آرمان ملی- وقايع روز چهارشنبه ششم ژانويه روزي که به صورت نمادين کنگره آمريکا به رياست معاون اول رئيسجمهور مهر تاييد بر نتيجه آراي الکترال انتخابات رياستجمهوري آمريکا ميزند در نوع خود بينظير و حتي بيسابقه در تاريخ آمريکا بود. دونالد ترامپ که ماهها قبل زمزمه تقلب در انتخابات را سرداده بود و از زمان رأيگيري در آمريکا که مدتي قبل از سوم نوامبر روز رأيگيري مردم ميتوانند به دو صورت مراجعه به حوزههاي رأيگيري رأي مستقيم خود را به صندوقهاي آرا يا از طريق پست رأي خود را به صندوقهاي پستي بيندازند بر طبل تقلب ميکوبيد، فراگيري کرونا در آمريکا و بياعتنايي دونالد ترامپ به دستورالعمل نهادهاي مربوط به کرونا که زدن ماسک و رعايت فاصله را تشويق ميکردند و ترامپ به آن باور نداشت و گسترش کرونا در آمريکا عملا فتح باب جديدي در انتخابات شد که حزب دموکرات توانست از آن بهخوبي استفاده کند و ابتلاي ترامپ به ويروس کرونا بر اهميت استفاده از ماسک و رعايت فاصله اضافه کرد؛ در نتيجه فراگيري کرونا و شرايط اقتصادي حاکم بر مردم آمريکا، دونالد ترامپ که پيشبيني ميشد درصورتي که کرونا وارد آمريکا نميشد در دور دوم هم با اکثريت آرا انتخاب شود به حربه تقلب تبديل شد؛ حربهاي که جامعه آمريکا آن را برنتافت و در چند ايالتي که ذاتا جمهوريخواه بودند به رقيب دموکرات او رأي دادند، ترامپ بيش از 90 پرونده حقوقي تحت عنوان تقلب در دادگاههاي فدرال و نهايتا ديوان عالي که عمده قضات آن منصوب حزب جمهوريخواه و شخص ترامپ بودند طرح کرد و حتي در يک پرونده پيروز نشد با اين شکست از هواداران خود خواست که در روز ششم ژانويه، روزي که کنگره آمريکا به رياست معاون اول تشکيل ميشود تا به صورت نمادين نتيجه آراي الکترال را که قبلا اعلام شده است رسميت ببخشد، از معاون خود خواست با شرکت در جلسه آراي الکترال را تصويب و تاييد نکند و چون با مخالفت مايک پنس معاون خود روبهرو شد براي هوادارني که جلوي کاخ سفيد تجمع کرده بودند سخنراني کرد و از آنان خواست اجازه ندهند آراي تقلبي، به زعم آقاي ترامپ، مورد تاييد کنگره قرار گيرد و ديديم که جمعيتي خشمگين به کاپيتول محل برگزاري جلسه مجلس نمايندگان و مجلس سنا يعني کنگره هجوم بردند و بيش از 4 ساعت مانع ادامه جلسه شدند و با 5 نفر کشته عقبنشيني کردند. بعد از اين وقايع بود که رئيس مجلس نمايندگان خانم نانسي پلوسي از مايک پنس معاون اول رئيسجمهور خواست که با استناد به متمم 25 قانون اساسي آمريکا به کنگره اعلام کند آقاي رئيسجمهور ترامپ ناتوان از اداره کشور و انجام وظايف در اداره کشور است. متمم 25 قانون اساسي آمريکا چيست؟ که نمايندگان حزب دموکرات که توانستند هم مجلس نمايندگان و هم مجلس سنا را با انتخاب دو سناتور از ايالت جورجيا در اختيار بگيرند دو هفته مانده به پايان دوره رياستجمهوري آقاي ترامپ از معاون وي ميخواهند که با تکيه بر متمم 25 قانون اساسي اعلام کند رئيسجمهور قادر به اداره کشور و انجام وظايف و اختيارات خود نيست و چون با جواب منفي مايک پنس روبهرو شدند درصدد استيضاح رئيسجمهور برآمدهاند، هر چند ميدانند استيضاحي که اگر در مجلس نمايندگان که اکثريت آن با دموکراتهاست رأي بياورد در مجلس سنا که نياز به دوسوم رأي اکثريت سناتورها دارد و رأي نخواهد آورد اما چرا در دو هفته باقيمانده تا پايان رسمي دوره رياستجمهوري دونالد ترامپ اين طرح و برنامه را در دستورکار حزب دموکرات قرار دادهاند. به باور نگارنده، حزب دموکرات ميداند.
