مسیر سختی در پیش است

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بازگشت از تهران از توافق سه‌ماهه و موقتی خبر داد که هر چند جای پروتکل الحاقی را نمی‌گیرد اما امکان استمرار نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای را فراهم می‌سازد و بازرسی‌های سرزده نیز ادامه پیدا می‌کند. رافائل گروسی گفت امیدوار است در این سه ماه اتفاقی سیاسی رخ دهد و در این سه ماه اگرچه ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کند اما دسترسی ما قطع نخواهد شد. پس از دیدار دیروز رافائل گروسی با مقامات ایرانی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیانیه مشترک منتشر کرده و عنوان کردند که روح همکاری و اعتماد متقابل تقویت شده که به بیانیه مشترک ۵ شهریور ۱۳۹۹ در تهران منجر شد و اهمیت تداوم آن همکاری و اعتماد را مورد یادآوری و تایید مجدد قرار دادند. باید توجه داشت که در این میان تمایل بایدن برای استفاده از این فرصت قابل توجه است و از قبل نیز تمایل برای توافق داشته است. همواره مشکل نحوه توافق بوده است و تا این لحظه هیچ گامی در راستای احیای برجام و رسیدن به توافق برنداشته‌اند. آمریکا باید یک امتیاز عملیاتی را در این روزها به ایران بدهد و از اقدامات نمادین به میدان عمل آید. لغو محدودیت دیپلمات‌ها و پس گرفتن درخواستی که از گذشته رد شده بود، نمی‌تواند به‌تنهایی برای ایران منجر به منافعی شود. حداقل دولت بایدن می‌تواند در نخستین گام با پرداخت وام از صندوق بین‌المللی پول به ایران موافق کند. این نه ارتباطی با فروش نفت دارد و نه ارتباطی به تحریم‌ها و ادعاهایی که دارند. این وام به تمامی کشورهایی که دچار مشکل شده‌اند، پرداخت شده است و ایران نیز امروز به آن نیاز دارد و می‌تواند از همین‌جا حسن‌نیت خود را نشان دهد. فاصله‌ها به علت عملکرد ترامپ برای رسیدن به توافق زیاد شده است. انتظارات کار را سخت کرده و مسیر سخت و دشواری در پیش است. نباید بیش از حد خوشبینانه به مسائل نگاه کنیم. باید توجه داشته باشیم که بایدن امروز با مانع حقوقی و قانونی در داخل کشور خود روبه‌رو است و این ارتباطی به ایران ندارد، بلکه به‌خاطر عملکرد گذشته آنهاست که این مانع به‌وجود آمده است. بایدن بدون تایید آژانس مبنی بر اینکه ایران به تعهدات برجامی خود عمل می‌کند، نمی‌تواند تحریم‌ها را ملغی کند. شرط لازم برای لغو تحریم‌ها این است که ایران به تعهدات خود عمل کند و آژانس راستی‌آزمایی انجام دهد و بایدن این تاییدیه را به کنگره ارسال کند و پس از آن تحریم‌ها را لغو کند. بایدن به همین علت تاکید می‌کند که ایران باید به تعهدات برجامی خود در ابتدا عمل کند. رسیدن به یک فرمول میانه به همین علت سخت شده است.