اراده نظام، خلاف خواست دلواپسان

کاهش نرخ ارزها و تقویت پول ملی نتیجه مستقیم مذاکرات وین است و خبرهای خوشی که در ارتباط با احیای برجام می‌رسد اثر خودش را درحوزه اقتصاد می‌گذارد. اما از خبرعدم اجازه مجلس به بانک مرکزی مبنی بر کاهش بیش از دو درصد روزانه نرخ دلار، بی‌اطلاع هستم و به نظرم اگر این مصوبه بود باید تابحال خبری می‌شد اما آنچه هست اینکه آثار روانی احیای برجام دارد خود را نشان می‌دهد و بخش قابل توجهی از تحولاتی که در ماه‌های گذشته در ارتباط با موضوع افزایش قیمت ارزهای خارجی داشتیم، به خاطرمسئله تحریم‌ها بود و نهایتا زمانی که بحث تحریم‌ها پیش آمد، شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت ارزهای خارجی بودیم. اما قطعا با گشایش‌هایی که ایجاد می‌شود باید منتظر کاهش قیمت ارزهای خارجی بیشتر از این هم باشیم چون با به نتیجه رسیدن برجام و آزادشدن دارایی‌های ایران در خارج از کشور وقتی نقل و انتقال پول با سهولت بیشتری امکان‌پذیر باشد، کاهش بیشتر نرخ ارزهای خارجی انتظاری طبیعی است و بعید به نظر می‌رسد که بتوان به این راحتی جلوی ریزش دلار را گرفت. شاید به شکل مقطعی اجازه ریزش بار بازار را ندهند اما کاهش ارزش ارزهای خارجی طبیعی است چون بخش قابل توجهی از افزایش قیمت‌ها به آثار روانی تحریم‌ها برمی‌گردد و حالا که تحریم‌ها برداشته شود، طبیعی است که قیمت‌ها متعادل و به واقعیت‌های اقتصادی نزدیک‌تر شود و این اتفاق بیفتد. درکل اقتصاد از منطق خاص خودش تبیعت می‌کند تااینکه از منطق سیاستگذاران یا سیاستمداران تبعیت کند. واقعیت این است که سیاستمداران وقتی در نتیجه مسائلی که واقعیات اقتصادی کشور بود، نتوانستند جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرند قطعا و یقینا جلوی کاهش قیمت‌ها را هم به این راحتی نمی‌توانند بگیرند که با گرفتن تصمیم، جلوی کاهش قیمت‌ها گرفته شود. وقتی آثار روانی از بین برود در اقتصاد خود را نشان می‌دهد و آنچه شاهدیم آثار روانی این وضعیت است و آن‌طور که انتظار می‌رود با عادی شدن شرایط اقتصادی کشور تحولاتی که همه منتظرش بودند در حال روی دادن است. اما در این مقطع که مذاکرات در ریل خودش قرار گرفته، خبر خوشی برای دلواپسان نیست چون خواستار این بودند که حداقل این اتفاق تا قبل از انتخابات روی ندهد. درمجموع آنچه برایشان دارای اهمیت بود، موضوع انتخابات و بهره‌برداری از مسئله تحریم‌هایی بود که بدست خود دلاپسان با دادن بهانه به دست دشمنان ملت ایجاد کردند. دور اول تحریم‌ها در دولت قبل از دولت روحانی و دولت همسو با دلواپسان اتفاق افتاد. بعد از به نتیجه رسیدن برجام دلواپسان هنوز امیدوار بودند که برجام به نتیجه نرسد و تا حدودی این هدف دلواپسان با پیروزی ترامپ در آمریکا حاصل شد اما با توجه به عزم دولت جدید آمریکا که از زمان انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام شد که به برجام برمی‌گردد و یکی از وعده‌های انتخاباتی بایدن بود، امیدواری‌هایی برای چنین روزهایی ایجاد شده بود و دلواپسان نگران بودند. اما با اینکه دلواپسان از اتفاقی که افتاده، ناراحتند اما بعید به نظر می‌رسد که بتوانند خللی در روندی که ایجاد شده پدید آورند. درواقع روند رو به جلویی را شاهد هستیم و به سمتی می‌رویم که برجام مجددا احیا شود و به این راحتی نمی‌توانند آن را متوقف کنند. هرچند که کاسبکاری آنها همچنان ادامه خواهد داشت و با شناختی که از آنها داریم، بیکار نخواهند نشست اما اراده نظام چیزی خلاف آنچه دلواپسان دنبال می‌کنند، است. اراده نظام بر این قرار گرفته که برجام هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد چون رهبری هم بر این موضوع که یک لحظه هم از لغو تحریم‌ها تعلل نشود، تاکید فرمودند و باید تلاش شود که هرچه سریع‌تر تحریم‌ها برداشته شود. بنابراین با این وصف، بعید به نظر می‌رسد که تلاش دلواپسان به جایی برسد. از طرفی با توجه به دستوری که برای بررسی مجدد لوایح مربوط به اف ای تی اف داده شده، نسبت به اینکه مجمع آن را تعیین تکلیف کند، خوشبین هستم. هدف نظام از احیای برجام این است که به نوعی تحریم‌ها برداشته شود تا نهایتا گشایشی صورت بگیرد. بنابراین اگر لوایح به نتیجه نرسد، نقض غرض خواهد بود. درواقع الان که دیگر تحریم‌ها برداشته شود، وقت آن است که اف ای تی اف هم به نوعی حل شود.