عربستان مستاصل؛ نگران توافق ايران- آمريكا
آرمـــــان مـلـــی
علیـرضـا پـورحسیــن: محکوم کردن ایران و طرح مساله جزایر سه‌گانه ایرانی در بیانیه اجلاس اتحادیه عرب ادعاهایی بی‌اساس است که با اندک مطالعه در حوزه تاریخ و اصول بین‌الملل، ابعاد مضحک آن را می‌توان دریافت. کشوری که هنوز طول عمر آن به یک قرن نمی‌رسد ادعای مالکیت مناطقی را دارد که چندین هزار سال همواره جز قلمرو حکومت ایران بوده است. از سوی دیگر مطرح کردن مسائل سیاسی خاص در این اجلاس و گنجاندن آنها در بیانیه پایانی مشخصا با فشار دو کشور خاص و با خط‌دهی از خارج از منطقه در دستورکار اتحادیه عرب قرار گرفته است. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌وگویی با امیر موسوی، رایزن سابق کشورمان داشته است که در ادامه می‌خوانید.
صدور بیانیه‌های این چنینی از سوی اتحادیه عرب حاوی چه پیام‌هایی است؟
اتفاقی که در این هفته‌ها رقم خورده است نشان از این دارد که عربستان سعودی در عمل مستاصل شده و این ضعف از چند نقطه نشات می‌گیرد؛ نخست فشار زیادی است که در این روزها از سوی یمن بر عربستان تحمیل می‌شود و حملات پی‌درپی ارتش یمن به خاک عربستان به‌شدت آنها را ترسانده است. سعودی‌ها در این میان دیگر حمایت ایالات‌متحده را نیز در پشت خود ندارند. یمن علاوه بر تحولات میدانی امروز در حوزه دیپلماسی نیز موفقیت‌های زیادی کسب کرده و جامعه بین‌المللی را توانسته‌اند قانع کنند که متجاوز کشور دیگری است و در همین حین است که در جبهه مارب نیز به‌سرعت پیش می‌روند و این مناطق را از تصرف نیروهای خارجی آزاد می‌کنند. این پیشروی‌ها به قدری چشمگیر بوده که سبب شده است تا ارتش یمن وارد خاک عربستان شود و در آنجا نیز عربستان را تحت فشار قرار دهد و بارها شهر استراتژیک جده را تهدید کرده‌اند. باید توجه کرد در این روزها اتحادیه عرب تحت تاثیر جدی عربستان و امارات است و با سیاست این دو کشور بیانیه صادر می‌شود. دبیرکل اتحادیه عرب نیز کاملا سیاست‌های این دو کشور را اجرا می‌کند و با صدور چنین بیانیه‌هایی به دنبال این هستند تا شکست‌های خود را در
عرصه‌های دیگر جبران کنند. این بیانیه‌ها تکراری است و در گذشته نیز تکرار شده و صرفا یک حرکت نمایشی است.
صدور چنین بیانیه‌ای از سوی اتحادیه عرب علیه ایران چه تاثیری در عرصه بین‌الملل می‌گذارد؟
امروز دیگر اتحادیه عرب درعمل وجود ندارد. جز عربستان، امارات، سودان و مراکش تقریبا سایر کشورها نسبت به این مجموعه بی‌تفاوت هستند. اختلافات در این میان کشورها زیاد شده است تا جایی که قطر و عمان نیز دیگر نسبت به آنها رغبتی نشان نمی‌دهند و در شمال آفریقا نیز کشورهایی همچون الجزایر، تونس و موریتانی نیز مسیری متفاوت از این کشورها را در پیش گرفته‌اند و این امر ثابت می‌کند که دیگر آنچه تحت عنوان اتحادیه عرب در گذشته موثر واقع می‌شد دیگر وجود خارجی ندارد. آنها از درون درگیر شده‌اند و جز ادعا و بیانیه کاری نمی‌توانند انجام بدهند. در گذشته زمانی که اتحادیه عرب یک بیانیه صادر می‌کرد، شورای امنیت، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری اسلامی نیز موضع‌گیری می‌کردند اما امروز دیگر حرف آنها خریدار ندارد. در همین راستا دیگر ایران نیز حتی به بیانیه‌های آنها توجهی نمی‌کند.
آیا همچنان مسیر برای حل اختلاف ایران و عربستان در یمن مهیاست؟
اصلی که وجود دارد این است که یمن مورد تعرض قرار کشورهای خارجی قرار گرفته است و ایران نیز براساس همین اصل چیزی جز آتش‌بس و لغو محاصره شدید مردم یمن را مطرح نکرده و ایران همواره گفته که باید با یک مذاکره یمنی- یمنی مشکل را حل کرد. عربستان در گذشته نگاه به ترامپ داشت و در همین راستا قصد داشت که بر یمن سلطه یابد اما به نتیجه نرسیدند. در همین راستا حتی تلاش کردند یک جو رسانه‌ای علیه ایران ایجاد کنند اما در این مسیر نیز ناکام باقی ماندند. بایدن نیز در این میان به دنبال توافق برجامی با ایران است و فرکانس‌های مثبتی ارسال می‌کند و از سوی دیگر بن‌سلمان را مقصر اصلی قتل خاشقچی می‌داند و دیگر از او حمایت نمی‌کند. عربستان در این روزها به‌شدت نگران توافق ایران و آمریکاست. غرور مقامات عربستان سعودی به آنها اجازه نمی‌دهد تا وارد مذاکره با ایران شوند و در همین راستا هر روز در فشار بیشتری قرار می‌گیرند. عربستان اصرار دارد که همچنان جنگ در یمن را ادامه دهد و مشکلات خود را از طریق نظامی حل کند و تاکید آنها بر این مسیر به‌زودی پایان می‌یابد و خواهند فهمید که مشکلات فقط از طریق دیپلماسی قابل حل است. ایران یک سیاست خوب را در
این عرصه در پیش گرفته است و هم هشدار می‌دهد که سیاست‌های اشتباه خود را متوقف کنند و هم از آنها می‌خواهد که از فضای کینه‌توزی دور شوند و وارد مذاکره جدی شوند. محمد بن‌سلمان شرایط خوبی ندارد و کنگره آمریکا نیز در حال تدوین قانونی است که عربستان را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد و فروش تسلیحات به آنها به‌شدت محدود می‌شود.
ارسال نظر