لغو تحريم‌ها با زمان بندي آمريكاست
آرمـان ملی - علیرضا پورحسین: دولت بایدن بارها از تمایل برای بازگشت به برجام سخن گفته و به‌تازگی نیز اعلام کرده آماده بازگشت به مذاکرات با ایران در چارچوب 1+5 است اما مقامات ایران تاکید دارند که آمریکا به‌عنوان طرفی که از برجام خارج شده و تعهدات خود را نقض کرده است، نخست باید به توافق هسته‌ای بازگردد و با رفع تحریم‌های ایران حسن‌نیت خود را نشان دهد. وزیر خارجه کشورمان در جدیدترین اظهارات در این خصوص گفته است که ما تنها زمانی وارد مذاکره می‌شویم که تحریم‌ها لغو شود و رفتار آمریکا تغییر کند. به دلیل سیاست‌های آمریکاست که دارایی‌های ما در کشورهای دیگر بلوکه شده‌اند. این رویکرد می‌بایست تغییر کند. اما دولت بایدن همچنان به مسدود کردن پول ایران برای خرید واکسن کووید ١٩ ادامه می‌دهد. آمریکا باید بداند که ما نیازی به خروج از برجام نداریم و می‌توانیم از حقوق خود در توافق بهره ببریم. ما توافق نکردیم که آن را کنار بگذاریم ما مذاکره کردیم که به تعهداتمان عمل کنیم. ما طبق مفاد برجام حق داریم که از اجرای تعهدات خود عقب بنشینیم. در این میان و پس از این اظهارات، نشریه بریتانیایی ساندی‌تایمز روز یکشنبه در گزارشی به نقل
از یک مقام امنیتی آمریکایی نوشت که رئیس‌جمهور جدید آمریکا به دنبال آن است که تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران را با هدف حفظ توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کاهش دهد و این توافق را به مسیر خود بازگرداند. در راستای بررسی این مساله «آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با دیاکو حسینی، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری داشته است که در ادامه می‌خوانید.
سفر رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران با چه اهدافی صورت گرفت؟
در جایگاهی امروز قرار گرفته‌ایم که به‌واسطه اقدامات سمبلیک و مثبت بایدن، همه طرف‌ها را به این باور رسانده است که امکان راه‌حل دیپلماتیک برای حل مشکلات امروز بیش از هر زمانی دیگری است. در چنین شرایط مثبت و امیدوارکننده‌ای که شکل گرفته است، طبیعتا آژانس، اروپا، چین، روسیه، اروپا و آمریکا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که نباید اتفاقی رقم بخورد تا بستر موجود برای حل مشکل از بین برود. از طرف دیگر، دولت ایران در موقعیتی قرار گرفته است که چاره‌ای جز اجرای مصوبه مجلس ندارد و تصور می‌کنم که هدف اصلی گروسی از سفر به تهران این باشد که اجرای این مصوبه سرآغاز اقدامات دیگری نباشد. گروسی می‌خواهد به اهداف ایران و حد و حدود فعالیت‌های ایران پی ببرد، زیرا این مساله بسیار مهم است. سفر گروسی ابهامات را برطرف می‌کند و کشورهای دیگر و آژانس با خیال راحت‌تری می‌توانند قبول کنند که مصوبه مجلس ایران اجرایی شود. بعید به نظر می‌رسد اجرای مصوبه مجلس به تعویق بیفتد اما تعامل با آژانس می‌تواند این اطمینان را به جهان بدهد که بن‌بست جدیدی در مسیر دیپلماسی ایجاد نخواهد شد و از این جهت بسیار مهم است. گروسی به‌گونه‌ای حامل پیام نگرانی کشورهای
مختلف بود و ایران با شفاف‌سازی در ادامه، همچون گذشته می‌تواند این نگرانی‌ها را برطرف کند. در این راستا ایران باید رابطه خود را با نهادهای بین‌المللی و جهان حفظ کند.
اجرای مصوبه مجلس در روزهای آینده با چه واکنش‌هایی روبه‌رو خواهد شد؟
اجرای مصوبه مجلس قطعا تاثیر منفی بر فضای دیپلماتیک موجود خواهد گذاشت. به نظر می‌رسد که در نهایت همه کشورها به این باور رسیده‌اند که دامن زدن به تنش و بزرگ‌نمایی مسائل می‌تواند کار را سخت‌تر کند و هیچ کشوری در حال حاضر خواستار پیچیده‌تر شدن اوضاع نیست. در ابتدا پس از اجرای مصوبه مجلس باید با اعلام نارضایتی و واکنش اعضای برجام و ایالات‌متحده باشیم اما بعید به نظر می‌رسد واکنش آنها بیش از حد شدید باشد و به روند دیپلماتیک ایجادشده ضربه نخواهد زد. ما با اجرای مصوبه مجلس یک اولتیماتوم به ایالات‌متحده دادیم و مشخص بود که بایدن درگیر اختلافات حزبی داخلی است، طبق جدول زمانبندی ایران عمل نخواهد کرد؛ بنابراین حتی اگر تمایل به توافق داشتند آن را به بعد از ضرب‌الاجل ایران موکول کردند تا طبق نظر ایران عمل نکنند که تحت فشار قرار گیرند. مصوبه مجلس هیچ کمکی به حل مشکل نکرده و کمکی نخواهد کرد.
بنابراین می‌توان در روزهای پس از پنجم اسفند منتظر لغو برخی تحریم‌ها با وجود کاهش تعهدات هسته‌ای بود؟
ایالات‌متحده به‌خوبی می‌داند که تفاهم و فراهم کردن شرایط دیپلماتیک تنها از مسیر اعتمادسازی ممکن است. احتمالا بایدن پس از ضرب‌الاجل ایران، با حفظ یک فاصله زمانی ایمن باز هم تلاش‌هایی برای جلب نظر ایران می‌کند اما این مساله تا اندازه زیادی به اراده ایران نیز مشروط است. ایران باید آماده گفت‌وگوهایی باشد که محدودیت‌های طرفین را مدنظر قرار دهد. باید ایران همچنان مسیر دیپلماتیک را باز نگه دارد و تعامل خود را تقویت کند تا در هفته‌های آینده شاهد نتایج مثبت باشیم زیرا این شرایط را فراهم می‌کند تا ایالات‌متحده در عمل نیز به برجام بازگشته و به سمت رفع تحریم‌ها نیز حرکت کند. ایران نقش کلیدی در هفته‌های آینده دارد و نقش‌آفرینی ایران تا حدی موثر است که حتی می‌تواند روی تمامی تصمیمات بایدن درخصوص برجام نیز اثر بگذارد. مشخصا می‌توان اطمینان داشت که در آغاز فرآیند بازگشت ایالات‌متحده به برجام و لغو تحریم‌ها قرار گرفته‌ایم و این فرآیند شروع شده است.
ارسال نظر