که فرصت قانوني استيضاح رئيسجمهور را ظرف دو هفته آينده نخواهند داشت و از طرفي معاون اول رئيسجمهور هم از مقررات متمم 25 قانون اساسي که ميتواند موقتا با صدور اعلاميهاي يعني بر ناتواني رئيسجمهور در اداره کشور، رأسا کفالت رياستجمهوري را در دو هفته آينده برعهده گيرد اقدامي نخواهد کرد، دموکراتها از انتخابات سال 2024 و اعلام کانديداتوري دونالد ترامپ وحشت دارند. دونالد ترامپ هماکنون ميليونها دلار در حساب کمپين انتخاباتي خود دارد که ميتواند با هزينهکرد اين پول راه پيروزي در 2024 را هموار کند و دموکراتها از هماکنون دنبال آن هستند که شرايطي به وجود آورند تا حزب جمهوريخواه از هماکنون راه خود را از دونالد ترامپي که دوباره استيضاح او کليد خورده و با دعوت از هواداران خود حمله به کنگره را در کارنامه خود دارد حمايت نکنند يا او را از حرب اخراج نمايند و اگر بتوانند پرونده حمله به کنگره را در محاکم با عنوان مجرمانه به جريان بيندازند به اضافه ديگر پروندههايي که آقاي ترامپ خصوصا در امور مالي و مالياتي دارد سابقه جنايي برايش دست و پا کنند، اما متمم 25 قانون اساسي آمريکا چيست و چه سابقه تاريخي دارد؟ قانون اساسي آمريکا در طول زمان اصلاحيههايي به خود ديده که هر يک از اصلاحيهها را تحت عنوان تبصره با شماره و رديف با نام متمم قانون اساسي شناخته ميشوند. متمم 25 قانون اساسي آمريکا در دوره رياستجمهوري ليندون جانسون که ابتدا در سال 1963 بعد ار ترور جان اف کندي که معاون اول او بود به رياستجمهوري رسيد باقيمانده دوره رياستجمهوري جان اف کندي را به پايان برد و در سال 1964 از طرف حزب دموکرات کانديداي رياستجمهوري شد و با رأي بالا به رياستجمهوري رسيد در سال 1967 يکسال به پايان دوره رياستجمهوري خود درصدد الحاق تبصرهاي به قانون اساسي برآمد و اصلاحيه شماره 25 به متمم قانون اساسي آمريکا اضافه شد. اصلاحيه شماره 25 از 4 بخش تشکيل شده است.
بخش نخست اعلام ميدارد:
در صورت فوت يا کنارهگيري رئيسجمهور از سمت خود معاون وي رئيسجمهور ميشود. اين بخش که شامل دوره اول رياستجمهوري جانسون بود در دورههاي بعد هم اجرائي شد جانسون در انتخابات سال 1968 با توجه به ناکامي در جنگ ويتنام کانديدا نشد و حزب جمهوريخواه با کانديداتوري ريچارد نيکسون انتخابات را برد در دوره دوم، نيکسون با ماجراي واترگيت روبهرو شد و معاون او جرالد فورد بقيه دوره رياستجمهوري را ادامه داد اما در دوره بعد از جيمي کارتر شکست خود.
بخش دوم متمم 25 قانون اساسي آمريکا اعلام ميدارد:
هرگاه سمت معاون رياستجمهوري بلاتصدي شود، رئيسجمهور يک نفر را به عنوان معاون خود نامزد مينمايد که در صورت تاييد مجلس نمايندگان و سنا فرد انتخاب شده توسط رئيسجمهور به عنوان معاون اول او منصوب ميشود، اين بخش از متمم 25 قانون اساسي نخستين بار توسط ريچارد نيکسون مورد استفاده قرار گرفت معاون اول رئيسجمهور آمريکا بايد در زمان انتخابات توسط کانديداي رياستجمهوري معرفي و مردم به معاون هم رأي ميدهند. معاون اول ريچارد نيکسون که با رأي مردم انتخاب شده بود اسييروآگنيو بود که با برملا شدن رسوائي واترگيت استعفا داد و ريچارد نيکسون هم با انتخاب جرالد فورد به معاونت برابر بخش دوم متمم 25 قانون اساسي و معرفي به کنگره در نهايت مجالس آمريکا اين انتخاب را تاييد کردند و با استعفاي ريچارد نيکسون آقاي جرالد فورد که رأي مردم را پشتوانه خود نداشت به رياستجمهوري رسيد و همين امر هم باعث شکست رئيسجمهور مستقر يعني جرالد فورد از کانديداي حزب دموکرات يعني جيمي کارتر شد.
