| کد مطلب: ۱۰۱۰۴۹۲
لینک کوتاه کپی شد

عادت اقتصاد ایران به شرایط بدون برجام

هادی حق‌شناس اقتصاددان

دو عامل یا دو اخلال در اقتصاد ایران ایجاد شد: یک اخلال کرونا و یک اخلال هم تحریم‌های ظالمانه بود. اگر کرونا نبود، اقتصاد ایران زودتر از شرایط رکود خارج می‌شد ولی کرونا منجر به عمیق‌تر شدن رکود و تورم در اقتصاد ایران شد. همانطور که مرکز آمار گزارش داد بعد از 10 فصل در دو فصل اخیر سال جاری اقتصاد ایران هم با نفت و هم بدون نفت، رشد اقتصادی مثبتی را تجربه کرد. آنچه مسلم است، با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از مردم جهان و ایران سال آینده واکسن خواهند زد، پس عوارض اخلال اول در سال آینده به حداقل خواهد رسید. آنچه اقتصاد ایران را ممکن است در سال آینده همچنان با ابهام مواجه کند، موضوع تحریم خواهد بود و اما تحریم هم به نظر می‌رسد که با اقتصاد ایران مانوس شده باشد و اینقدر موضوع تحریم یا برگشت به برجام لوث شده که ظاهرا برای هیچکدام از طرفین جذابیتی نداشته است بجز برای خود ایران. اگر طی همین مهلت محدودی که باقی مانده است، آمریکا به برجام برنگردد و منتظر دولت بعدی باشد، حیثیت یک پیمان بین‌المللی بر باد خواهد رفت. اگر تا دیروز این ادله وجود داشت که اروپا تمایل به برجام دارد و آمریکای زمان ترامپ از برجام خارج شده، امروز نشان می‌دهد که همه علی‌الظاهر به این شرایط یکطرفه تعهدات برجامی علاقه دارند و فکر می‌کنند که فقط ایران باید مقید به برجام باشد. هم آمریکا و هم اروپایی‌ها بازی خطرناکی را شروع کرده‌اند و ایران طی سه سال گذشته تقریبا به تنهایی وفادار به این پیمان مانده است. طبیعتا اگر برگشت آمریکا به برجام طولانی بشود، نفعی نصیب ایران نخواهد شد و در این میانه به نظر می‌رسد اقتصاد ایران مقاوم‌تر خواهد شد و عادت به شرایط بدون برجام خواهد داشت. این جمله به معنی این نیست که شرایط ما مطلوب خواهد شد بلکه منظور این است که با شرایط بدون برجام عادت خواهد شد و این یک روی دیگر سکه هم دارد و آن، این است که دیگر نه‌تنها آمریکایی‌ها بلکه اروپایی‌ها هم نمی‌توانند انتظاری از ایران داشته باشند. به نظر می‌رسد این بازی خطرناک شاید امروز یا در سه سال گذشته به صورت یکطرفه به نفع غربی‌ها بوده باشد اما اگر زمان طولانی بشود، حتما ایران هم به سود بلندمدت این عدم تعهد غربی‌ها به برجام خواهد رسید.

ارسال نظر

هشتگ‌های داغ

آخرین اخبار

پربازدیدترین اخبار