احیای برجام؛ ضربه سیاسی به نتانیاهو

اساسـا طی چهار دهه‌ای که از عمر انقلاب می‌گذرد، همواره تنش و سایه جنگ ایران و اسرائیل با شدت و ضعف وجود داشته است، اما به دلایل متعدد این جنگ از حالت نیابتی وارد جنگ مستقیم میان دو طرف نشده است. ضمن اینکه اسرائیلی‌ها با اوج‌گیری قدرت و توان هسته‌ای ایران، طی سال‌های اخیر از هرگونه تلاش برای توقف یا کاهش شتاب در افزایش توان هسته‌ای دریغ نکرده‌اند. از ترور گرفته تا جاسوسی، خرابکاری، بحران‌‌آفرینی و...؛ اما چنان‌که می‌دانیم طی چند هفته اخیر شاهد سلسله‌حملاتی به کشتی‌های اسرائیلی و ایرانی بوده‌ایم که طرفین همدیگر را مقصر این حملات می‌دانند؛ آن هم حملاتی که به نظر می‌رسد، هم شدت یافتن آن و هم کاهش فاصله زمانی وقوع‌شان حکایت از این دارد که فضا درحال وارد شدن به نوع جدیدی از تقابل بین دو طرف است. به هرحال حمله به کشتی ساویز چهارمین حادثه از نوع خود در منطقه طی بیش از یک ماه اخیر است، لذا می‌توان گفت اگر دامنه و شدت این حملات اوج پیدا کند شاهد تشدید تنش خواهیم بود، اما این تشدید تنش لزوما به معنای جنگ مستقیم و کلاسیک اسرائیل و ایران نیست و به دلایل متعدد این جنگ روی نخواهد داد. البته باید خاطرنشان کنم که پیرو مواضع مقامات ایرانی باید اقدامات تنبیهی و بازدارنده در دستور کار کشور قرار گیرد؛ چرا‌که در غیر این صورت باید شاهد تداوم و گستردگی این خرابکاری ازسوی اسرائیلی‌ها باشیم. البته این واکنش‌های بازدارنده باید به نوعی در دستور کار قرار گیرد که ضمن تقابل و ایجاد توازن امنیتی و نظامی به افزایش هزینه برای تهران منجر نشود. همزمانی حمله به کشتی ایرانی و از سرگیری مذاکرات برجامی در وین اتفاقی نیست؛ چرا‌که اسرائیلی‌ها و شخص نتانیاهو از هیچ کوشش و تلاشی، چه در سطح دیپلماتیک و چه در سطح نظامی و امنیتی برای عدم‌ احیای برجام و لغو تحریم‌های ایران دریغ نمی‌کنند. به هرحال لغو تحریم‌ها به شکل چشمگیری باعث تقویت جایگاه ایران در منطقه می‌شود. لذا به هرمیزان که شدت و دامنه تلاش‌های دیپلماتیک اعضای 1+4 و ایالات متحده آمریکا برای احیای برجام و لغو تحریم‌ها افزایش پیدا کند به تبع آن شاهد پررنگ شدن نگرانی اسرائیلی‌ها و شخص نتانیاهو خواهیم بود؛ ازاین رو تلاش‌های ضد‌برجامی تل‌آویو هم پررنگ‌تر خواهد شد. مسأله تنها به احیای برجام باز‌نمی‌گردد؛ چراکه نگرانی تل‌آویو و شخص نتانیاهو از تلاش‌های اعضای 1+4 و دولت بایدن برای لغو تحریم‌ها در کنار وضعیت‌شکننده سیاسی نخست‌وزیر فعلی اسرائیل بعد از انتخابات پارلمانی که نتوانست اکثر کرسی‌ها را به‌دست آورد سبب شده است نتانیاهو ذیل بحران‌آفرینی در عدم‌احیای برجام از هر طریق ممکن، هم به‌دنبال ایجاد انحراف در افکار عمومی داخلی و منطقه‌ای برای فرار از محکمه احتمالی باشد و هم با این تلاش خواهان آن است که با ایجاد ائتلاف با دیگر احزاب مجددا موفق به تشکیل کابینه و رسیدن به کرسی نخست‌وزیری شود. پس در حقیقت ریسمان حیات سیاسی نتانیاهو در گرو عدم ‌احیای برجام است. سفر وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا به اسرائیل بیش‌از آنکه ناظر بر تحولات منطقه‌ای یا احیای برجام باشد بیشتر برای مدیریت روابط دو طرف است.

ادامه صفحه 2