بخــش سوم متــمم 25 قــانون اســاسي مـقرر مــيدارد:
... هرگاه رئيسجمهور طي اعلاميه کتبي به رئيس مجلس سنا و رئيس مجلس نمايندگان اطلاع دهد که توان استفاده از اختيارات و انجام وظايف رياستجمهوري را ندارد و تا زمانيکه اعلاميهاي کتبي مبني بر لغو اعلاميه پيشين ارسال ننمايد، معاون وي به عنوان کفيل رياستجمهوري وظايف و اختيارات مزبور را عهده دار ميشود. اين بخش از متمم 25 قانون اساسي آمريکا تاکنون مورد استفاده هيچ يک از رؤساي جمهور از سال 1967 تاکنون واقع نشده است.
بخش چهارم:
هرگاه معاون رئيسجمهور و اکثريتي متشکل از مقامات اصلي دستگاههاي اجرائي يا هر مرجع ديگري که کنگره ميتواند به موجب قانون پيشبيني نمايد، طي اعلاميهاي کتبي به رئيس موقت سنا و رئيس مجلس نمايندگان اطلاع دهند که رئيسجمهور توان استفاده از اختيارات و انجام وظايف رياستجمهوري را ندارد معاون رئيسجمهور بيدرنگ به عنوان کفيل رياستجمهوري اختيارات و وظايف فوق را برعهده ميگيرد. هرچند در ادامه بخش چهارم و در شرايطي که رئيسجمهور کتبا اعلام کند که ناتواني وي رفع شده است ميتواند اعمال اختيارات و انجام وظايف رياستجمهوري را برعهده گيرد، مگر اينکه معاون اول رئيسجمهور اکثريت متشکل از مقامات اصلي اجرائي، يا مراجع ديگري که کنگره ميتواند از طريق قانون پيشبيني کند ظرف چهار روز طي اطلاعيهاي کتبي به رئيس موقت سنا و رئيس مجلس نمايندگان اطلاع دهند که رئيسجمهور توان استفاده از اختيارات و انجام وظايف رياستجمهوري را ندارد، در اين صورت چنانچه کنگره جلسه رسمي نداشته باشد ظرف 48 ساعت تشکيل جلسه خواهد داد و در اين مورد تصميمگيري ميکند، چنانچه کنگره ظرف 21 روز پس از دريافت اعلاميه کتبي اخير يا در صورتي که جلسه رسمي نداشته باشد، ظرف 21 روز پس از اينکه از کنگره خواسته ميشود تشکيل جلسه دهد و با دوسوم آراي هر مجلس تشخيص دهد که رئيسجمهور توان استفاده از اختيارات و انجام وظايف رياستجمهوري را ندارد، معاون رئيسجمهور به عنوان کفيل وي انجام وظيفه را بر عهده ميگيرد؛ در غير اين صورت، رئيسجمهور اختيارات و وظايف خود را دوباره برعهده ميگيرد با نگاهي کوتاه به متمم 25 قانون اساسي آمريکا و نحوه اعمال و اجراي آن در دو هفته باقي مانده به پايان رياستجمهوري آقاي ترامپ و عدم تمايل آقاي مايک پنس به استفاده از بخش چهارم متمم 25 قانون اساسي، آنچه در روزهاي آينده در آمريکا اتفاق ميافتد صرفا کاربردي ايذائي براي ترامپ دارد تا در 12 روز باقي مانده امکان استفاده از اختيارات خود را نداشته باشد رئيسجمهوري که با يک توئيت وزراي کابينه خود را تغيير و امور جاريه کشور را به نوشتن چند جمله در توئيت خلاصه ميکرد از اين رسانه هم محروم شد، همه اين اقدامات از اين بابت است که آقاي ترامپ شخصيتي خاص و ويژه است و هر آن ممکن است تصميمي بگيرد که اثرات مخرب آن خصوصا در روزها و ساعات باقي مانده رياستجمهوري او هزينهبر باشد.