه این موارد آنچه تا پیش از این پیش‌بینی نمی‌شد موضوع حملات اخیر موشکی حماس و در نتیجه جنگ اسرائیل با آنهاست و تا امروز حمایت آمریکا از اسرائیل درآن مشهود است؛ موضوعی که با توجه به وقت کم باقی مانده برای به سرانجام رساندن مذاکرات
در دولت روحانی- علاوه بر فرصت چند روزه همکاری ایران با آژانس- این پرسش را پیش‌رو قرار می‌دهد که آیا این مساله می‌تواند مانع مذاکرات شود یا اینکه مسیر مذاکرات را به سمت مباحث فرابرجامی و موشکی ایران، مسائل حقوق بشری و عدم‌حمایت از تروریسم هدایت کند؟
مسیر مذاکرات وین تغییر نمی‌کند؟
فریدون مجلسی، دیپلمات سابق دراین باره به «آرمان ملی» می‌گوید: آنچه امروز درحال وقوع است جای تاسف دارد. ماجراجویی نتانیاهو و عملش در قبال قدس‌شرقی، که ناشی از اعتماد به نفسی بود که ترامپ در دوران ریاست جمهوری اش به او داده و بعد از آن حملات موشکی به اسرائیل و حالا نیز فضای جنگی به وجود آمده است؛ در حالی که پیشتر بارها راه‌حل‌های صلح‌طلبانه‌ای مطرح شد که زیر‌بار سازگاری مسالمت‌آمیز نرفتند و کار به اینجا کشیده شد. این کارشناس اضافه می‌کند: از سویی به نظر می‌آید نتانیاهو سعی می‌کند از جنگ به عنوان یک ابزار بهره ببرد. او می‌خواهد خودش را که در آستانه محاکمه در اسرائیل است، به نوعی حق‌به‌جانب نشان دهد و اکنون در شرایط جنگی سعی دارد نظر مردم اسرائیل را به خود جلب کند. از سویی این حملات می‌تواند کنفرانس وین را با یک شوک مواجه کند و شاید مانع هرگونه مصالحه‌ای در برجام شود یا روند آن را کند کرده یا تغییردهد. وی می‌افزاید: اما باید گفت روشی که تا قبل این اسرائیل و ترامپ برای مطرح کردن تهدید ایران در منطقه پیش می‌بردند کار‌سازبوده، آنها توانسته‌اند حمایت کشورهای خلیج‌فارس، امارات و بحرین و حتی عربستان را داشته
باشند؛ به نوعی که صلح ابراهیم رقم خورد، برقراری رابطه اسرائیل با کشورهای عربی آغاز شد و این صلح، کارت برنده‌ای برای آنها بود؛ اما با طمع کاری و این جنگ حتی به این رابطه سیاسی و صلحی که به تازگی آغاز شده بود، لطمه می‌خورد و شاید به قطع روابط این کشورها با اسرائیل و حادشدن شرایط منتهی شود. از سویی هرچند آمریکا اعتراض‌نامه سازمان ملل را وتو کرد؛ اما پرسش این است که مگر ایالات‌متحده تا چه زمانی می‌تواند هزینه زیاده‌خواهی اسرائیل را بدهد؟ مجلسی ادامه می‌دهد: در سوی دیگر اما حملات موشکی است که هنیه از جمهوری اسلامی تشکر می‌کند. در اینجا باید این نکته را بدانیم که اساسا تصویب برجام به دلیل حمایت از اسرائیل در تهدیدهایی بوده که ادعا می‌شده ایران انجام می‌داده است؛ تهدیدهایی مثل اینکه بارها گفته شده اسرائیل نابود خواهد شد. همانطور که دیدیم در زمان توافق برجام هم وقتی موشکی در ایران با شعارهایی علیه اسرائیل شلیک شد، عملا وضعیت و فضای برجام را هم تحت‌الشعاع قرار داده و دچار مشکل کرده است. این بار هم این موضوع و حملات موشکی اخیر می‌تواند ایران را در مذاکرات وین دچار تنگنا کند یا اذهان را به سمت‌وسوی محدودیت
اقدامات موشکی ایران ببرد. همانطور که ترامپ یکی از مسائلش در برجام موضوع مسائل موشکی بوده است، اکنون هم این حملات قادر خواهد بود عملا مذاکرات وین را با چالش روبه‌رو کند. این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه می‌کند: عملا این جو جنگی می‌تواند در بحث مذاکرات وین هم اسرائیل و هم مخالفان داخلی توافق را خوشحال کند چرا که این گفت‌وگوها را تحت‌تاثیرقرار می‌دهد. اما قطعا اقدامات جنگی کنونی در نهایت با فجایعی که بر سر مردم منطقه آوار می‌شود همراه خواهد بود. هرچند ممکن است عده‌ای را به این موضوع امیدوار کند که مذاکرات وین به واسطه این اتفاق به سرانجام مطلوبی نرسد یا دچار خدشه شود.
ارسال نظر