مسئولان از پشت تریبون با هم صحبت نکنند
کامبیز مهدیزاده مشاور عالی معاون علمی و فناوری رئیسجمهور
بايد نگاهي عميق به مشکلات کشور داشته باشيم. امروز شاهد اين هستيم که متاسفانه اخلاق در جامعه کمرنگ شده و حرمتها از بين رفته است. بهراستي چرا؟ به اعتقاد اينجانب، مهمترين مشکلات کشور دانش و ادب است. در برخي از حوزهها 40سال سعي و خطا کردهايم و باز هم در حال اين تکرار بيهوده هستيم. طاقت پذيرش هم را نداريم و به جاي تشکيل اتاقهاي فکر (Think tanks)، در کميسيونهاي تخصصي و پژوهشکدهها فقط از پشت تريبون با هم صحبت ميکنيم. اين روند چه عايدي براي کشور داشته است؟ بهراستي جايگاه علم کجاست؟ راه رهايي از اقتصاد نفتي چيست؟ کشوري مانند نروژ فقط 4درصد درآمد نفتياش را در بودجه جاري کشور ميآورد و بقيه را بيرون از کشور سرمايهگذاري ميکند. امروز مالکيت 2 تا 3درصد اکثر کمپانيهاي اروپايي و آسيايي در اختيار نروژ است. در سال 2013، چين 14درصد بيشتر از آمريکا صادرات داشته و کمتر هم واردات از اين کشور داشته است. اين بيانگر چيست؟ البته که نشان از اهميت و تفوق به جايگاه علم و فناوري و نگاه ويژه به اين بازارهاست. به همين خاطر است که تحليلگران بر اين باورند که بهزودي چين به قدرت اول اقتصاد دنيا تبديل خواهد شد. متاسفانه امروز شاهد اين هستيم که اکثر افراد در همه حوزهها متخصص شدهاند. فردي که حتي از شهر خود خارج نشده، دنيا را نديده، کتاب نميخواند، زبان خارجي نميداند و سرانه مطالعهاش به روزي يک دقيقه هم نميرسد، براي آسيا و اروپا در برنامههاي تلويزيوني و شبکههاي اجتماعي راهبرد تعيين ميکند و هر صبح و ظهر و شام يک حرف ميزند و براي کشور نسخه ميپيچد. جاي تاسف است که تصميمگيري در کشور و در همه دولتها، به جاي سيستممحوري، فردمحور بوده است. اين در حالي است که امروز در دنيا جذابيتهاي فردي(کاريزما) در عرصهها کمرنگتر شده است. امروز در دنيا ميبينيم که اکثر روساي جمهور، وزيران يا کارآفرينان بزرگ وقتي وارد جلسهاي ميشوند دنبال جايگاه و نشستن در بالاي جلسه نيستند. در اولين جاي خالي جلسه نشسته و افکار خود را ارائه ميدهند. اما ما به دنبال نشستن در بالاي جلسه و ميزهاي بلند هستيم. دنبال راه انداختن افراد به دنبال خود هستيم تا حضورمان ديده شود، در حالي که حضور با فکر ديده ميشود و نه با نفر و با راه انداختن سياهي لشکر. ما تحمل نقد نداريم و بلافاصله آمادهايم تا جواب اشخاص را از پشت تريبونها و رسانهها بدهيم. با تخريب ديگري نميتوان پيشرفت کرد، با کسب دانش، سفر، ديدن و آموختن ميتوان انتظار پيشرفت داشت. با نگاهي ساده به بحث ديپلماسي متوجه ميشويم در تمامي دولتها راهبرد مشخصي براي تعامل با دنيا نداشتهايم. يک دولت به آمريکاي جنوبي توجه کرده، دولت بعد نگاهش به اروپا بوده و يک دولت نگاهش به شرق بوده است. توازني بين اين ديدگاهها نميتوان يافت، درحاليکه به يک ميزان همه از اهميت برخوردارند. چرا تا به امروز ما به آفريقا نگاه ويژهاي نداشتهايم. امروز بيشترين مهندس در آفريقا چيني و روسي هستند. اگر ميخواهيم پيشرفت کنيم بايد به بازارهاي آفريقا و آسيا توجه کنيم. رشد جمعيت در اين قارهها در حال افزايش است. پس نگاه و برنامهريزي خاصي را ميطلبد. امروز مگاسيتيها حرف اول را در دنيا ميزنند. بهعنوان نمونه بمبئي، شانگهاي و توکيو اهميتي کمتر از کشورهاي خود ندارند. اين شهرها به دنبال فناوريها و نوآوريهاي روز دنيا رفتهاند. روزگاري ملاک پيشرفت کشورها تعداد دودکشها و کارخانههاي ذوب آهن و سيمان بود اما امروز فناوري و نوآوري تعيين ميکند که کدام کشور پيشرفته است. امروز اکثر اقتصاد جهان در شهرهاست. متاسفانه چند وقتي است با پديدهاي عجيب در جامعه مواجه هستيم، عدهاي در جامعه تلاش ميکنند که همه يک جور فکر کنند، همه يک جور رفتار کنند و با نگاه متفاوت مشکل دارند. اين نوع نگاه جلوي پيشرفت و يادگيري را ميگيرد. جهان ما جهان تفاوت نگاههاست. بايد به تفاوت و تفکرات و سليقه همديگر احترام بگذاريم. براي پيشرفت کشور بايد همانديشي کرد، همفکري کرد. ما همه سوار يک کشتي هستيم و راه نجات اين کشتي علم است و علم است و علم.
ارسال نظر