سه گام آمریکا

به همان اندازه که در این روزها می‌توان خوش‌بین بود که برجام احیا شود و تحریم‌ها لغو شود، به همان اندازه نیز باید بدبین بود. وضعیت کاملا به‌گونه‌ای است که هر اتفاقی ممکن است رقم بخورد. با توجه به وضعیتی که ایران قرار است از 24 فوریه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کند و فعالیت‌های داوطلبانه خود را دیگر انجام ندهد، اروپا و آمریکا اقداماتی انجام دادند تا شاید بتوانند این تصمیم ایران را به تعویق بیندازند. در این میان آمریکا 3 گام نمادین نیز برداشت تا حسن نیت خود را نشان دهد. پس گرفتن درخواست فعال کردن مکانیزم ماشه، لغو محدودیت‌های دیپلمات‌های ایرانی در آمریکا و لغو تحریم‌ها مضاعف را گرچه می‌توان مثبت قلمداد کرد اما برای ایران درعمل ملموس نیستند. تهران اقدام عملی می‌خواهد، درحالی‌که طرف‌های مقابل این درخواست را دارند که ایران گام اول را بردارد. حداقل انتظار ایران گام به گام است و این خواسته را دارد که آنها در ابتدا مقداری از تحریم‌ها را لغو کنند. اگرچه در ظاهر بایدن سیاست‌های ترامپ را کنار زده و شرایط را برای احیای برجام مهیا کرده اما ایران انتظارات بیشتری دارد زیرا در این سال‌ها ضربه‌های زیادی خورده است. این امر سبب می‌شود تا سفر رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سفر سختی به تهران داشته باشد. گروسی به دنبال این است که یک راه‌حل میانه را در تهران پیدا کند تا حداقل وضعیت بحرانی نشود. به نظر می‌رسد شرایط در این روزهای سخت، بحرانی و تنگاتنگ باشد اما می‌توان همچنان امیدوار بود و این امیدواری نیز ریشه در تغییر رویه ایالات‌متحده نسبت به جهان و مساله ایران دارد و اینکه بارها تاکید می‌کنند که دیپلماسی را می‌خواهند جایگزین رویه اشتباه گذشته کنند و اینکه به صورت ضمنی اعلام می‌کنند، سیاست فشار حداکثری شکست خورده است. همه به این نتیجه رسیده‌اند که مذاکره اجتناب‌ناپذیر است و برجام یک واقعیتی است که در ایران و جهان نقش‌آفرینی کلیدی دارد و باید به فرجام برسد. برجام بر تعاملات داخلی کشور سایه افکنده و نقش مهمی دارد و از این رو ما در داخل نیز نباید به سمتی حرکت کنیم که از فضای به‌وجود آمده هیچ منفعتی برای کشور حاصل نشود. سه گام آمریکا می‌تواند یک فرصت را مهیا کند تا گفت‌وگوها در ادامه شکل گیرد و هر روز از تنش فاصله گیریم اما ضرورت دارد دقت بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها صورت گیرد. زمینه همکاری وجود دارد و کافی است صرفا گام‌ها به سمت این بستر سوق پیدا کند؛ بستری که در گذشته بسیاری حسرت وجود آن را می‌خوردند و شاید در آینده نیز دیگر وجود نداشته باشد و بار دیگر کار را سخت کند.